KONULAR

AB'de SWIFT bölünmesi

Rusya'nın küresel bankacılık bildirim sistemi SWIF'ten çıkarılması AB'yi böldü. Sonuçta bu yönde bir karar alınması zor görünüyor. 

 

Ukrayna'yı işgali nedeniyle Rusya'ya karşı yaptırım kararı tartışılırken, Avrupa Birliği (AB) finans kurumunu birbirine bağlayan SWIFT'ten kesip çıkarmama konusunda bölünmüş durumda.

CNN'in haberine göre, AB içinde, Rusya'ya Ukrayna'yı işgal ettiği için uygulanması gereken yaptırımlar konusunda yoğun tartışmalar yaşanıyor.  

Doğu Avrupa devletleri, Rusya'nın, "bankacılık sistemini fiilen felç edecek" bankalararası ödeme sistemi SWIFT'ten çıkarılması konusunda ısrar ediyorlar. Bunun önde gelen savunucuları Polonya, Estonya, Letonya ve Litvanya.

Buna karşılık, AB'deki Almanya, İtalya, Macaristan ve Kıbrıs Rum Yönetimi, Rusya'nın SWIFT'ten çıkarılmasına karşı.

Üst düzey bir AB yetkilisi, ekonomik argümanların büyük olasılıkla geçerli olduğunu, yani Rusya'nın SWIFT'ten kopmayacağı anlamına geldiğini söyledi.

Çıkarma kararı alınmasını savunanlara göre, Rusya'yı SWIFT'ten yasaklamak, finans kurumlarının ülke dışına para göndermesini neredeyse imkansız kılacak ve Rus işletmelerinin yabancı müşterilerle işlem yapma kabiliyetini felce uğratacak.

AB'ye yönelik eleştiriler

AB'nin SWIFT "kararsızlığı" konusundaki en sert tepki Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba'dan geldi.  Kuleba, bir Twitter paylaşımında, şu ifadeleri kullandı: 

"Bu konuda diplomatik olmayacağım. Rusya'nın SWIFT'ten men edilmesi gerektiğinden şüphe duyan herkes, masum Ukraynalı erkek, kadın ve çocukların kanının onların da ellerinde olacağını anlamalıdır. RUSYA'YI SWIFT'TEN YASAKLAYIN" dedi. 

Eski Estonya Cumhurbaşkanı (2006-2016) Toomas Hendrik Ilves de AB'nin tutumunu şu ifadelerle eleştirdi:

“Batı SWIFT'i kapatamaz, çünkü (isimlerini koyalım) Almanya, Macaristan, İtalya ve Kıbrıs... işgali veya Ukraynalıların ölmesini umursamıyorlar. En azından ABD'nin yaptırım uyguladığı bankalara ve şirketlere yaptırım uygulayamazlar mı? Ve bu şirketlerin başkanlarına? Yoksa çok mu zor?" 

SWIFT nedir?

SWIFT küresel bankacılık hizmetlerine yönelik yüksek güvenlikli bir posta sistemi. "CIC kod" olarak da tanımlanıyor. 1973 yılında, SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunications / Bankalararası Finansal Telekomünikasyon Topluluğu) tarafından teleks sistemine olan bağımlılığı sona erdirmek amacıyla kuruldu. 

Brüksel merkezli faaliyet gösteren SWIFT, 200'den fazla ülke ve bölgede 11 binden fazla finansal kurum ve şirket arasında güvenli mesaj hizmeti sunuyor. SWIFT, ödemeler, işlemler ve döviz işlemleri için sipariş ve onayları içeren günde ortalama 40 milyon mesaj gönderiyor. SWIFT'in ödeme akışlarının yüzde 40'ı ABD doları cinsinden.

SWIFT'in hayati rolü, 2012'de bazı İran bankalarının SWIFT'ten kesilmesiyle, İran'ın petrol ihracatının 2011'de günde 3 milyon varilden birkaç yıl sonra günde yaklaşık 1 milyon varile keskin bir şekilde düşmesiyle netleşti. 

SWIFT'in Rusya'ya etkisi

SWIFT'ten çıkarma  2014 yılında Kırım olayında gündeme geldiğinde,  Rusya'nın eski Maliye Bakanı Alexei Kudrin, böyle bir hareket nedeniyle GSYİH'nın potansiyel olarak yüzde 5 daralacağı konusunda uyardı. Buna rağmen, yaptırım hiçbir zaman gerçekleşmedi. 2020 yılında, Rus bankalarının SWIFT'teki toplam işlemleri yüzde 1,5 idi. 

2014'ten beri Rusya, Rus ve yabancı bankalar için kendi finansal mesajlaşma sistemini yönetiyor. Yerel ödemelerin yaklaşık beşte birini işleyen SPFS (Rusya Merkez Bankası'nın finansal mesajlaşma sistemi) adlı alternatif bir mesajlaşma sistemi geliştirdi. Sadece 400 kullanıcısı var.