Kamu Denetçiliği Kurumuna 2020 yılında yapılan başvuru sayısı bir önceki yıla göre yüzde 330,22 arttı. 2020 yılında kuruma gelen 90 bin 209 adet şikayetin yüzde 78'ini (70 bin 440) salgın kapsamında verilen temel destek kredilerine ilişkin başvurular oluşturdu

Kamu Denetçiliği Kurumu 2020 Yılı Raporu'nun TBMM Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyelerinden oluşan karma komisyondaki görüşmeleri tamamlandı. 

TBMM'ye sunulan raporda, Kamu Denetçiliği Kurumuna ilk salgın vakasının görülmesinden itibaren, sağlık ve asayiş konularında olmak üzere, salgından kaynaklı kamu hizmetlerinin aksaklıklarına ilişkin birçok başvuru geldiği belirtilerek, ''Başvurular, çoğunlukla sağlık çalışanlarının hak ve çalışma koşullarının iyileştirilmesine yönelik talepleri içermektedir'' denildi. 

Kamu Denetçiliği Kurumu raporunda, ''Covid-19 salgınının ekonomik etkilerinin azaltılması amacıyla açıklanan Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi kapsamında alınan tedbirlerin bankalarca uygulanmadığı ve alınan ekonomik tedbirlere rağmen aksi yönde uygulamalar yaparak salgın nedeniyle ekonomik olarak zorda olan işletmeleri zorlayacak uygulamalarda bulunduklarına yönelik'' şikayetler gelmesi üzerine, durumun Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumuna (BDDK) bildirildiği ifade edildi. BDDK'dan ''önlemlerin gereğinin yerine getirilmesinin titizlikle denetlendiği'' cevabının geldiği belirtildi. 

Raporda şu bilgilere yer verildi:

''Kurumumuza 2020 yılında toplam 90 bin 209 adet şikayet başvurusu yapılmış olup, bunların 70 bin 440 adedi salgın kapsamında verilen temel destek kredilerine ilişkin başvurular olurken, 19 bin 769 adedi diğer alanlarda gelen şikayet başvurularıdır. 

Kurumumuza bankacılık işlemleri kapsamında yapılan 70 bin 440 adet başvurunun 70 bin 187 adedi (yüzde 99,64) incelenmiş olup, 67 bin 281 adet başvuru hakkında tavsiye kararı, 2 bin 906 adet başvuru hakkında ise incelenemezlik kararı verilmiştir. 253 adet başvurunun ise yasal inceleme süreci devam etmektedir. 

Başvurularda olağanüstü artış

Kurumumuza bankacılık işlemleri hakkında yapılan başvurularda yaşanan olağanüstü artış, bilhassa bu şikayetlere ilişkin işlemler için özel bir inceleme ve araştırma usulü belirlenmesini zorunlu kılmış, bu kapsamda kurumumuza ulaşan şikayet başvuruları ile ilgili işlemler doğrudan Kamu Başdenetçiliği makamı bünyesinde gerçekleştirilmiş ve şikayetler doğrudan başdenetçilik tarafından incelenerek sonuçlandırılmıştır. 

Sorunların giderilmesi tasviyesi

Ekonomik tedbirlerin uygulanmasında yaşanan sorunların giderilmesi ve başvuruya konu taleplerin kamu yararı ve sosyal devlet ilkesi yaklaşımıyla yeniden değerlendirilmesi yönünde Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası, Türkiye Vakıflar Bankası ve Türkiye Halk Bankası'na tavsiyede bulunulmuştur. Verilen cevaplar değerlendirildiğinde, cevapların olumlu olduğu görülmüştür. 

Olağanüstü bu dönemin etkisiyle kurumumuza yapılan başvurularda da ciddi bir artışlar yaşanmış, geçen yıl yaklaşık 21 bin adet olan başvuru sayısı bu yıl (2020) 90 bin 209'a ulaşmıştır.''

Bankacılık işlemleri ilk kez incelemeye alındı

Raporda, daha önceki yıllarda bankacılık işlemleri hakkında yapılan başvuruların Kamu Denetçiliği Kurumu'nca incelenmediği, bunun yerine ilgili makamlara iletilerek bu sorundan haberdar olmalarının sağlandığı hatırlatıldı. Raporda, ''Bu dönemde ise salgın döneminin vatandaş üzerindeki olumsuz etkisini azaltmak amacıyla temel destek kredisinin kamusal bir politika aracı olarak devreye sokulmasından dolayı kurumumuzca bu başvuruların doğrudan incelenmeye alınması gereği duyulmuştur'' denildi.   

Yıllara göre başvurular

Kamu Denetçiliği Kurumu'na yapılan başvurular yıllara şöyle:

Kuruma 2020 yılında yapılan başvurular 2019 yılıyla karşılaştırıldığında yüzde 330,22'lik artış olduğu belirtilen raporda buna ilişkin şu değerlendirme yapıldı:

''2020 yılında yapılan şikayet başvurular konu bazlı değerlendirildiğinde en fazla başvuru yüzde 80,28 ile ekonomi, maliye ve vergi alanında yapılmış; bunu yüzde 4,10 ile kamu personel rejimi, yüzde 3,36 ile adalet, milli savunma ve güvenlik, yüzde 2,01 ile eğitim-öğretim, gençlik ve spor takip etmiştir. Başvurular 2019 ile karşılaştırıldığında ilk altı konu aynı kalmıştır. 

Kurumumuza 2020 yılında yapılan toplam 90 bin 209 adet şikayet başvurusu idareler bazında değerlendirildiğinde en fazla başvuru yüzde 76,25'lik oranla banka ve finans kuruluşlarına yönelik gerçekleşirken, bunu yüzde 2,42 ile Adalet Bakanlığı, yüzde 2,22 ile mahalli idareler, yüzde 2,06 ile üniversite ve fakülteler, yüzde 1,91 ile Sağlık Bakanlığı, yüzde 1,40 ile Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, yüzde 1,26 ile Milli Eğitim Bakanlığına yönelik şikayetler takip etmiştir.''

En çok şikayet İstanbul'dan

2020 yılındaki şikayetlerin bölgeler dağılımında ise yüzde 31,34 ile Marmara Bölgesi ilk sırada yer aldı. Bunu yüzde 17,24 ile İç Anadolu Bölgesi, yüzde 14,16 ile Akdeniz Bölgesi ve yüzde 13,82 ile Ege Bölgesi izledi.

Başvuruların en fazla yayıldığı il, daha önceki yıllardaki gibi, yüzde 19,14 ile İstanbul oldu. Başvuruların yüzde 8,54'ü Ankara'dan ve yüzde 5,54'ü de İzmir'den. 

2020 yılında yapılan başvurularda şikayetçilerin yaş grubuna göre incelendiğinde en fazla başvurunun 35,73 ile 25-34 yaş aralığındakilerden geldiği görülüyor. Yapılan şikayet başvurularının yüzde 99,48'i gerçek kişilerden, yüzde 0,52'si ise tüzel kişiler tarafından yapıldı. 

2020 dosya verileri

Kamu Denetçiliği Kurumu'na 2020 yılı çalışmaları kapsamında 3 bin 830 dosya 2019 yılından devretti.  2020 yılında gelen 90 bin 209 başvuru ile toplam 94 bin 39'a ulaşan dosyadan 91 bin 100'ü sonuçlandırıldı.