İran'dan İsrail'e İHA saldırısı
İran, Suriye'deki diplomatik tesislerinin vurulmasına misilleme olarak İsrail'e karşı insansız hava aracı (İHA) ve füze saldırısı düzenledi.
Yapılan ilk açıklamalarda, İsrail askeri sözcüsü Daniel Hagari, İran'ın bir saldırı düzenlediğini doğruladı. İsrailli kaynaklar, İran'a ait “onlarca” İHA’nın İran'dan İsrail'e doğru fırlatıldığını teyit etti.
İran'ın dini lideri Ali Hamaney, İsrail'in 1 Nisan'da Şam'daki İran diplomatik tesislerine düzenlediği ve ikisi general olmak üzere yedi Devrim Muhafızları Ordusu mensubunun ölümüne yol açan saldırının ardından İsrail'e karşı misillemeye girişeceğini duyurmuştu.
Saldırı, 1979'daki İslam Devrimi'ne kadar uzanan onlarca yıllık düşmanlığa rağmen İran'ın İsrail'e karşı ilk kez geniş çaplı bir askeri saldırı oldu.
İran’dan BM Şartının 51'inci maddesi açıklaması
İran'ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilciliği, İran'ın İsrail'e karşı misilleme operasyonuyla ilgili bir açıklamaya yaptı.
Açıklamada, “İsrail rejimi başka bir hata yapması halinde İran'ın tepkisinin çok daha sert olacağı” belirtildi. Açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
"İran'ın askerî harekâtı, Siyonist rejimin Şam'daki diplomatik tesislerimize yönelik saldırısına yanıt olarak Birleşmiş Milletler Şartı'nın meşru müdafaa ilişkin 51. maddesine göre yapılmıştır.
Konu kapanmış sayılabilir. Ancak İsrail rejimi başka bir hata yaparsa İran'ın tepkisi çok daha sert olacaktır. Bu, Amerika'nın uzak durması gereken, İran ile haydut İsrail rejimi arasındaki çatışmadır."
Bir saldırı bekleniyordu
Amerikalı yetkililer, İran'ın yakında bir karşılık vereceğini tahmin ediyorlardı. Biden, dün yaptığı açıklamada misillemenin "er ya da geç" beklendiğini söylemişti.
ABD'nin bölgeye daha fazla kuvvet göndermesi ve Ürdün'ün hava sahasını kapatması nedeniyle bölgede tansiyon tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. Ürdün hava sahasının ihlal edilmesini izin vermeyeceğini ve bunu yapan İHA’ların düşürüleceğini açıkladı.
Bu insansız hava araçlarının İsrail hava sahasını ulaşması için ortalama sekiz saat gerekiyordu. İsrailli havacılık yetkilileri, İran'ın İHA saldırısına karşı hazırlıklar kapsamında ülkenin hava sahasını tüm uçuşlara kapattı.
Irak'taki İran yanlısı milislerle bağlantılı bir yayın organı Sabereen, güneydeki Basra ve Süleymaniye de dahil olmak üzere Irak hava sahasında insansız hava araçlarının görüldüğünü bildirdi.
Biden programını yarıda kesti
ABD Başkanı Joe Biden, saldırı hakkında Beyaz Saray'da istişarelerde bulunmak üzere bugün Delaware'e yaptığı hafta sonu gezisini yarıda kesti.
Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, "Başkan Beyaz Saray'a dönerek ulusal güvenlik ekibiyle Orta Doğu'daki gelişmeler hakkında istişarelerde bulunacak" denildi.
Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü Adrienne Watson, yaptığı açıklamada “ABD, İsrail halkının yanında duracak ve İran'dan gelen bu tehditlere karşı savunmalarını destekleyecektir" dedi.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ile bu hafta üçüncü kez görüştü. İki Bakan, "acil bölgesel tehditleri ele aldı” ve ABD, İsrail'in savunmasına verdiği sarsılmaz desteği yineledi. Pentagon, Austin'in, İsrail'in İran ve bölgesel yandaşlarından gelebilecek her türlü saldırıya karşı ABD'nin tam desteğine güvenebileceğini açıkça ifade ettiğini belirttiğini duyurdu.
