Dünya çapında katılımla yapılan olimpiyatlarda evrensel barışın ve insanlar arası diyaloğun sağlanması temel amaç olarak ortaya çıkıyor. (Foto: Depo Photos)

Olimpiyatlar: 125 yıllık spor geleneği

Tokyo Olimpiyatları, küresel salgın nedeniyle yaşanan bir yıllık gecikmenin ardından, 23 Temmuz - 8 Ağustos arasında yapılacak. 

125 yıllık spor geleneği olimpiyatlar ''dört yılda bir yapılan geniş kapsamlı spor organizasyonu'' olarak tanımlanıyor. Dünya çapında gerçekleştirilen bir organizasyon olduğu için uluslararası barışın ve insanlar arası diyaloğun sağlanması temel amaç olarak ortaya çıkıyor.

Antik şekli Atina’da yapılan oyunlar bu uluslararası organizasyonun da esin kaynağı oldu. Fransız Pierre de Coubertin, 1892'de Sorbonne Üniversitesinde verdiği bir konferansta, uluslararası spor organizasyonu fikrini ortaya attı. Coubertin’in tezine göre ‘’Spor eğitim ve faaliyetlerini güçlendirmek sporu yaygınlaştıracak, spordaki rekabet gerçek savaşları önleyebilecekti.’’

İki yıl sonra, Coubertin öncülük ettiği girişimle Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) kuruldu. Komitenin kuruluş toplantısında 13 ülkeden 79 temsilci yer alıyordu. Olimpiyat oyunlarının yeniden düzenlenmesi ve ilkinin 1896 yılında Atina'da yapılması kararı alındı.

Kış olimpiyatları 

Olimpiyat Oyunları'nın yaz sporlarını içeren ve en tanınanı Yaz Olimpiyatları, 1896'dan bu yana (Dünya Savaşları dönemleri hariç) dört yılda bir yapılıyor. 

Kar ve buz sporlarının yaz döneminde yapılamayışı yeni bir organizasyonun ortaya çıkmasını sağladı. 1921'de Kış Olimpiyatları düzenlenmesi kararı alındı. Sadece kış sporlarına yönelik ilk organizasyon 1924’te Fransa’nın Chamonix bölgesinde yapıldı.1992’ye kadar aynı yıl içinde yapılan Yaz Olimpiyatları ve Kış Olimpiyatları’nın iki yıl arayla yapılmasına karar verildi. Her biri dört yılda bir yapılan bu organizasyonlar, 1994’ten bu yana yaz ve kış olimpiyatları iki yıl arayla düzenleniyor.

Paralimpik oyunları 

1948'deki Londra Olimpiyatlarına paralel olarak, II. Dünya Savaşı'ndan dönen askerlerin rehabilitasyonu için çeşitli hastaneler arasında çoklu spor etkinlikleri düzenlendi. Ludwig Guttmann'ın öncülük ettiği bu karşılaşmalar 12 yıl boyunca her yıl tekrarlandı. Guttmann'ın girişimleri sonucunda, "Paralel Olimpiyatlar" olarak adlandırılan Paralimpik Oyunlar, 1960 Roma Olimpiyatları'na kapsamında yapıldı. O tarihten sonra her olimpiyat oyunlarının peşi sıra Paralimpik Oyunları düzenlenmeye başladı. 1982'de "Uluslararası Dünya Engelliler Spor Organizasyonları Koordinasyon Komitesi" (ICC) kuruldu. 1987 yılında ise ICC’nin yerini Uluslararası Paralimpik Komitesi (IPC) aldı.

Gençlik olimpiyatları

14-18 yaş arası gençlerin yarışacağı Gençlik Olimpiyatları 2010’da yapılmaya başlandı. Gençlik Olimpiyatları fikri IOC başkanı Jacques Rogge’ye ait. 2007'deki 119. IOC kongresinde Gençlik Olimpiyatları yapılması kararlaştırıldı. Yaz Gençlik Olimpiyatları’nın ilki 14-26 Ağustos 2010 tarihleri arasında Singapur’da düzenlendi.

Yaz olimpiyatlarının ev sahipleri

Dört yılda bir yapılan yaz olimpiyatlarına bugüne kadar ABD dört kez (1904 St.Louis, 1932 Los Angeles, 1984 Los Angeles, 1996 Atlanta), İngiltere üç kez (Londra 1908, 1948, 2012); Yunanistan (Atina 1893, 2004), Almanya (1936 Berlin, 1972 Münih), Fransa (Paris 1900, 1924), Avustralya (1956 Melbourne, 2000 Sidney) ikişer kez ev sahipliğini üstlendi. 1964 olimpiyatlarının da yapıldığı Tokyo da 2020 olimpiyatlarıyla ikinci kez oyunlara kapılarını açmış olacak.

2016 Yaz Olimpiyatları Rio de Janeiro'da (Brezilya) 5-21 Ağustos arasında yapıldı. 2020 Yaz Olimpiyatları ise 24 Temmuz-9 Ağustos arasında Tokyo’da (Japonya) yapılması planlanan oyunlar küresel salgın nedeniyle bir yıl ertelenmişti. 2024 yaz olimpiyatlarının ev sahibi ise Paris olacak.