'Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, ilk yerli inaktif Covid-19 aşı adayı olan Turkovac’ın bugün itibarıyla Acil Kullanım Onayı başvurusunun yapıldığını duyurdu.

Sağlık Bakanı Koca, Plan ve Bütçe Komisyonu'nda bakanlığının büteçesi üzerindeki görüşmelerde açıklamalarda bulundu.   Bakan Koca, şunları kaydetti:

''Konuşmama başlamadan önce milletimiz için önemli bir müjdeyi vermek isterim. Yerli Covid-19 inaktif aşımız Turkovac bugün itibarıyla Acil Kullanım Onayına müracaat etmiştir. Yıl bitmeden yaygın kullanıma gireceğini umut ediyoruz. Hücreden aşıya kadar her aşaması ülkemizde ve ülkemiz bilim insanlarınca geliştirilen milli aşımızın ülkemize, milletimize ve tüm dünyaya hayırlı, uğurlu olmasını dilerim.''

''Sağlık her şeyin başı''

Küresel salgının güvenli ve erişilebilen sağlığın değerini anlamaya vesile olduğunu belirten Koca, bakanlığın bu süreçte sadece salgınla gündeme gelse de hizmetlerin de durmadan devam ettiğini anlattı.

Küresel gündemin bakanlığın sadece salgınla mücadele ediyor görünmesine neden olsa da salgınla mücadelenin ön plana çıktığını dile getiren Koca, ''Geçirdiğimiz son 2 yıl fikrimiz her ne olursa olsun bize birlikte düşünmeyi, birlikte hareket etmeyi, birlikte üzülmeyi, birlikte sevinmeyi bir kez daha öğretti'' dedi.

Bakan Koca, komisyonda her itirazın dikkate alınacağını kaydederek, ''Bakanlığımızın değişmez hedefi her bir vatandaşımızın sağlık hizmetine erişimini kolaylaştırmak, gelişmiş ülkelerin sağlık hizmetlerinden daha başarılı ve konforlu bir sağlık hizmeti vermek üzere sabitlenmiştir. Hiçbir vatandaşımızın tedavisini dışarıda aramayacağı bir sağlık alt yapısını korumak için çalıştık ve çalışma ya devam edeceğiz. Sağlık; ekonominin, sosyal refahın, barışın, huzurun, mutluluğun, kısacası hayatta her şeyin başıdır. Sağlık çalışanlarının yetkin hizmeti bu anlamda olağanüstü bir öneme haizdir'' diye konuştu.

"Asistanların nöbet yükünü hafifletmek için düzenleme"

Sağlık çalışanlarının çalışma şartlarını iyileştirmek için çalıştıklarını belirten Koca, şöyle devam etti:

''Hastalarımız ile çalışanlarımızın buluştuğu hastane ortamlarını çağdaş normlara ulaştırmak için yatırımlarımızı arttırarak devam ediyoruz. Başta asistanlarımız olmak üzere doktorlarımızın nöbet yükünü hafifletmek için düzenlemeler yapmaktayız. Sağlık çalışanlarımızın özlük haklarını daha iyiye götürebilmek için büyük uğraş veriyoruz. Çalışanlarımızın çıplak maaşının, emeklerinin karşılığı olmadığının bilincindeyiz. Onları verilen hizmete layık, toplumda hak ettikleri hayat standardına kavuşturacak bir gelire kavuşturmak azmindeyiz.

Doktor dışı sağlık personelimizin sabit ek ödemelerinde toplu sözleşmeyle artış sağlandı. Doktorların sabit ek ödemelerini artırmak ve bütün sabit ek ödemelerin genel bütçeden yapılmasını sağlamak istiyoruz. Bu konuda sayın vekillerimizin desteğine ihtiyacımız var."

Sağlık Bakanı Koca, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da insanı temel alan bir sağlık politikası izlemeye devam edeceklerini vurgulayarak, 944'ü hastane, 8 bini aile sağlığı merkezi olmak üzere toplam 14 bini aşkın sağlık kuruluşuyla hizmet verdiklerini kaydetti.

Paydaşlarla birlikte bakanlık koordinasyonunda 160 bin yatak kapasitesiyle Türkiye'nin her köşesinde olduklarını ifade eden Koca, 1 milyon 240 bini aşan sağlık çalışanı ile 84 milyon vatandaşa hızlı ve kaliteli sağlık hizmeti sunma gayreti içerisinde olduklarını aktardı.