İsrail'de önlemler
İsrail'de askeri sözcü Daniel Hagari, yaptığı açıklamada, İran'dan gelebilecek bir saldırı korkusu nedeniyle İsrail sivil halkına yönelik iç cephe talimatlarında değişikliğe gidildiğini duyurdu.
Hagari, bir sonraki duyuruya kadar ülke genelinde eğitim faaliyetlerinin durdurulduğunu, hiçbir okul gezisine de izin verilmeyeceğini söyledi. Açık havada kamp yapılamayacak ve bazı bölgelerde binden fazla kişinin toplanması yasaklanacak.
İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz, yaşanan gelişmeler nedeniyle Avusturya ve Macaristan'a ziyaretlerini iptal etti.
İran balistik füze de fırlattı
Gecenin ilerleyen saatlerinde, İran, İsrail'i hedef alan saldırısı kapsamında balistik füzeler de fırlattığını açıkladı.
IRNA haber ajansı, ismini vermek istemeyen bir yetkiliye dayandırdığı haberinde, balistik füzelerin, saldırının bir parçası olduğunu belirtti.
Halihazırda İran semalarında yavaş hareket eden ve bomba taşıyan Şahid-136 insansız hava araçları görülüyor. Ancak bunlar daha kolay düşürülebiliyor.
İsrail, balistik füzeleri hedef alabilen füze savunma sistemlerine sahip.
İsrail ordusu, 100'den fazla insansız hava aracının ateşlendiğini, ancak hava savunmalarının saldırıya karşı hazırlıklı olduğunu ve karşılık vermeye hazır olduklarını duyurdu.
İsrail kentlerinde siren sesleri
İran’ın fırlattığı İHA ve füzeler gece saat 02:00 sularında İsrail hava sahasına ulaştı.
Birşeva, Dimona, Necef’deki Arad ile Ofakim'de ve Kudüs'te sirenler çaldı.
Kuzeydeki Golan Tepeleri, Dimona kenti yakınlarındaki Necef Çölü ve Eilat kentinde yaşayanlara sığınaklarından ayrılmamaları talimatı verildi.
New York Times'ın haberine göre, İsrailli yetkililer saldırının hedefinin Golan Tepeleri ve Necef Çölü olduğunu düşünüyor. Üst düzey bir Amerikalı yetkili, ABC News'e yaptığı açıklamada, İran saldırısının ilk dalgasında 400 ila 500 İHA bulunduğunu söyledi.
Al Arabiya, bazı İHA ve füzelerin ABD ordusu tarafından düşürüldüğünü bildirdi.
İran’dan bölge ülkelerine tehdit
İran'ın yarı resmi Mehr haber ajansına göre İran Savunma Bakanı Muhammed Rıza Aştiyani, "hava sahasını ya da topraklarını İsrail'in İran'a yönelik saldırılarına açan" her ülkeye Tahran'ın sert bir şekilde karşılık vereceği uyarısında bulundu.
İsrail sözcüsü, seyir füzelerinin ve yüzlerce insansız hava aracının fırlatıldığını doğruladı ve hedeflerine ulaşmaları için 2-5 saate ihtiyaç duyacaklarını ve ikinci bir dalganın mümkün görüldüğünü söyledi.
İran televizyonu, İran Devrim Muhafızlarının başlattığı saldırının adının "Gerçek Vaat" olduğunu bildirdi.
İsrail'de bir askeri üs vuruldu
İsrail ordusu sözcüsü Amiral Daniel Hagari, İran İHA ve füze saldırısında İsrail'in güneyindeki bir ordu üssünün altyapısında da küçük çaplı hasar meydana geldiğini duyurdu.
Hagari, İran'ın İsrail'e doğru 200'den fazla kamikaze İHA, seyir füzesi ve balistik füzeden oluşan bir saldırıya giriştiğini belirtti.
Amiral Hagari, "(Ortaklarımızla birlikte) halihazırda operasyon yürütüyoruz. Şimdiye kadar füzelerin, saldırı dronlarının, seyir füzelerinin ve balistik füzelerin büyük bir çoğunluğunu İsrail sınırı dışında durdurduk" dedi.
