Sard Antik kenti ve Bin Tepeler Tümülüsleri Dünya Miras Listesinde

Lidya’nın başkenti Sard Antik Kenti ve Bin Tepeler Tümülüsleri, UNESCO Dünya Mirası Listesine girdi ve Türkiye’nin 22’nci kültürel miras alanı oldu.

Almanya’dan Ludwig’in şatoları, Fransa’dan Carnac taşları ve Girit’ten Minos sarayları da listeye eklendi.

UNESCO, kapsamlı araştırma ve sunum süreçleri gerektiren başvuruları inceledikten sonra Dünya Mirası Listesini yeniledi.

Yaklaşık 7 bin 500 hektarlık bir alana yayılan ve 20 metreyi bulan kalın surlarıyla dikkat çeken Sard, antik dönemin güçlü kentlerinden biri olarak biliniyor. Bin Tepeler olarak anılan tümülüsler ise Lidya kraliyet ailesinin anıtsal mezarlarını barındırıyor.

Listede yer diğer yer alanlar arasında Bavyera Kralı 2’nci Ludwig'nin ünlü masalsı şatoları, kuzeybatı Fransa'daki megalitik Carnac taşları ve Yunanistan'ın Girit adasındaki Minos Sarayları da dahil olmak üzere Avrupa'dan birçok yer var.

Peri masalı şatoları

Dünya Mirası Komisyonu, Paris'te yaptığı toplantıda, Almanya'daki Neuschwanstein Şatosu, Herrenchiemsee, Linderhof ve Schachen'deki kraliyet evini Dünya Mirası statüsüne yükseltme kararı aldı.

Yukarı Bavyera'daki görkemli kaleler 140 yılı aşkın bir süredir çok sayıda turistin ilgisini çekiyor. Kral 2’nci Ludwig'nin (1845-1886) binaları sadece geçen yıl 1,7 milyondan fazla ziyaretçi çekti.

Alman UNESCO Komisyonu Başkanı Maria Böhmer, "Sarayların Dünya Mirası Listesine dahil edilmesi, bu etkileyici yerler için olağanüstü bir onurdur. Hepsi birer mimarî şaheser ve sanatsal hayal gücünün yanı sıra masal kralının eksantrikliğine de tanıklık ediyor” dedi.

Almanya'da daha önce aralarında Stralsund ve Wismar'ın eski kentleri, Köln Katedrali, Wadden Denizi ve Limes'in Roma sınır tahkimatlarının da bulunduğu 54 UNESCO Dünya Mirası Alanı bulunuyordu.

Antik yapılar

Fransız Carnac megalitleri ve Yunan Minos Saray merkezlerinin her ikisi de antik çağlardan kalma yapılar.

Carnac Taşları, Brötanya bölgesinin güney kıyısı yakınlarında bulunan ve MÖ 4500-3300 yılları arasına tarihlenen yoğun bir megalitik alan koleksiyonu oluşturuyor.

Knossos, Phaistos, Malia, Zakros, Zominthos ve Kydonia'yı içeren Minos Saray merkezleri, MÖ 2800 ila 1100 yılları arasında gelişen Bronz Çağı Minos medeniyetinin kilit merkezleri olarak biliniyor.

Dünya Mirası kaydı, alanların tarihi önemini, mimarî bütünlüğünü ve kapsamlı bir koruma ve yönetim çerçevesinin varlığını tanıyan bir liste oluşturuyor.

Kültürel prestij

Dünya Mirası unvanı herhangi bir malî destek getirmese de, daha fazla uluslararası ilgi ve kültürel prestij sağlıyor.

Dünya Mirası statüsü aynı zamanda UNESCO'nun özellikle turist akınına uğrayan yerel nüfusa fayda sağlamayı amaçlayan gerekliliklerini de beraberinde getiriyor.

 Örgüt, diğer hususların yanı sıra, kitle turizmini daha iyi kontrol edebilmek için etkin bir ziyaretçi yönetimi konseptine ihtiyaç duyuyor.

UNESCO kurallarının göz ardı edilmesinin sonuçları, 2009 yılında, yeni bir köprünün Dünya Mirası statüsünün geri alınmasına yol açtığı Dresden'in Elbe Vadisinde görülmüştü. Waldschlösschenbrücke adı verilen köprünün inşasının kültürel peyzajın "üstün evrensel değerine" zarar verdiği düşünülmüştü. Böylelikle UNESCO ilk kez bir Avrupa Dünya Mirası alanını listeden çıkarmıştı.

