İsrail Golan tepeleri işgal ediyor

Otorite boşluğundan yararlanan İsrail, son 4 gündür yaptığı saldırıda 250'den fazla hedefi vurdu. Başbakan Binyamin Netanyahu, Golan Tepeleri'ndeki 400 kilometrekarelik bir bölgenin savunma amaçlı “geçici” olarak işgal edileceğini açıkladı.

İsrail'in son günlerde güneyinden kuzeyine Suriye'yi bombardımana tutması ardından birçok kişi hayatını kaybetti. Savaş uçaklarının 250'den fazla hedefi vurduğu açıklanırken, saldırıların askeri üsler, hava üsleri, havaalanları, gemiler ve mühimmat depolarına yapıldığı bildirildi.

Kimyasal silah üretimine karıştığı iddia edildiği için yaptırım uygulanan Suriye Araştırma Merkezinin ofisi de saldırıya uğradı.

Bunun dışında, İsrail'in tanklar ile de Golan Tepelerinde işgale devam ettiği ve Şam'a sadece 20 kilometre uzakta olduğu açıklandı.

“400 kilometrekarelik bir tampon bölge”

Yasadışı şekilde ilhak ettiği Golan Tepelerinde sınırlarını genişleten İsrail, “çöken Esad hükümetinden kalan grupların Lübnan'a gitmesini engellemek” bahanesiyle son günlerde çok güçlü bir şekilde Suriye’ye saldırıyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, pazar günü yaptığı açıklamada, İsrail güçlerinin Suriye topraklarındaki yaklaşık 400 kilometrekarelik bir silahsızlandırılmış tampon bölgeyi kontrol altına almaya çalıştığını söyledi.

Golan Tepeleri ile Suriye arasındaki tampon bölge, 1973 Orta Doğu savaşı sonrasında Birleşmiş Milletler tarafından oluşturulmuştu.

O zamandan beri yaklaşık 1.100 kişilik bir BM gücü bu bölgeyi devriye gezerek koruyor.

“Orta Doğu için tarihî bir gün”

Netanyahu, Golan Tepelerinden Suriye’ye bakan bir yöreye ziyaret ederek, Suriye birliklerinin mevzilerini bırakması nedeniyle İsrail’in tampon bölgeye hareketinin “geçici bir savunma pozisyonu” olarak gerekli olduğunu söyledi.

Netanyahu, X'te paylaşım yapan "Bu, Orta Doğu için tarihî bir gündür. Şam'daki tiranlık olan Esad rejiminin çöküşü büyük fırsatlar sunuyor, ancak aynı zamanda önemli tehlikelerle de dolu. Suriye'de sınırlarımızın ötesinde yaşayan herkese barış elimizi uzatıyoruz: Dürzilere, Kürtlere, Hıristiyanlara ve İsrail ile barış içinde yaşamak isteyen Müslümanlara" diye yazdı.

 İsrail'e ait olduğunu savundu

Netanyahu, Kudüs'te düzenlediği basın toplantısında da  "Bugün herkes Golan'ın eteklerinde değil, Golan'daki varlığımızın hayati önemini anlıyor" dedi.

İsrail bu dağlık yaylanın bir bölümünü 1967'de Suriye'den almış, 1981'de de ilhak etmişti. 

Netanyahu, "Golan Tepeleri üzerindeki kontrolümüz güvenliğimizi ve egemenliğimizi garanti altına alıyor. 2019 yılında İsrail'in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tanıma talebime yanıt verdiği için dostum seçilmiş Başkan Donald Trump'a teşekkür etmek istiyorum" dedi.

Ancak İsrail tarafından Golan’ın ilhakı, uluslararası hukuka göre, yasadışı olmaya devam ediyor.

İsrail Başbakanı, pazar günü, orduya Golan Tepelerinin İsrail tarafından ilhak edilen kısmına komşu tampon bölgeyi "kontrol altına alma" emri verdiğini açıkladı. 

Dışişleri Bakanı "sınırlı ve geçici bir önlemden" söz ederken, ABD de Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Matthew Miller aracılığıyla, operasyonun gerçekten de geçici olduğundan emin olduğunu duyurdu.

Ancak İsrail, Hermon Dağının (Şeyh Dağı) Suriye tarafını, askerden arındırılmış bölgeyi ve eskiden Suriye ordusuna ait olan bitişik stratejik mevzileri işgal etti. Tampon bölgedeki beş kasabanın Suriyeli sakinlerine de sokağa çıkma yasağı getirildi.

BM ve Arap ülkeleri kınıyor

BM sözcüsü, İsrail birliklerinin bu bölgeye ilerlemesinin, İsrail ile Suriye arasında 1974 yılında imzalanan ayrılma anlaşmasının "ihlali" anlamına geldiğini söyledi. 

Suudî Arabistan ise Suriye'nin "toprak bütünlüğünü" geri kazanma şansını "sabote ettiğini" belirttiği bu operasyonu kınadı. 

Suudî Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, bu saldırının "İsrail'in uluslararası hukuk kurallarını ihlal etmeye devam ettiğini teyit ettiği" belirtildi. 

Ürdün de "İsrail'in Suriye topraklarına girmesini ve tampon bölgenin kontrolünü ele geçirmesini kınadı." Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safadi, "uluslararası hukukun ihlali, kabul edilemez bir tırmanma ve bir Arap devletinin egemenliğine saldırı anlamına gelen saldırganlığı" kınadı. 

İran Hizbullahı, bir basın açıklamasıyla İsrail'i "Golan Tepelerinde daha fazla toprak işgal ettiği ve Suriye devletinin savunma kabiliyetlerini vurduğu ve yok ettiği" için eleştirdi.

Golan Tepeleri

İsrail, Haziran 1967'deki Arap-İsrail savaşında Golan Tepelerinin bir kısmını Suriye'den aldı. Mısır ve Suriye, 6 Ekim 1973'te, kaybedilen toprakları geri vermeye zorlamak için batıda Süveyş Kanalı boyunca ve doğuda Golan Tepelerinde İsrail'e karşı bir saldırı başlattı. 

İsrail ordusu, bir dizi gerilemenin ardından ağır kayıplar vermek pahasına üstünlüğü yeniden ele geçirdi.

BM kontrolü altındaki askerden arındırılmış tampon bölge, 1973 Arap-İsrail savaşının ardından 1974 yılında İsrail ve Suriye güçlerinin ayrılması için yapılan anlaşmanın ardından oluşturuldu. 

İsrail ve Suriye arasında 31 Mayıs 1974'te imzalanan anlaşma, Yom Kippur Savaşına ve ardından Suriye cephesinde yaşanan yıpratma sürecine resmen son verdi. Anlaşmada iki ülkenin ateşkesi sürdürmesi ve her iki tarafın savaş esirlerini iade etmesi kararlaştırıldı. Anlaşmasının imzalanmasının hemen ardından esirler serbest bırakıldı ve İsrail Hermon Dağından ve bölgedeki kuşatılmış alanlardan çekildi. 

Yeni ayırma hattı 26 Haziran 1974 tarihinde tamamlandı. Ancak İsrail, Golan'ın kendi kontrolü altındaki bölümünü 1981 yılında ilhak etti.