Hagari, İran saldırısının henüz sona ermediğini belirterek, hemen hemen tüm engellemelerin uçaklar, “Davud Sapanı” ya da Arrow füze sistemleri tarafından yapıldığını belirtti.
Hamas ve Hizbullah'ın basit roketlerine karşı iyi bir savunma sağlayan Demir Kubbe hava savunma sistemi, insansız hava araçları ve daha uzun menzilli füzeler için pek elverişli bir sistem değil!
İran’da resmi haber kuruluşlarında ise İsrail hava savunma sisteminin saldırı karşısında başarılı olamadığı yönünde haberler yer aldı.
İran’ın askeri gücü
Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü tarafından geçen yıl yapılan yıllık değerlendirmede, İran Silahlı Kuvvetlerinin, geleneksel ordu ve İslam Devrim Muhafızları Birliği gibi iki kurumunda en az 580 bin muvazzaf personel ve yaklaşık 200 bin eğitimli yedek personel bulundurduğu belirtiliyor.
İran, asker sayısıyla Orta Doğu'nun en güçlü orduları arasında ilk sırada yer alıyor. Ordu ve Devrim Muhafızlarının her birinin ayrı ve aktif kara, hava ve deniz kuvvetleri bulunuyor.
Euronews’ün haberine göre, Devrim Muhafızları ayrıca, İran'ın sınır güvenliğinden sorumlu. Genelkurmay Başkanlığı ise birlikleri koordine ederken, genel stratejiyi belirliyor.
Devrim Muhafızları aynı zamanda Ortadoğu genelinde "direniş ekseni" olarak bilinen vekil milisler ağını silahlandırmak, eğitmek ve desteklemekten sorumlu elit bir birim olan Kudüs Gücünü de yönetiyor.
İran'ın diğer ülkelerdeki milisleri ve silahlar
Bu milisler arasında Lübnan'daki Hizbullah, Yemen'deki Husiler, Suriye ve Irak'taki milis grupları ve Filistinli İslami Cihad yer alıyor.
Vekil milisler, İran'ın silahlı kuvvetlerinin bir parçası olarak sayılmasa da askerî uzmanlar, bunların savaşa hazır, ağır silahlı ve ideolojik olarak sadık bir bölgesel müttefik güç olarak değerlendirildiğini ve saldırıya uğraması halinde İran'ın yardımına gelebileceklerini belirtiyor.
Öte yandan, İran'ın onlarca yıldır askerî stratejisi, hassas ve uzun menzilli füzelerin, insansız hava araçlarının ve hava savunmalarının geliştirilmesini ön plana çıkararak, askeri caydırıcılık üzerine inşa edildi.
İran, Basra Körfezi ve Hürmüz Boğazı'ndan geçen gemi trafiğini ve küresel enerji kaynaklarını aksatabilecek sürat tekneleri ve bazı küçük denizaltılardan oluşan büyük bir filo inşa etti.
Askeri uzmanlara göre, İran, Orta Doğu'daki en büyük balistik füze ve insansız hava aracı envanterine birine sahip. İran'ın füzeleri Ortadoğu'da İsrail dahil her türlü hedefi vurabilecek menzile sahip. Buna seyir füzeleri ve gemisavar füzelerin yanı sıra menzili iki bin kilometreye yakın balistik füzeler de dahil.
Balistik füzeler, Ortadoğu'da İsrail dahil her türlü hedefi vurabilecek kapasite ve menzile sahip.
Basına konuşan İranlı komutanlara göre, Tahran, son yıllarda yaklaşık 1.900 ila 2.500 km menzilli ve radardan kaçmak için alçaktan uçma kapasitesine sahip geniş bir insansız hava aracı envanterine sahip oldu.
İran, askeri geçit törenlerinde insansız hava araçları ve füze hazinesini sergileyerek bu kapasitesini gizleme yoluna gitmedi. Tahran ayrıca, ürettiği insansız hava araçlarını ihraç ediyor. İran'ın insansız hava araçları Rusya tarafından Ukrayna'da çatışmalarda kullanılıyor.