'OVP siyasi iradeyle hayata geçirilecek'
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, dün açıklanan Orta Vadeli Program'da (OVP) yazılanların "siyasi iradeyle harekete geçirileceğini" söyledi.
Yılmaz'ın ve ekonomi yönetimi Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde düzenlenen toplantıda OVP'ye ilişkin ayrıntıları anlattılar.
Toplantıya Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan ile Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel de katıldı.
Yılmaz'ın sözleri satırbaşlarıyla şöyle:
"-Dünyanın en iyi programını da hazırlasanız, arkasında bir siyasi irade yoksa hiçbir anlam ifade etmez, kağıt üzerinde kalır. Cumhurbaşkanımızın bizzat bu programı ilan etmesi ve 'hükümet olarak arkasındayız, destekliyoruz' demesi bu planın en büyük gücü."
"-Siyasi iradeyle o planda yazan politikalar, reformlar, birer birer hayata geçirilecek. Elbette hepsi bir anda olmayacak. Malum 3 yıllık bir süreçten bahsediyoruz. Ancak ağırlıklı olarak önümüzdeki 2024 yılı başta olmak üzere değişimleri hep birlikte göreceğiz."
"-Büyümenin belli oranda aşağıya çekildiğini söylememiz lazım. Son 20 yılda Türkiye'nin büyüme ortalaması yüzde 5,5. Önümüzdeki 3 yılda ise yüzde 4,5 ortalama öngörüyoruz. Dolayısıyla, 20 yıllık büyümemizin altında bir büyüme hızı var bu planda."
"-Enflasyon hedefimizle tutarlı. Büyümenin kompozisyonu enflasyonu artırıcı değil tam aksine enflasyonla mücadeleye katkı verici bir çerçeve içinde şekillendirilmiş durumda."
"Sapmalar gösterebilir"
"-Bütün planlar, programlar belli oranda, belli marjlar dahilinde sapmalar gösterebilir. Bu, Türkiye'ye özgü bir durum değil. Dünyanın hangi ülkesine giderseniz gidin hayat bütün planlardan daha dinamik. Bugün hiç tahmin etmediğiniz bir gelişme olur, bütün dünyayı etkiler, bizi de etkileyebilir."
"-Şu anda bizim yaptığımız program, mevcut şartlarda ve mevcut veriler ışığında en gerçekçi şekilde yaptığımız tahminler. Bu planda şu anda görmediğimiz, dünyada çevremizde bir olumlu veya olumsuz bir gelişme olursa bu elbette gerçekleşmeleri etkileyecektir, bunda hiçbir şüphe yok."
"Kur hedefi koymam mümkün değil"
"Hiç kimsenin kurla ilgili hedef koyması mümkün değil. Kurdaki gelişmeler serbest piyasa ortamı içinde döviz arzı ve talebini etkileyen birçok unsur çerçevesinde şekillenecek."
"-Yapısal dönüşümleri gerçekleştirmek durumundayız. Bir taraftan da daha öncelikli dediğimiz bir yapısal reformlarla ilgili gündemimiz var. Bununla ilgili çalışmalara da başlamış durumdayız."
"-Yedi başlıktan bir tanesi iş ve yatırım ortamını iyileştirmek. Eylül sonuna kadar da bir eylem planımız çıkmış olacak."
"-Bu eylem planının ilk paketini de sonbaharda Meclisimize sunup kanuni düzenlemeleri Meclis'te gerçekleştireceğiz. İdari olarak alınması gereken kararlar için de yine ayrı bir paket oluşturup Cumhurbaşkanımıza arz edeceğiz. Bizim yazdığımız hiçbir şey boşta kalmayacak."
"Türkiye'nin bünyesini güçlendirecek"
"-Sadece merkezi yönetim bütçesinden deprem bölgesi için yapılan harcamalara tahsis edilmiş durumda. Önümüzdeki yılları bugünkü değere çektiğimiz zaman da yine bu 2 trilyonun üzerinde. Dolayısıyla çok büyük bir maliyet gerçekten. Bütçe açıklarının yükselişinde en önemli unsur bu."