İtalya'nın listede yer alan 60 alanı, tüm ülkeler arasında en fazla olanı. Roma, Floransa ve Napoli'nin tarihi merkezleri, Pompei ve Herculaneum arkeolojik alanları ve Amalfi Sahili bunlardan bazıları.

Bu hafta Dünya Mirası listesine eklenen diğer alanlar arasında Kamboçya'nın acımasız Kızıl Kmer rejimi tarafından 50 yıl önce işkence ve infaz alanı olarak kullanılan üç yer de yer alıyor.

Listeye giriş, 1975'ten 1979'a kadar dört yıl boyunca açlık, işkence ve toplu infazlar yoluyla tahminen 1,7 milyon Kamboçyalının ölümüne neden olan komünist Kızıl Kmer hükümetinin iktidara gelişinin 50’nci yıldönümüne denk geldi.

UNESCO'nun Dünya Mirası Listesinde insanlık için önemli sayılan yerler arasında Çin Seddi, Mısır'daki Giza Piramitleri, Hindistan'daki Taç Mahal ve Kamboçya'daki Angkor arkeolojik kompleksi yer alıyor.

Sard Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri 

Kültür ve Turizm Bakanlığı internet sitesinde Sard Antik Kenti'ne ilişkin şu bilgiler yer alıyor:

"Manisa İli, Salihli İlçesi, Sart Beldesi sınırları içerisinde yer alan Sardes Antik Kenti, Demir Çağı Lidya Krallığının başkentidir.

Batı Anadolu’yu hakimiyeti altına almış bir imparatorluğun başkenti, sikkenin doğum yeri ve adı hayal bile edilemeyecek zenginlikle özdeşleşen Krezüs’ün (Karun) vatanı olan Sardes, antik dünyanın önde gelen şehirleri arasında yer almaktaydı. Şehir, kent planlaması konusunda emsalsiz olup, Mezopotamya dışındaki en büyük savunma duvarı ile çevrelenmiştir.

Günümüze kadar koruna gelmiş olan dünyanın belki de en görkemli İon düzeni tapınaklarından birine ev sahipliği yapan antik kent, korunmuş Roma yapıları içerisinde anıtsal bir hamam-gymnasium kompleksi ve antik dünyanın en büyük havrasına sahiptir. Lidyalıların başkenti ve tek şehri olan Sardes’ten başka hiçbir şehir ortadan kalkmış bu uygarlıkla doğrudan bağlantılı değildir.

Marmara Gölü’nün güney kenarında yer alan ve Lidya tümülüs mezarlık alanı olan Bin Tepeler, dünyanın en büyük tümülüs alanıdır. Lidya tümülüsleri, M.Ö. 6. ve 5. yüzyıllarda bu peyzajın önemini ortaya koyan unsurlardır. Kraliyet mezarlığı olarak Sardes’e sıkı bir şekilde bağlı olan Bin Tepe, daha erken ve daha geç dönemlere tarihlenen kalıntıları ile Lidya dönemine ait sadece bir mezarlık alanı değil, kültürün devamını gösteren bir anıttır."

Türkiye’den listeye giren yerler

Türkiye’den daha önce UNESCO Dünya Mirası Listesine giren yerler şöyle:

1. İstanbul'un tarihi bölgeleri

2 . Göreme Milli Parkı ve Kapadokya'nın kaya yerleşimleri

3. Divriği Ulu Camii ve Hastanesi

4. Hattuşa: Hititlerin başkenti

5. Nemrut Dağı

6. Santos-Letoon

7. Hierapolis-Pamukkale

8. Safranbolu 

9. Truva arkeolojik sit alanı

10. Selimiye Camii ve sosyal kompleksi

11. Çatal Höyük neolitik sit alanı

12. Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun doğuşu

13. Bergama ve çok katmanlı kültürel peyzajı

14. Efes

15. Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı

16. Ani Arkeolojik Sit Alanı

17. Afrodisias

18. Göbekli Tepe

19. Arslantepe Höyüğü

20. Gordion

21. Ortaçağ Anadolu'sunun Ahşap Sütunlu Camileri