Finlandiya, NATO’ya üyelik başvurusu yapılacağını bugün resmen açıkladı.

Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, Başbakanı Sanna Marin'in de katıldığı basın toplantısında, ülkesinin NATO’ya üye olmak için başvuracağını resmen açıkladı.

Niinistö, kararın, kendisi ve Bakanlar Kurulunun ortak kararı olduğunu belirterek, “Tarihî bir gündeyiz. Yeni bir dönem açılıyor” dedi.

Finlandiya Cumhurbaşkanı, Türkiye’den gelen son dakika itirazı hakkında da, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’la sözünü ettiği sorunlar konusunda yeni görüşmelere hazırım” diye ekledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, cuma günü, "İsveç ve Finlandiya ile ilgili gelişmeleri takip ediyoruz ama olumlu bir düşünce içinde değiliz. İskandinav ülkeleri terör örgütü misafirhanesi gibi” demişti.

Ancak Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, dün akşam, “İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılması konusunda kapıyı kapatmadık” açıklamasında bulunmuştu.

Niinistö’nün açıklamasından sonra, Finlandiya Parlamentosunun yarından itibaren NATO’ya katılımın konusunu görüşmeye başlaması bekleniyor. 

Başbakan Sanna Marin’in Sosyal-Demokrat Partisinin de dün desteğinin sağlanmasıyla 200 üyeli Parlamentoda yapılacak oylamada en 169 üyesinin lehte oy kullanması bekleniyor.

Sanna Marin, “Parlamentonun gelecek günlerde NATO adaylık kararını onaylayacağını umuyoruz. Bu net bir yetkiye dayalı olacak” dedi.

İsveç 

NATO’ya katılma konusundaki kararını açıklamaya hazırlanan İsveç’te de siyasî hayatın baskın partisi olan Sosyal-Demokrat Parti, dünden beri konu üzerinde çalışıyor.

Sosyal-Demokrat Parti'nin de yıllardır sürdüğü geleneksel politikasını bırakarak NATO üyeliğinden yana tavır benimsemesi bekleniyor.

Başbakan Magdalena Andersson liderliğindeki Sosyal-Demokrat Parti'nin de yeşil ışık yakması halinde Stockholm’ün adaylığını resmen açıklamasının yolu açılıyor.

İsveç böylece, yaklaşık 200 yıldır sürdürdüğü tarafsızlık ve 1990’dan bu yana benimsediği askerî bağlantısızlık politikasını terk etmiş olacak.

Soğuk Savaşın sona ermesiyle 1990’lı yıllarda tarafsızlık politikasını yavaş yavaş bırakan iki İskandinav ülkesi, Avrupa Birliği’ne üye oldu ve NATO ile yakın işbirliği yapmaya başladı. İki ülke, NATO’ya üye olmaları halinde Batı bloku ile daha da bütünleşmiş olacak.

İki ülkenin, iç usulleri tamamladıktan sonra NATO’ya adaylıklarını iletmeleri ve katılım müzakerelerinin başlaması gerekiyor. Üyelik, üye 30 ülkenin oybirliğiyle kabul ediliyor.

“Yapıcı gözle bakılması…”

Covid-19’a yakalanan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in yerine toplantıya katılan Yardımcısı Mircea Geoana, bugün Berlin'de yaptığı açıklamada, Türkiye'nin engelleme olasılığına rağmen “Müttefiklerimizin İsveç ve Finlandiya’nın İttifaka üyeliğine yapıcı ve olumlu bir gözle bakacaklarına inanıyorum” dedi.

Kısa sürmesi beklenen katılım müzakerelerinden sonra üye ülkelerin Parlamentolarının onaylama süreci birkaç ay sürebiliyor.

İsveç ve Finlandiya, Rusya’nın misilleme tehdidi karşısında son haftalarda katılım süresi sırasında korunma güvencesi istiyor.

Sadece NATO üyeleri, karşılıklı korumayı öngören meşhur beşinci maddeden istifade edebiliyor. Beşinci madde, aday ülkeleri korumuyor.

İsveç ve Finlandiya, geçen hafta İngiltere ile güvenlik anlaşması imzalamıştı.

Niinistö-Putin görüşmesi

Finlandiya Cumhurbaşkanı Niinistö, dün Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ile telefon görüşmesi yapmış ve “Finlandiya’nın NATO üyeliği ile Rusya ile ilişkilerin değişebileceğini, ancak diyaloğun muhafaza edilmesini umduğunu” söylemişti.

Putin da, Finlandiya'nın güvenliğine yönelik herhangi bir tehdit olmadığı için geleneksel askeri tarafsızlık politikasından vazgeçmenin hata olacağını, dış politikada böyle bir değişikliğin uzun yıllardır iyi komşuluk ve ortaklık işbirliği ruhuyla tesis edilen ve karşılıklı yarar sağlayan Rusya-Finlandiya ilişkilerini olumsuz etkileyebileceğini ifade etmişti.

Çavuşoğlu-Haavisto-Linde üçlü toplantısı

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu dün, “NATO'da müttefik olacak bir ülkenin terör örgütü YPG/PKK'ye destek vermemesi gerektiğini“ söylemiş ve “Bu iki ülke PKK ve YPG'ye açık bir şekilde destek vermektedir. Bunlar terör örgütüdür” demişti.

Çavuşoğlu, dün gece İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde ve Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto ile iki ülkenin NATO'ya üyelik müracaatına ilişkin üçlü toplantı yapmıştı.

“Anlaşamadık… “

İsveç Dışişleri Bakanı Linde'den, toplantıdan sonra, “Türkiye ile dün akşam yapılan müzakerelerde çözüme ulaşamadıklarını ve diplomatik müzakerelere devam etme kararı aldıklarını” söyledi.

Türkiye ile Suriye'nin kuzeyindeki oluşum konusunda anlaşamadıklarını dile getiren Linde, “Biz PKK'nın terör örgütü olduğunu kabul ediyoruz. Kuzey Suriye'deki oluşum için aynı şeyi düşünmüyoruz, birçok NATO ülkesi de düşünmüyor. ABD ve diğer NATO ülkeleri gibi biz de Kuzey Suriye'deki Kürt örgütleri ile görüştük” dedi.

1947 Paris Barış Antlaşması

Rusya Dışişleri Bakanlığı ise, Finlandiya’nın NATO’ya katılımı halinde Moskova’nın “ulusal güvenliğine yönelik tehditleri durdurmak için hem askeri hem de diğer nitelikte misilleme adımlar atmak zorunda kalacağını” duyurdu. 

Bakanlığın açıklamasında, “Finlandiya'nın NATO’ya katılmasının uluslararası yasal yükümlülüklerinin, özellikle de tarafların ittifaklara girmeme veya bunlardan birine yönelik koalisyonlara katılmama yükümlülüğünü sağlayan 1947 Paris Barış Antlaşması'nın doğrudan ihlali olacağını” belirtti.