Başta hekimler olmak üzere sağlık personelinde hızlı bir artış gösterilmesine rağmen artan talepler karşısındaki açığın hala sürdüğünü dile getiren Koca, "Artan tıp fakültelerimize ve kontenjanlara rağmen hekim sayımızda OECD ülkelerine göre geride olduğumuzun farkındayız. Hemşire ve ebe sayımız yaklaşık 2,5 kat artmıştır. Hala istihdam artışı sağlanmaktadır" diye konuştu.

''Anne ölüm oranları binde 13,1' düştü''

Koca, Türkiye'nin ekonomik gelişmesine paralel olarak her geçen gün sağlığa daha fazla kaynak ayrıldığını ifade ederek, şunları kaydetti:

"Ancak birçok ülkeyle kıyasladığımızda sağlık için ayırabildiğimiz kaynakların oldukça sınırlı olduğunu biliyoruz. Ülkemizin, 2019 yılındaki toplam cari sağlık harcamalarının gayrisafi yurtiçi hasıla içindeki oranı yüzde 4,3 tür. Kaynağımız kısıtlı olmasına rağmen en kapsamlı sağlık hizmeti sunan ülke konumundayız. Pandemi döneminde bu husus herkes tarafından müşahede edildi. Amacımız sürdürülebilir bir sağlık sistemini kalıcı kılmaktır."

Bakan Koca, "Sağlık sisteminin gelişmişliğini gösteren en temel göstergelerden biri bilindiği gibi anne ölüm oranıdır. Gebelerimizin yakın takibi, özellikle riskli gebeliklerin yönetimi ve doğumların sağlık kuruluşlarında yapılması ile annelerimizin ölüm oranını yüz binde 64'ten yüz binde 13,1'e indirdik'' dedi.  

Koca, 2022 yılı merkezi yönetim bütçesinde koruyucu sağlık hizmetlerine ayrılan kaynağı, önceki yıla göre yüzde 103 oranında artırarak 38 milyar 729 milyon liraya çıkardıklarını dile getirerek, anne adaylarının yüzde 98'inin hastanelerde doğum yaptığını, doğum yapılan hastanelerin tamamının "bebek dostu hastane" olduğunu ifade etti.

Koca, sezaryenin kadın ve bebek sağlığını riske sokacak şekilde gereksiz yere yapılmasını önleme kararlılıklarının devam ettiğini kaydetti.

"SMA taramaları başlıyor"

Sağlık Bakanı Koca, bebek ve çocukların muhtemel sağlık problemlerini erkenden tespit ederek kalıcı hasar oluşmasını engellemek için taramaları sürdürdüklerine belirterek, şöyle devam etti:

"Bu yolla toplamda yılda ortalama 25 bin bebek ve çocuğumuz erken tanı ile tedavi ve rehabilitasyon şansına sahip olmaktadır. Bölgesel pilot çalışma olarak başlattığımız Konjenital Adrenal Hiperplazi taramasını önümüzdeki yıldan itibaren yurt sathında gerçekleştireceğiz.

Başka yeni hastalıkları da tarama paneline eklemek için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. SMA taramalarını evlilik öncesi ve yeni doğan olmak üzere hazırlıklarımızı tamamladık. Ülke sathında taramalarımız yıl bitmeden başlıyor."

Covid-19 salgını 

Covid-19 salgınının bilimsel verilerin ışığında, Bilim Kurulunun rehberliğinde yönetimini sağlarken salgının sosyolojik, psikolojik, iletişim gibi sosyal bilimler alanındaki etkilerini incelemek ve bu yönde tedbirler almak amacıyla Toplum Bilimleri Kurulunu hayata geçirdiklerini kaydeden Sağlık Bakanı Koca, "Köy köy, mahalle mahalle, ev ev tarama yaparak yüzde 99'un üzerinde filyasyon ve temaslı takibi sağladık. Sahada görev yapan ekiplerimizle aşılarımızı ülkenin en ücra köşelere ulaştırdık" dedi.

Koca, Mart 2020'den bu yana yeni binalar ve kapasite artırımıyla kamu hastanelerinde toplam 13 bin 271 yatak artışı gerçekleştirdiklerini söyledi.

Toplamda 20,7 milyar lira cari harcama yapıldı

TÜSEB tarafından toplam 7 adet aşı AR-GE projesine destek verildiğini dile getiren Koca, şunları kaydetti:

"Ülkemizdeki ilk yerli inaktif Covid-19 aşı adayı olan Turkovac'ın klinik çalışmaları TÜSEB desteği ile yürütülmektedir. Tamamlanma aşamasına gelinmiştir. Bu çalışma Türkiye'nin en geniş kapsamlı, tamamen yerli imkanlarla yürütülen ilk Faz 3 klinik araştırma olma özelliğini taşımaktadır.

