'Asena'nın gerçek öyküsünü yazdı
Yazar Yücel Feyzioğlu, adı Türklerin doğuş efsanesiyle bütünleşen Asena'nın izini buldu ve öyküsünü yazdı.
Türk masallarını derleyen Feyzioğlu, "Uygur masallarını araştırırken tehlikelerle dolu bir yola çıktım. Daha araştırmanın başında bezeklik bilgisine ulaştım. Onun sırlarını çözmeye çalışınca tehlike başladı" diyor. "Bezeklik" nedir diye düşünürken, cevabı geliyor: "Uygur tapınakları ve bu tapınakların içindeki ünlü arşivin adıdır bezeklik. Duvarları rengarenk bezekli olduğu için tüm dünyada 'bezeklik' deniyor."
Feyzioğlu'nun 42 yıl sürecek bezekliğe ulaşma serüveni başlıyor. Türklerin İslam öncesi tarihi denilebilecek el yazmaları, Almanlar tarafından Uygur ülkesinde yapılan arkeolojik çalışmaların ardından Berlin'e 423 sandıkla götürülüyor. Ancak sonrası bir sır. Feyzioğlu, Uygur Özerk Cumhuriyeti'ne gidiş izni alamıyor. Berlin'e gidiyor, "II. Dünya Savaşı döneminde arşivi Ruslar Moskova'ya götürdü" cevabını alıyor, Moskova'dan da eli boş dönüyor.
Bezeklik, 2006'da Almanya'daki bir sergide ortaya çıkıyor. Uzmanların yardımıyla öyküye ulaşıyor ve derleyip kitabına alıyor Asena'nın öyküsünü.
Asena: Bir Göktürk prensesi
Yücel Feyzioğlu, öyküye anlatırken yeniden yazıyor gibi heyecanlanıyor. 42 yılın ardında ulaşılan bir öyküye olunca heyecanlanmamak mümkün değil belki de. Yücel Feyzioğlu, şunları anlatıyor Asena'ya dair:
"Asena Göktürklerin ilk prensesi. Göktürk Devleti kurulduğunda Asena henüz iki yaşındaydı. Yıl M.S. 552. Göktürk devletini Bumin Kağan kurmuş ve kısa süre sonra ölmüştü. Yerine oğlu Kara Kağan geçti, o da uzun yaşamadı. Üçüncü Kağan ise Mukan Bey oldu ve Hazar Deniz’inden Orhun düzlüklerine kadar bütün Orta Asya boylarını ve beylerini birleştirip Göktürk Devleti'ni Çin seviyesine çıkardı. Asena işte bu Mukan Kağan’ın üç kızından biriydi.
Efsaneye göre Türkler savaşta yok edilmiş, sadece bir çocuk kalmıştı. O çocuğun da kolunu bacağını kırıp bir bataklığa atmışlardı. Bir kurt gelmiş, çocuğu beslemiş, büyütmüş, sonra da bu kurdun on çocuğu dünyaya gelmişti. On kardeş büyüdü, dışarıdan evlendi, her biri ayrı boy olarak çoğaldı. En güçlü boy Göktürklerin kurucusu Asena boyu oldu.
Mukan Kağan’ın üçüncü kızı çok akıllı, sevgi dolu, alçak gönüllü, çalışkan, bilgili, kendini halktan ayırmayan, zarif bir kızdı. Halk ona “Bütün Asena boyu senin gibi olsun” dedi. Onu hep Asena diye çağırdılar. Adı Asena kaldı, asıl adı unutuldu."
Asena'nın mezarı bulundu
Çinli arkeologlar Asena’nın mezarını buldular. Yüzlerce yıl boyunca define arayıcıları birçok kez mezarı soydukları halde bine yakın eşyası bulundu Asena'nın. Çinli tarihçiler ise prenses ve imparatoriçelerin hayat hikayesini yazdılar. Onlardan biri de Asena’nın hikayesi. Olay şöyle:
"Kuzey Zhou İmparatoru Yuwen Yong Çin ile Göktürk Devleti arasında barışı sağlamak istiyordu. Asena ile evlenmek için elçi gönderdi. Mukan Kağan da barış için bu evlilikten yanaydı. Ancak Asena bu evliliğe karşı çıktı. Babası ısrar edince evlenmek için üç şart ileri sürdü. Öyle şartlardı ki, kimse tek başına karar veremezdi. İki ülkede de meclisler toplanıp Asena’nın şartlarını tartıştı ve kabul etti, Asena Çin’e gelin gitti. O şartlardan birinin etkisi günümüze kadar sürüp geldi. Asena’yı Tanrıça mertebesine çıkaran işte o şartlardı."
Asena'nın şartlarını merak edenler için bir not: Yücel Feyzioğlu'nun Asena kitabı DoğuBatı Yayınları'ndan çıktı ve raflarda yerini aldı.
Yücel Feyzioğlu kimdir?
Yücel Feyzioğlu, 1946'da Kars'ta doğdu. Cilavuz Öğretmen Okulu'nda okudu, Almanya’da "Goethe Enstitüsü"nde dil eğitimi gördü. "Andersson Yazarlık Akademisi"ni bitirdi. 1985 yılından beri serbest yazıyor ve “Alman Yazarlar Birliği” üyesi.
"Keloğlan" masal dizisi çeşitli dillere çevrildi. 1974 yılından beri Anadolu ve Mezopotamya’dan masallarını, 1982 yılından itibaren de Orta Asya’dan Avrupa içlerine kadar Türklerin yaşadığı 24 ülkeden kardeş masalları derliyor. Onların etkili olanlarını seçti ve yeniden yazdı, 32 kitapta yayımladı. Bunların üçü Almanca'ya çevrildi.
Yücel Feyzioğlu'nun bu çalışmaları Elginkan Vakfı “2011 yılı Türk Kültürünü Araştırma Ödülü”, TÜRKSAV, “2011 yılı Türk Dünyasına Hizmet Ödülü”, Türk Halk Kültürünü Araştırma Kurumu, 2012 yılı ödülünü ve TÜRKSOY- 2019 yılı Cengiz Aytmatov Ödülü'ne değer bulundu.
Feyzioğlu, yurt içinde ve yurt dışındaki değişik etkinliklerde bu masalların tarihçesini ve psikolojik etkilerini anlatıyor.
