Tahıl koridorundan 674 gemi geçti
Ukrayna limanlarından 674 gemi ile toplam 18 milyon tondan fazla tahıl ürünü sevk edildi.
Son olarak "Tahıl Koridoru"ndan Dünya Gıda Programı’nın (WFP) insani yardımları kapsamında Afganistan’a gidecek olan tahılın denetimi yapıldı.
Tahıl ürünlerinin güvenli transferi için oluşturulan Müşterek Koordinasyon Merkezi (MKM) tarafından denetimi tamamlanan M/V ANHTEİA isimli ve Malta bandıralı gemi Afganistan için yola çıktı. Dünya Gıda Programı’nın (WFP) insani yardımları kapsamında Ukrayna’nın Chornomorsk Limanı’ndan 15 Ocak 2023’te hareket eden ve yaklaşık 16 bin ton buğday taşıyan gemi İstanbul Zeytinburnu açıklarında MKM yetkilileri tarafından denetlendi. Gemi Afganistan’a giden 5’inci gemi olma özelliğini taşıyor.
"Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi" sonrasında 1 Ağustos'ta Odessa Limanı'ndan tahıl yüklü olarak yola çıkan ilk gemi olan Razoni’den bugüne dek Ukrayna limanlarından 674 gemi ile toplam 18 milyon tondan fazla tahıl ürünü sevk edildi.
Tahıl koridoru anlaşması
Tahıl sevkiyatına ilişkin anlaşma, 22 Temmuz'da İstanbul'da imzalandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile BM Genel Sekreteri Antonio Gutarres’in katılımıyla imzalanan anlaşma Karadeniz’de ticari gemilerin sefer yapabilmesi için güvenli koridorlar oluşturulmasını öngörüyordu.
Anlaşma uyarınca, Rusya ve Ukrayna tam bir tarafsızlıkla davranma yükümlülüğü altına girdi. Anlaşma uyarınca tahıl ihracatının Odesa, Pivdeni ve Çornomork limanlarından başlatıldı.
Türkiye'nin arabuluculuğuyla BM, Rusya ve Ukrayna arasında imzalanan ve savaş nedeniyle Ukrayna limanlarında biriken tahılın ihracatını İstanbul'dan idare edecek Müşterek Koordinasyon Merkezi de 27 Temmuz'da resmen açıldı.
Anlaşma 120 gün için imzalandı. Ukrayna limanlarında silolarda 20-25 milyon ton tahıl biriktiği dikkate alındığında, ayda 8 milyon ton ihracat hesabıyla dört aylık sürenin biriken tahılı eritmeye yeteceği hesaplanıyordu.
Tahıl koridoru anlaşması kapsamındaki ilk gemi ise 1 Ağustos'ta Odessa Limanı'ndan hareket eden Sierra Leone bayraklı ROZANI oldu.
Bu sürede 360'ı aşkın gemiyle yaklaşık 9 milyon tondan fazla tahıl Ukrayna limanlarından taşındı.
Rusya bir süre askıya aldı
Normal süresinin bitmesine 20 gün kala Rusya'nın askıya aldığı anlaşmanın uzatılması için de temaslar başlamıştı.
Tahıl koridoru anlaşması, 120 gün süreyle geçerliydi ve 100. gününde, 29 Ekim'de Rusya tarafından askıya alındı.
Rusya, anlaşmanın askıya alınmasını, Kırım yarımadasında Sivastopol limanındaki gemilerine karşı bugün “İngiltere’nin yardımıyla Ukrayna’nın giriştiği İHA saldırılarını” gerekçe gösterdi.
Sürdürülen temasların ardından, Rusya Devlet Başkanı Putin, 2 Kasım'da, “Ukrayna’dan gelecekte böyle bir şeyin tekrarlanmayacağına, insani koridorların askeri amaçlarla kullanılmayacağına dair güvence ve garantiler istedik” dedi.
Putin, anlaşmaya aracılık eden Türkiye'nin Rusya Savunma Bakanlığına Ukrayna'nın koridoru askerî amaçlarla kullanmayacağına dair güvence verdiğini bildirmesinin ardından anlaşmaya dönme talimatını verdiğini kaydetti.
120 gün uzatıldı
17 Kasım 2022 tarihinde, tahıl koridoru anlaşmasının süresi 120 gün uzatıldığı açıklandı.
19 Kasım 2022 tarihinde başlayacak 120 günlük uzatma kapsamında, herhangi bir olumsuzluk yaşanmazsa, tahıl sevkiyatı 19 Mart 2023 tarihine kadar devam edecek.