"-Ancak, burada olumlu bir yönü şu, tek seferlik harcama deprem harcamaları. Bu yıl da gelecek yıl da bütçemizde yüzde 6'nın üzerindeki bütçe açığının milli gelire oranında deprem etkisi önemli bir role sahip. Biz de buna dönük olarak zaten bütçemizde birtakım tedbirler aldık."
"-Depremin yaralarını saracağız, rehabilitasyonu sağlayacağız ve riskleri düşüreceğiz. Dolayısıyla belli bir harcamamız olacak ama bu harcama Türkiye'nin bünyesini güçlendirecek."
Memur maaşları
"-Hem alacakları artış hem enflasyon farkının yansımasıyla memur maaşlarında ciddi bir artış öngörüyoruz. Bu, memur emeklilerine de yansımış olacak. Diğer emeklilerimizle ilgili dengeleyici bir çalışmayı tabii ki dikkate alabiliriz. Bu konuda yıl sonuna kadar çalışmalarımızı sonuçlandırmayı öngörüyoruz."
"-AK Parti'nin son 20 yılına bakın. Tek bir kesim var enflasyon karşısında ücreti gerilemiş olan. Sadece üst düzey kamu yöneticileri var. Onun dışında hiçbir kesimin ücret artışları enflasyon altında kalmadı."
"-Önümüzdeki dönemde de bu yapısal reformlar arasında insan odaklı birçok reformumuz var. Sosyal adaleti gözetici reformlarımız var. Örneğin vergileri yeniden düzenlerken mutlaka sosyal adaleti de bir parametre olarak burada dikkate alan bir yaklaşımı sergileyeceğiz."
İç tasarruf
"-Yılın ikinci yarısında turizmle ihracattaki gelişmeler hem büyümemizi yukarı çekecek hem de cari açığımızı düşürücü bir etkide bulunacak. Gördüğümüz bu."
"-Aynı süreçte tabii iç tasarruf oranlarımızın 1,6 altı puan, toplam iç tasarruflarımızın artmasını öngörüyoruz. Bunun anlamı şu: Türkiye kendi içinde daha fazla tasarruf yapacak. Yatırımlarını daha çok iç tasarruflarla karşılayacak. Dolayısıyla dış tasarrufa daha az ihtiyaç duyduğu bir dönem olacak. Dışarıdan gelen tasarruflarda daha çok rezervimizi artıracak inşallah."
Cari açık tasarrufla düşecek
"-Yüzde 2'ler civarında bir cari açık kesinlikle bir kısıt olmaktan çıkıyor. Yani büyüme sürecinde sürdürülebilir bir kısıt oluşturacak bir oran değil. Ama biz yine de iddiamızı koruyoruz. Cari fazlaya uzun vadede geçme yönünde politikalarımızı da devam ettireceğiz."
"-Cari açığı düşürmek için yatırımınızı da azaltabilirsiniz, tasarrufunuzu da artırabilirsiniz, iki yolu var. Biz, yatırımları azaltarak değil, tasarruflarımızı arttırarak bu dengeyi iyileştiriyoruz. Dolayısıyla büyürken hem de cari açığımızı düşürmüş oluyoruz."
Şimşek: 'Cumhurbaşkanımızın dezenflasyon programı ve maliye politikasına desteği tam'
Şimşek'ten de "(Erdoğan'ın) desteği tam' açıklaması
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "Cumhurbaşkanımızın dezenflasyon programı ve maliye politikasına desteği tam. Bunu sadece hissetmiyoruz, görüyoruz" dedi.
Şimşek, ekonomi yönetiminin Orta Vadeli Program (OVP) ile ilgili basın toplantısında yaptığı açıklamalarda, programla ilgili ilk değerlendirmelerin olumlu olduğunu kaydetti.
Şimşek'in söyledikleri satırbaşlarıyla şöyle:
"-Sayın Cumhurbaşkanımızın dezenflasyon programı ve maliye politikasına desteği tam. Bunu sadece hissetmiyoruz, görüyoruz."
"-O konuda ben buradan mesajı net olarak vermek istiyorum. En ufak bir tereddüt yok. Bu programın gereği neyse, onu yapacağız."