Covid-19 pandemisi kapsamında; Covid-19 aşılarının alımı için 17 milyar lira, koruyucu malzeme, ilaç ve tıbbi sarf malzeme vb. alımları için 2 milyar lira, Covid-19 personel ek ödemeleri için ise 1,7 milyar lira olmak üzere, toplamda 20,7 milyar lira cari harcama yapılmıştır."

Koca, gelecek yıl 55'i hastane olmak üzere 206 sağlık tesisini tamamlayarak 14 bin 938 nitelikli yatak kapasitesini daha Türkiye'ye kazandırmayı hedeflediklerini söyledi.

Hastaların kök hücrelerini karşılama oranımız yüzde 90

İlik naklinde yabancı ülkelere bağımlılıktan kurtulmak için TÜRKÖK adıyla "Ulusal Kemik İliği Bankası"nın kurulduğunu dile getiren Koca, "2015 yılından bu yana 777 bin 570 gönüllü bağışçı adayı kaydettik. Bugüne kadar 3 bin 369 hastamıza TÜRKÖK kaynaklı nakil gerçekleştirildi. Böylece ülkemizde nakil olan hastaların kök hücrelerini kendi imkanlarımızla karşılama oranımız yüzde 90'a ulaşmıştır" diye konuştu.

Koca, sağlık turizmi konusunda da şunları söyledi:

"2020'de salgın ile birlikte sağlık turisti sayısında bir azalma meydana gelmişti. Ancak bu yılın ilk üç çeyreğinde belli bir artış trendine girdik. Bu hususta çalışmalarımız devam ediyor. 1346 sağlık tesisi ve 246 aracı kuruluşa Uluslararası Sağlık Turizmi Yetki Belgesi verildi. Uluslararası Hasta Destek Birimi Tercümanlık ve Çağrı Merkezi'miz 38 tercümanla 6 dilde hizmet vermektedir. Ülkemizin girişimci ve insani dış politika vizyonu çerçevesinde sağlık diplomasisi faaliyetlerimize ara vermeden devam ettik. Bu kapsamda 90 ülke ve uluslararası kuruluş ile 242 anlaşmamız bulunmaktadır"

Bu yılın ilk 10 aylık döneminde 290 milyonu aşkın randevunun MHRS üzerinden verildiğini kaydeden Koca, 55 milyon kişinin de e-Nabız kullanıcısı olduğunu ve kendi sağlık kayıtlarına ulaşabildiğini söyledi.

Bakan Koca, sağlık çalışanlarının sayısının 737 bini bakanlık bünyesinde olmak üzere 1 milyon 240 bine ulaştığını söyledi.

"Bakanlık bütçesi toplam yüzde 49,5 oranında artırıldı"

Sağlık Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatının yanı sıra, bağlı ve ilgili kuruluşlarının 2020 yılı kesin hesabı ve 2022 yılı bütçesi hakkında bilgi veren Koca, şunları kaydetti:

"2020 yılı kesin hesabı, Sağlık Bakanlığı 65 milyar 196 milyon lira, Türkiye Hudut Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü 331 milyon lira, Türkiye İlaç ve Tıbbı Cihaz Kurumu 166 milyon lira, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı ise 99 milyon lira olarak gerçekleşmiştir. Bakanlığımız 2020 yılı kesin hesabı, personel giderleri 33 milyar 430 milyon lira, mal ve hizmet alım giderleri 20 milyar 13 milyon lira, cari transferler 502 milyon lira, yatırım harcamaları ise 11 milyar 250 milyon liradır.

2022 yılı bütçesi içerisinde programlar itibarıyla bağımlılıkla mücadeleye yüzde 1,5, koruyucu sağlık hizmetlerine yüzde 33,4, tedavi edici sağlık hizmetlerine yüzde 64,2, yönetim destek programına yüzde 0,6, program dışı giderlere yüzde 0,3 oranında pay verilmiştir.

2022'de bir önceki yıla kıyasla personel giderleri yüzde 31, mal ve hizmet alım giderleri yüzde 77, cari transferler yüzde 52, yatırım harcamaları yüzde 57 olmak üzere Sağlık Bakanlığı bütçesi toplam yüzde 49,5 oranında artırılmıştır.''