FATF, Türkiye'yi 'gri liste'den çıkardı
Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) Türkiye'ye "gri liste"den çıkardı.
FATF'nin Singapur'da yapılan bu yılın ikinci genel kurul toplantısında Türkiye'yi Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek temsil etti. Şimşek, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda "başardık" diyerek, karara ilişkin ipucunu verdi.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, "Atılan doğru adımlar sayesinde Türkiye gri listeden çıkarılmıştır. Ülkemize ve milletimize hayırlı olsun" denildi. Açıklamada, alınan bu kararın "finansal sisteme güveni daha da artırarak program hedeflerine ulaşmayı kolaylaştıracağı" ifade edildi.
Bakanlık açıklamasında şu ifadelere yer verildi:
"Türkiye terörizmin finansmanı ve kara paranın aklanmasıyla mücadelesini bundan sonra da uluslararası standartlarla tam uyum içinde kararlılıkla yürütecektir. Bu çerçevede, MASAK ve diğer kurumların idari ve teknik kapasitesi daha da güçlendirilecek; gerektiğinde yasal ve idari düzenlemeler aynı hassasiyetle hayata geçirilecektir."
FATF hakkında
Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) 1989 yılında G7 tarafından kara para aklama ile mücadeleye yönelik tedbirleri incelemek ve geliştirmek amacıyla kuruldu. Başlangıçta G7 ülkeleri, Avrupa Komisyonu ve diğer sekiz ülkeyi içeriyordu.
FATF'ye kara para aklama tekniklerini ve eğilimlerini inceleme, ulusal veya uluslararası düzeyde halihazırda alınmış olan önlemleri gözden geçirme ve kara para aklamayla mücadele için gereken önlemleri belirleme sorumluluğu verildi. 2001 yılında FATF, terörün finansmanıyla da mücadele etmek üzere görev alanını genişletti.
FATF, başlangıçta sabit dönemler altında faaliyet gösterdikten sonra 2019'dan bu yana açık uçlu bir yetkiye sahip.
FATF'nin toplam 40 üyesi bulunuyor. Türkiye, 24 Eylül 1991 tarihinde FATF'e üye oldu.
FATF gri listesi nedir?
Resmi olarak Artırılmış İzleme Altındaki Yetki Alanları olarak bilinen FATF gri listesi, "kara para aklamayı önleme ve terörün finansmanıyla mücadele (AML/CTF) rejimleri" eksiklikleri olan ülkeleri içerir. Kara liste gibi gri liste de 2000 yılında oluşturuldu ve periyodik olarak güncelleniyor. Gri listedeki ülkeler daha fazla izlemeye tabi ve rejimlerini iyileştirmek için FATF ile birlikte çalışmak zorundalar.
Bunu yapmak için FATF bu ülkeleri ya doğrudan değerlendirir ya da "kara para aklamayı önleme ve terörün finansmanıyla mücadele" hedeflerine yönelik ilerlemelerini rapor etmek için FATF tarzı bölgesel organları kullanılıyor.
Gri liste sınıflandırması kara liste kadar cezalandırıcı olmasa da, listedeki ülkeler yine de Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası gibi kurumların ekonomik yaptırımlarıyla karşılaşabilir ve ticaret üzerinde olumsuz etkiler yaşayabiliyor.
Gri liste, yeni ülkeler eklendikçe veya eylem planlarını tamamlayan ülkeler listeden çıkarıldıkça düzenli olarak güncelleniyor.
Bugün itibarıyla listede 19 ülke bulunuyor. Bu ülkeler Bulgaristan, Burkina Faso, Kamerun, Hırvatistan, Demokratik Kongo, Haiti, Kenya, Mali, Mozambik, Namibya, Nijerya, Filipinler, Senegal, Güney Afrika, Güney Sudan, Suriye, Tanzanya, Vietnam ve Yemen.
FATF kara listesi
FATF kara listesi (bazen OECD kara listesi olarak da anılır), hükümetler arası kuruluşun kara para aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadeleye yönelik küresel çabalarda işbirliği yapmadığını düşündüğü ülkelerin bir listesi.
İlk FATF kara listesi 2000 yılında 15 ülkeden oluşan bir başlangıç listesi ile yayınlanmıştır. O tarihten bu yana, listeler resmi FATF açıklamalarının ve raporlarının bir parçası olarak yıllık ve bazen yılda iki kez yayınlanıyor.
FATF'nin kara listesi şu anda Kuzey Kore, İran ve Myanmar bulunuyor.
Türkiye'nin gri liste serüveni
Türkiye, 24 Eylül 1991 tarihinde FATF'e üye oldu.
Türkiye, FATF'ın 40 standardının 39'u ile uyum sağladı. Ancak, FATF, 2021 yılında "kara paranın aklanması ve terörizmin finansmanını engelleme konusun başarılı olamadığı" gerekçesiyle Türkiye'yi gri listeye aldı.
Ekim 2021'de Türkiye, AML/CFT rejiminin etkinliğini güçlendirmek için FATF ile birlikte çalışma konusunda üst düzey siyasi taahhütte bulundu.
Şubat 2024 Genel Kurulunda FATF, Türkiye'nin eylem planını büyük ölçüde tamamladığına, "kara para aklamayı önleme ve terörün finansmanıyla mücadele" reformlarının uygulanmaya başladığını ve sürdürüldüğünü doğrulamak için yerinde bir değerlendirme yapılmasını gerektirdiğine ve gelecekte uygulamayı sürdürmek için gerekli siyasi taahhüdün devam ettiğine dair ilk tespitini yaptı.
Şubat 2024'te hazırlanan raporda Türkiye'nin "kara para aklamayı önleme ve terörün finansmanıyla mücadele" denetimi başta olmak üzere bazı kilit reformları gerçekleştirdiği belirtildi.
Bu kapsamda Türkiye'nin gri listeden çıkarılacağına dair önemli izler raporda yer alıyordu. Alınan kararla Türkiye bir ayıptan kurtuldu.