"-Bu yeniden dengelenmenin doğası gereği eğer iç talepte yumuşama olacaksa bugünkü enflasyonist baskının ve cari açığın azalması, cari açığın azalmasıyla birlikte finansal istikrar ve Türkiye'ye fon akışı anlamında olumlu bir döngünün ortaya çıkacağını görmemiz lazım."
"-Dolayısıyla programın felsefesi, Türkiye'nin olumlu bir döngüye gireceği yönündedir. Onun için biz bir geçiş dönemi öngördük. Şu anda o geçiş dönemindeyiz. Şu ana kadar da bizim öngördüğümüz çerçevede gidiyor."
"Bir kur hedefimiz olmaz"
"-Aslında çok büyük bir sürpriz yok. Her dönemin koşulları farklı olabilir. Ama biz Türkiye'nin 2024'ün ikinci yarısından itibaren bu olumlu döngüyü çok güçlü bir şekilde yakalayabileceğine inanıyoruz. Küresel koşulların da buna elverişli olacağına inanıyoruz."
"-Öncelikle şunu söyleyeyim, bizim hiçbir zaman bir kur hedefimiz olmaz. Yani ne programda ne başka türlü kur hedefimiz yok."
"-Ama işin doğası bir tahmin olması gerekiyor. Siz tabii bu ortalama kurlardan kurun yıl boyunca lineer seyredeceğini varsayıyorsanız, yanlış varsayıyorsunuz. O zaman tahlilleriniz de yanlış olabilir."
"-Burada esas itibarıyla biz bir hedefe sahip değiliz. Dolayısıyla kur rejiminde herhangi bir değişiklik yok."
"-Yılın sonuna kadar aşağı yukarı reyting kuruluşlarından, kredi derecelendirme kuruluşlarına ve doğrudan yatırımcılara kadar diyaloğumuz güçlü olacak."
"-Burada ciddi yatırımı olan ülkelerin büyükelçilerinin de ev sahipliğinde birçok yatırımcıyla bir araya geleceğiz ve programı anlatacağız. Akabinde de dışarıda anlatacağız."
KKM'den çıkış stratejisi
"-Bütçe disiplini noktasında gereken adımları attık. Tabii bu dinamik bir süreçtir. Burada durulacağı anlamına gelmiyor."
"-Para politikasında bir süreç başladı. Yapısal reform gündemi çok net takvimlendirilmiş. Şimdi bunun bir ayağı kalıyor, o da dış kaynak ayağı. Ben dış kaynak ayağının oldukça güçlü olacağına inanıyorum."
"-Arka planda yaptığımız bir takım çalışmalar var. İkili ülkelerle olan bir kısmı yansıdı gibi. Daha sonraki evrede de doğrudan yatırımlar var. Bunlar hep aşama aşama gidecek. Dolayısıyla yatırımcılarla diyaloğumuz güçlü olacak."
"-Cari açık ve enflasyonist baskıyı artıran tüketim kalemlerinde bir yeniden dengelemeye gideceğiz. Bunun için bütün enstrümanları kullanmaya başladık."
"-Kur korumalı mevduat (KKM) konusunda kafamızda tabii ki bir plan var. Önce rezervlerimizi güçlendireceğiz. Sonra çıkış stratejisini kamuoyuyla paylaşacağız."
"-Çalışanlar, hiçbir şekilde enflasyona ezdirilmeyecek. Dar gelirli kesimlerin alım gücünün kalıcı bir şekilde artırılmasının bir tek yolu var. O da enflasyonu düşük tek hanelere indirmekle olur."
"-Dünya Bankası da OVP'ye desteğini ifade ediyor."
"Vergi reformu yapacağız"
"-Vergi denetimini de çok güçlü şekilde sürdüreceğiz. Yani sahada olacağız."
"-Dolayısıyla 2024 yılı için öngördüğümüz gelir tahminlerinin gerçekçi ve tutarlı olduğunu çok net şekilde söyleyebilirim. Önümüzdeki dönemde denetim, tahsilat ve istisnalar üzerine çalışmalar yapacağız. Vergi reformu yapacağız. Yıl sonundan önce kendi içimizdeki taslak çalışmaları bir noktaya getireceğiz."
"-Önümüzdeki yılın başından itibaren de bunların Meclise gönderilmesi inşallah mümkün olur ama verilen takvim üçüncü çeyrek."
