Yıllar itibarıyla artış gösteren mobbing (yıldırma) şikayetleri en çok özel sektörden ve erkeklerden geliyor.  (Görsel: YZ)

Mobbing şikayetleri yıldan yıla artıyor

Yıllar itibarıyla artış gösteren mobbing (yıldırma) şikayetleri en çok özel sektörden ve erkeklerden geliyor. 

Mobbing ile Mücadele Derneği'nin "Mobbing ile Mücadele 2025 yılı Raporu"da bu konudaki başvuru ve bunların dağılımına yer veriliyor 

Rapora göre 19.03.2011-28.02.2025 tarihleri arasında toplam 147 bin 321 adet mobbing ile ilgili çağrı yapılmış. Bu başvurular her yıl bir önceki yıla göre yüzde 37-71 arasında artış gösteriyor. 

Çağrıların yüzde 81'i özel sektör çalışanlarından yüzde 19'u ise kamu sektörü çalışanlarından geldi. Çağrı sahiplerinin yüzde 57'si erkek ve yüzde 43'ü kadın. 

Rapora göre mobbing olgusunun ortaya çıkma nedenleri arasında ilk sırada "saldırgan kişilik özellikleri" (yüzde 37,5)  yer alıyor. Onu örgütsel yapı (yüzde 24,8), ortam (yüzde 7,3), mevzuat ve işyeri kurallarına uyulmaması (yüzde 7,1), ekonomik (yüzde 4)  ve diğer nedenler izliyor. 

Mobbing başvurusunda bulunan çalışanların şikâyet dağılımına bakıldığında ilk sırada “istifaya zorlama, kötü muameleye maruz kalma ve hakaret” (yüzde 19,5) yer alıyor. Diğer şikayetler ise kötü muameleye maruz kalma (yüzde 17,1), görev yere değişikliği (yüzde 13,2), hakaret (yüzde 12,4), sözlü taciz (yüzde 12,3) ayrımcılık (yüzde 8,8) ve diğer şikayetler olarak sıralanıyor. 

Mobbing başvurusunda bulunan çalışanların yüzde 50,1'i iletişime yönelik saldırılara maruz kalıyor. Bunu sosyal ilişkilere yönelik saldırılar, itibara yönelik saldırılar, yaşam ve iş kalitesine yönelik saldırılar, doğrudan sağlığı etkileyen saldırılar izliyor. 

Mobbing başvurusunda bulunan çalışanların, mağduriyetlerinin şikayete dönüşme nedenleri incelendiğinde birinci sırada yüzde 20,2 ile “iş yükünün arttırılması” yer alıyor. Daha sonraki nedenler ise tehdit (yüzde 18,2), ilişiğin kesilmesi (yüzde 16,2), iş akdinin sonlandırılması (yüzde 11,8) diğer nedenler geliyor. 

Mobbingin sağlığa etkilerinde ise ilk sırada psikolojik etkiler yer alıyor. Tedavi yöntemi konusunda ise ilaç tedavisi ana yöntemi oluşturuyor. 

Mağdurlar ve çalışma alanları  

Özel sektördeki şikayet başvurularında "bilgilendirme ve psikolojik destek" sektörü ilk sırada yer alıyor. Onu sanayi, mağaza-restoran-market, hizmet, özel sağlık kuruluşları ve turizm sektörü izliyor. 

Kamudan gelen şikayet başvurularında ise "bilgilendirme ve psikolojik destek" sektörü ilk sırada bulunuyor. Onun ardından Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, belediyeler ve iktisadi teşekkülleri, üniversiteler, TSK, Tarım ve Orman Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Adalet Bakanlığı geliyor. 

Mağdurların kişisel durumu

Mobbing konusunda ALO 170 servisini arayan kadın çalışanların yüzde 25,2'si 24-28 yaş aralığında bulunuyor. ALO 170'i arayan erkek çalışanların yüzd 25,4'ü 29-33 yaş aralığında yer alıyor. 

Mobbing mağdurlarının yüzde 18'i işçi, yüzde 12,7'si yönetici ve yöneticisi yardımcısı, yüzde 8,9'u özel güvenlik görevlisi, yüzde 8,2'si temizlik işçisi, yüzde 7,5'i ise öğretmen. 

Mobbing nedir?

İşyerlerinde bir veya birden fazla kişi tarafından, bir başkasına yönelik sistematik biçimde tekrarlanan yıldırma amaçlı kasıtlı, olumsuz tutum ve davranışlar toplamı olarak tanımlanıyor. 

Anlık işyeri çatışmaları, öfke patlamaları, kabalık, ayrımcılığa dayanmayan ve herkese işin gereği olarak ortak yapılan davranışlar mobbing tanımına girmiyor. 

Mobbingin unsurları işyerinde gerçekleşmesi, sistemli ve süreklilik göstermesi, kasıtlı yapılması, yıldırma amaçlı olması, mağdura zarar vermesi şeklinde özetlenebilir