AB silahlı güçlerince Türk bayraklı gemide arama yapıldı. Dışişleri ''yetkisiz ve güç kullanılarak'' yapılan aramayı protesto etti. Dışişleri Bakanlığı  eylemin ''yetkisiz ve güç kullanılarak'' yapıldığını duyurdu ve olayın protesto edildiğini bildirdi. (Foto: Operation IRINI)

Dışişleri Bakanlığı  eylemin ''yetkisiz ve güç kullanılarak'' yapıldığını duyurdu ve olayın protesto edildiğini bildirdi.  

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, ''Yetkisiz ve güç kullanılarak yapılan bu eylemi'' protesto edildiğini belirterek, bu yaşanan bu olaydan ''Bundan doğabilecek zarar ve kayıplara karşı ilgili gerçek ve tüzel kişilerin her türlü tazminat hakkının saklı olduğunu'' bildirdi. 

Aksoy, şu bilgileri verdi:

''Irini Harekâtı, AB tarafından yürütülen; ancak amacı ve faydası tartışmaya açık bir harekâttır. Bu harekât çerçevesinde dün (22 Kasım) 'Hamburg' isimli Alman savaş gemisi, Ambarlı Limanından Misurata’ya boya, boya malzemesi ve insani yardım malzemesi taşımakta olan 'MV Roseline A' adlı Türk bayraklı ticaret gemisini sabah saatlerinde ayrıntılı şekilde sorgulamıştır. Kaptan işbirliği göstererek geminin yükü ve seferi hakkında ayrıntılı bilgi paylaşmıştır. Buna rağmen saat 17:45’te Irini Harekâtı silahlı unsurları tarafından gemiye çıkılarak uzun saatler süren bir 'denetleme' yapılmıştır. Tüm personelin, Kaptan dâhil, zorla üstleri aranmış, bütün personel bir yerde toplanarak alıkonulmuş, Kaptanın başına silahlı asker dikilerek, zor kullanmak suretiyle konteynerler aranmıştır.

Sözkonusu müdahale, ne bayrak devleti olarak ülkemizin, ne de gemi kaptanının rızası alınarak gerçekleştirilmiştir. Kaptanın taşınan kargonun niteliğine dair beyanlarına rağmen, muğlak bir şüphe üzerine başlatılan ve geceyarısı sonrasına kadar devam eden bu müdahale, ancak ülkemizin ısrarlı itirazları üzerine sonlandırılmıştır. Silahlı personel sabaha kadar ticaret gemisinde beklemiş, sabah saat 09:38’de gemiyi terketmiştir.

Silah ambargosunu ihlal etmediği görülen gemimizin ağır hava şartları altında saatlerce güzergâhından alıkonulmasını, ayrıca denetleme sırasında personele adeta suçlu muamelesi yapılmış olmasını esefle karşılıyoruz. Yetkisiz ve güç kullanılarak yapılan bu eylemi protesto ediyoruz. Bundan doğabilecek zarar ve kayıplara karşı ilgili gerçek ve tüzel kişilerin her türlü tazminat hakkı tabiatıyla saklı olacaktır.

Uluslararası sularda ticari gemilere müdahale edilebilmesi için bayrak devletinin rızasının alınması esastır. Libya silah ambargosuna dair BMGK kararları bu yükümlülüğü ortadan kaldırmamaktadır.

AB’nin ne meşru Libya Hükümetiyle, ne ülkemizle, ne de NATO’yla istişare etmeden başlattığı Irini Harekâtının tarafsızlığı hâlihazırda tartışmalıdır. Hal böyleyken, ülkemizden Libya’ya taşımacılık yapan gemilere uygulanan bu çifte standartlı ve hukuk dışı muamele asla kabul edilemez.

Daha önce de birçok kez belirttiğimiz gibi İrini operasyonu taraflı bir operasyondur. Darbeci Hafter'e gelen silah desteklerini denetlemeyen, keyfi uygulamalarda bulunulan, meşru Libya hükümetini cezalandırmaya yönelik bir harekattır.''

Bayrak devleti izin vermedi


EUNAVFOR MED İRİNİ web sitesinde yer alan açıklamada ise, İrini Operasyonu güçlerinin 22 Kasım günü öğleden sonra, ''Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin Libya'ya yönelik silah ambargosu kararları uygulanmasının denetimi kapsamında Türk bayraklı Ticari Gemisi (MV) Roseline A'ya çıkarak incelemelerde bulunduğu belirtildi. 

''Geminin 20 Kasım'da Yarımca'dan (Türkiye) hareket ederek Misrata'ya (Libya) gittiği ''belirtilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

''İrini Operasyonu'nun , ilgili BM Güvenlik Konseyi kararlarına uygun olarak bayrak devletinin rızasını almak için iyi niyetle çaba sarf etmiştir. Bayrak devletinden yanıt alamayan Alman Hamburg Fırkateyni ekibi, Bingazi limanının yaklaşık 160 deniz mili kuzeyindeki uluslararası sularda gemiye çıktı. Gemi kaptanı ve mürettebatı, gemiye binme ekibine karşı işbirlikçi bir tavır aldı.

Bayrak devleti, gemiyi inceleme iznini reddettiğini açıkladığında, İrini Operasyonu, gemide hiçbir yasadışı malzeme delilinin bulunmadığı ve geminin rotasını takip etmesine izin verilmiştir.''

İrini Harekatı


Berlin'deki Libya'daki iç savaşın sona erdirilmesine yönelik konferansın önemli başlıklarından biri de Libya'ya yönelik BM silah ambargosunun etkin olarak uygulanmasıydı.  AB Dışişleri Konseyi'nin 17 Şubat 2020 tarihindeki toplantısında, Akdeniz'de, bu amaca yönelik CSDP (Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası) Operasyonu başlatılması kararı aldı. Libya'ya ambargoyu denetlemeye yönelik SOPHIA Harekatı (EUNAVFOR MED Operation SOPHIA) kapatıldı. Bunun yerine, 31 Mart'ta başlatılan yeni harekata Yunanca ''barış'' anlamına gelen ''irini'' ifadesi uygun görülerek ''EUNAVFOR MED İRİNİ''  adı verildi.  

''Temel görevi, BM'nin Libya'ya silah ambargosunun hava, uydu ve deniz varlıklarının kullanımıyla uygulanması'' olarak tanımlanan bu harekatın Libya'ya silah veya ilgili malzeme taşıdığından şüphelenilen açık denizlerdeki gemilerin denetimlerini yürütmekle görevi de verildi. AB üyesi ülkelerin silahlı kuvvetlerinden unsurların görev aldığı İrini Harekatı, ayrıca Libya'dan petrol ve petrol ürünlerin ''yasadışı ihracatı'' hakkında bilgi toplanıp izlenmesi, Libya donanması vae sahil güvenliğine katkı, insan kaçakçılığı konusunda devriye gezmek gibi görev tanımları da bulunuyor.  

Merkezi Roma'da olan İRİNİ'nin AB Harekat Komutanlığını İtalyan Tuğamiral Fabio Agostini, yardımcılığını ise Fransız Tuğamiral Jean-Michel Martinet yapıyor. Yunan Amiral Theodoros Mikropoulos ise 19 Ekim 2020 tarihinde İrini Harekatı'nın kuvvet komutanlığını devraldı. Bu konuya ilişkin basın açıklamasında, Amiral Mikropoulos'un denizdeki kuvvetlerin başında olacağı, Tuğamiral Agostini'nin Roma'daki karargahta görev yapacağı bilgisine yer verilmişti.