"-Yılın ikinci yarısında verdiğimiz artışların önemi bir kısmı seyyanen. Dolayısıyla bu seneki enflasyon farkı ki yüzde 65 olacaksa çok yüksek düzeylerde olacak. Yani gelecek sene memur maaş artışları enflasyonun çok çok üzerinde olacak."
KKM'de "Sakin ama kararlı bir strateji"
TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan ise Kur Korumalı Mevduat'ta "sakin ama kararlı bir strateji izleyeceklerini" söyledi.
Kur artışı geçişkenliğinin, enflasyon beklentilerinin çıpalanmadığı dönemlerde daha yüksek olduğunu ifade eden Erkan'ın söyledikleri satırbaşlarıyla şöyle:
"-Şu anda da böyle bir geçiş döneminden geçiyoruz. Fakat kararlı şekilde sürdürdüğümüz sıkılaştırıcı para politikasının 2024 yılında meyvelerini vermesiyle, iç talebin arza daha yakın seviyeye geleceğini ve enflasyon beklentilerini kontrol altına alacağını öngörmekteyiz."
"-Enflasyon tahmini resmi olarak değişmedi. Bununla birlikte fiyatlama davranışlarında Ağustos'ta ölçülen bozulma, petrol piyasasından kaynaklanan baskıların daha güçlü ve uzun süreli etkili olacağının belirginleşmesi, enflasyonun üst bandının da üstünde seyretme ihtimalini artırdı."
"-Sonuç olarak OVP için yukarı yönlü riskleri dikkate alan bir tahminle çıkmanın daha doğru olacağına karar verdik."
"-TCMB olarak tüm araçlarımızla parasal sıkılaştırma sürecine enflasyonda belirgin bir iyileşme sağlanana kadar devam edeceğiz."
"-Bir taraftan da sadeleştirme sürecini devam ettirerek Türk lirasını güçlendirecek adımları atmaktayız. 2024 yılında dezenflasyonun tesisi için ne gerekiyorsa yapmaya hazırız."
"- Bu bağlamda, fiyat ve miktar ayarlamalarının tümü zamanında ve etki analizleri ışığında devreye sokulacaktır. Bütüncül bir yaklaşımla parasal sıkılaştırmaya gerektiği ölçüde gerektiği zaman devam edeceğiz."
"Geçiş sürecindeyiz"
"-KKM düzenlemesi, aslında sadeleştirme sürecinde hedefimizin Türk lirasına güç kazandırmak olduğunun göstergesi. Yani daha çok Türk lirasına geçişi sağlamaktır ve onun enflasyon beklentilerine daha uyumlu hale gelmesini sağlamak için atılmış bir adımdır."
"-Mevduat faizlerinin de bu adımla yukarı çıktığını gözlemliyoruz. Sakin ama kararlı bir strateji ilerleyeceğiz KKM'de."
"- Geçiş sürecindeyiz. Burada hepimizin Türk lirasına sahip çıkması, bu geçiş hızını artırmamıza yardımcı olacaktır. Türkiye'ye olan iştahın yüksek olduğunu ve tahvil piyasasında yabancı yatırımcı artışını aşikar bir şekilde beklediğimizi öngörmek doğru olur."
"-Türk lirası enstrümanlarını tasarruf aracı olarak benimsemek, Türk lirasına sahip çıkmaktır. Bu da hepimizin görevidir."
Dijital para
- "OVP döneminde dijital Türk lirası çalışmalarımızı tamamlamayı planlıyoruz"
"-Dijital Türk lirası ile ilgili birinci farz çalışması 2022'de başladı. Geçtiğimiz aylarda sonlandı. Şu anda ikinci faz hazırlıklarımız sürüyor. Birinci fazdaki çalışmalarımıza dair bulgularımızı yakın dönemde bir rapor olarak yayınlayacağız."
"-OVP döneminde dijital Türk lirası çalışmalarımızı tamamlamayı planlıyoruz. Teknoloji açısından aslında bir vizyonu anlatmak istersem bu kapsamda dijital paranın yanı sıra dijital para teknolojilerinin ihracı da söz konusu olabilir. Ülkemizin bu anlamda hem donanım hem de yazılım ihraç edebilmesi mümkün olabilecektir."
