1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’nde 1 Mayıs 1977’nin anlamı çok büyüktür. 44 yıl önce bugün Taksim Meydanı’nda yüzbinlerin katıldığı kutlamalara düşen kanın hafızalardaki canlı anısıdır, acısıdır 1 Mayıs 1977. Kazancı Yokuşu’na yönelen insanlardan 35’i kurulan barikatlar nedeniyle burada hayatını kaybetti. CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin, her yıl anmaların başlangıç noktası Kazancı Yokuşu’nu sendikaların dışında kimsenin çok merak ettiğini sanmadığını belirtiyor. Sokakta sorduğunuzda sendikacılar hariç hiç kimse Kazancı Yokuşuyla ilgili ne olduğunu bilmez” dedi.
Dönemin DİSK Başkanı Kemal Türkler’in konuşmasının bitimine yakın açılan ateş nedeniyle kaçmaya çalışan insanların Kazancı Yokuşu’nun başında kurulan barikatlar nedeniyle sıkışarak ölmelerinin tarihi 1 Mayıs 1977. 44 yıl sonra Kazancı Yokuşu bugün sadece bir semt adı mı?
CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin, 1 Mayıs 1977’de Kazancı Yokuşu’nda büyük bir acı yaşandığını ve bu acıların tekrarlanmaması sembolik olmaktan daha farklı bir anıt konulmasının daha doğru olacağını söylüyor.
Kancı Yokuşu’nun tarihe düşen notuyla bilinip bilinmediğine ilişkin soruya Gürsel Tekin, “Gençler çok bilmiyor, yaşatamıyorsunuz anlatamıyorsunuz. Bizim tarih bilgisi konusunda biraz eksiklerimizin olduğunu hepimiz biliyoruz, ne zaman 1 Mayıs günleri, o acılı gün yaşanıyor bir kısım insan bu meseleleri hatırlayabiliyor” yanıtını veriyor. Sendikaların dışında Kazancı Yokuşu’nun merak edildiğini sanmadığını da ifade eden Tekin, “Yeterince anlatılamadı, hesabı sorulmadı, faili meçhul kaldı. Şehrin orta göbeğinde nereden ateş edildi böyle bir istihbarat zafiyeti olabilir mi? Faili meçhul mesele olarak kaldı” diyor. Tekin’in şu tespiti de çarpıcı: Sokakta sorduğunuzda sendikacılar hariç hiç kimse Kazancı Yokuşuyla ilgili ne olduğunu bilmez”
Tekin’in değerlendirmeleri şöyle:
Kazancı Yokuşu girişine sembolik bir şey yapıldı ama 1977’de çok büyük acı yaşandı orada, tekrar bu acıların tekrarlanmaması için daha iyi bir şey yapılabilirdi. Gerçekten tarihimizin en derin acılarından birisidir. Yeni nesil geçmiş tarihteki acıları bilmeli ki, ona göre acıları kendine bal eylesin.
Kazancı Yokuşu hakkında gençler çok bilmiyorlar, yaşatamıyorsunuz, anlatamıyorsunuz bizim tarih bilgisi konusunda biraz eksiklerimizin olduğunu hepimiz biliyoruz. Ancak ne zaman 1 Mayıs günleri acılı gün yaşanırsa bir kısım insan bu meseleleri hatırlayabiliyor.
2010 yılında CHP olarak biz de kanun teklifi vermiştik, bayram ilan edildi. 2010 1 Mayıs olağanüstü bir biçimde kutlandı. Dünyanın bütün ülkelerinde olduğu gibi rengarenkti alan, en ufak bir olay olmadı, en ufak bir sorun çıkmadı. Ama sonra ne olduysa yasakçı bir anlayışla geldik vahim bir noktaya geldi. 2010 manzaralara baktığımızda dünya da tekdir etmişti.
Kazancı Yokuşu’nu sendikaların dışında kimsenin çok merak ettiğini sanmıyorum. Yeterince anlatılamadı, hesabı sorulmadı, faili meçhul kaldı. Şehrin orta göbeğinde nereden ateş edildi belli, böyle bir istihbarat zafiyeti olabilir mi? Faili meçhul mesele olarak kaldı. Sokakta sorduğunuzda sendikacılar hariç hiç kimse Kazancı Yokuşuyla ilgili ne olduğunu bilmez.
Ne olmuştu?
1 Mayıs 1977 günü İşçi Bayramını kutlamak için İstanbul’a çeşitli illerden gelen yüzbinlerce insan DİSK (Devrimci İşçi Sendikası)'in öncülüğünde Taksim Meydanını doldurdu. Katılımın fazla olması nedeniyle grupların meydana girişleri uzun sürdü ve miting uzamış oldu.
Saat 19.00’da çevreden silah sesleri duyuldu
Saat 19.00 sıralarında dönemin DİSK Başkanı Kemal Türkler konuşmasının sonuna geldiği sırada etraftan silah sesleri duyuldu. Sular İdaresi binasının çatısından ve meydandaki otelin çeşitli katlarından açılan ateş nedeniyle toplanan insanlar panik halinde kaçmaya başladı kısa süre sonra Intercontinental Otelinin (The Marmara Oteli) üst katlarından da ateş edilmeye başlandı.
DİSK Başkanından sakin olun çağrısı
İlk silah sesleri Tarlabaşı’nın alana açılan girişinden duyuldu. Türkler’in konuşması sırasında başlayan silah seslerinde soğukkanlılığını koruyarak kitleleri de sakin olmaya çağırdı. Ancak, ilk silah seslerinin ardından otomatik tabanca ve tüfek sesleri alanı kaplayınca panik başladı. Kurşun yağmurundan kaçmaya çalışan kalabalıklar barikatlarda sıkıştı.
Panik halinde kaçmaya çalışırken panzerler kalabalığın arasına doğru girdi ve kitleleri sıkıştırarak Kazancı Yokuşu denilen tarafa gitmeye zorladı. İnsanların yöneldiği Kazancı Yokuşunun bir kamyonla tıkandığının anlaşılması üzerine aşağıya doğru kaçmaya çalışan kalabalığı korkutmak için açılan ateşle halk panzerler altında kalarak ve birbirlerini ezerek kaçmaya devam ettiler.
Kazancı Yokuşu’nun başında sıkışıp hayatlarını kaybettiler
Çıkan kargaşada 28 kişi ezilme ya da boğulma sebebiyle, 5 kişi vurulma nedeniyle, 1 kişi de panzer altında kalarak hayatını kaybetti. 130 kişi de yaralandı. Ölenlerin büyük çoğunluğu Kazancı Yokuşunun başında park edilmiş barikatlardan dolayı sıkışarak öldüler. Otelin 1 Mayıs 1977 günü müşterilere kapatıldığı ortaya çıktı. Çelişkili rakamlara göre, kanlı 1 Mayıs’ta 34-41 arasında insan hayatını kaybetti. Olayların ardından 276’sı erkek 45 kadın olmak üzere toplam 321 kişi polis tarafından gözaltına alındı. Kazancı Yokuşu’nu sendikaların dışında kimsenin çok merak ettiğini sanmıyorum. Yeterince anlatılamadı, hesabı sorulmadı, faili meçhul kaldı. Şehrin orta göbeğinde nereden ateş edildi belli, böyle bir istihbarat zafiyeti olabilir mi? Faili meçhul mesele olarak kaldı. Sokakta sorduğunuzda sendikacılar hariç hiç kimse Kazancı Yokuşuyla ilgili ne olduğunu bilmez.
