Şanhay, 256 milyon ton sera gazıyla tüm şehirler arasında başı çekiyor; onu Tokyo, New York ve Houston izliyor. (Görsel: YZ)

KONULAR

En fazla sera gazı salan şehirler: Şanhay, Tokyo, New York ve Houston

Gözlemleri ve yapay zekayı birleştiren yeni veriler, Asya ve ABD’deki şehirler iklim değişikliğini besleyen en fazla ısı tutucu gazı atmosfere yayıyor. Veriler, listede Şanhay’ın en kirletici şehir olduğunu gösteriyor.

Eski ABD Başkan Yardımcısı Al Gore'un kurucuları arasında yer aldığı Climate Trace adlı kuruluşun Azerbaycan'ın başkenti Bakü'deki Birleşmiş Milletler (BM) iklim görüşmelerinde açıkladığı yeni verilere göre, altıncı sırada yer alan Teksas hariç, hepsi Çin'de olmak üzere yedi eyalet ya da bölge 1 milyar metrik tondan fazla sera gazını atmosfere yayıyor.

VOA’nın aktardığına göre, İklim görüşmelerine katılan ülkeler, bu tür emisyonları azaltmak için yeni hedefler belirlemeye ve zengin ulusların bu görevde diğer uluslara yardımcı olmaları için ne kadar ödeyeceklerini belirlemeye çalışıyor.

Boşlukları doldurmak için yapay zekâ ile desteklenen uydu ve yer gözlemlerini kullanan Climate Trace, ısıyı hapseden karbondioksit, metan ve azot oksitin yanı sıra dokuz binden fazla kentsel alan dahil olmak üzere dünya çapında diğer geleneksel hava kirleticilerini ölçme hedefiyle bir çalışma yürüttü.

Araştırmanın sonucuna göre, dünyanın toplam karbondioksit ve metan kirliliği binde 7 artarak 61,2 milyar metrik tona ulaşırken, kısa ömürlü ancak ekstra etkili metan binde 2 oranında arttı.

Climate Trace'in kurucu ortağı Gavin McCormick, rakamların diğer veri setlerinden daha yüksek olduğunu belirterek, “Çünkü çok geniş bir kapsama sahibiz ve tipik olarak mevcut olandan daha fazla sektörde daha fazla emisyon gözlemledik” dedi.

Pek çok büyük şehir 

Şanhay, 256 milyon metrik ton sera gazıyla tüm şehirler arasında başı çekiyor ve Kolombiya ya da Norveç'ten daha fazla sera gazı üretiyor.

Tokyo'nun ürettiği 250 milyon metrik tonluk emisyon bir ülkeye ait veri olmuş olsaydı, uluslar arasında ilk 40'a girecekti. Aynı şekilde, New York şehrinin 160 milyon metrik tonu ve Houston'ın 150 milyon metrik tonu ülke çapındaki emisyonlarla kıyaslanmış olsa ilk 50'ye girecekti.

Kentler temelinde bakıldığında, Güney Kore'nin Seul kenti 142 milyon metrik ton ile şehirler arasında beşinci sırada yer alıyor.

Eski ABD Başkan Yardımcısı Gore, “Teksas'taki Permian Basin'de bulunan sahalardan biri, tüm dünyada çevreyi en çok kirleten 1 numaralı alan” dedi, Gore, “Belki de buna şaşırmamalıydım. Ama Rusya ve Çin'deki bazı alanların ne kadar kirli olduğunu düşünüyorum, ancak Permian Basin hepsini gölgede bırakıyor” diye ekledi.

Eyaletler ve bölgeler açısından bakıldığında, bunlardan yedisi 1 milyar metrik tondan fazla karbon kirliliği yayıyor ve bunların başında 1,28 milyar metrik tonla Çin'in Şandong eyaleti geliyor.

Diğer milyar tonluk kirleticiler ise Çin'deki Hebei, Şanşi, İç Moğolistan, Jiangsu ve Guangdong ile ABD’deki Teksas eyaleti.

Hangi ülkeler yükseliyor, hangileri düşüyor?

Çin, Hindistan, İran, Endonezya ve Rusya 2022'den 2023'e kadar emisyonlarda en büyük artışa sahipken, Venezuela, Japonya, Almanya, İngiltere ve ABD kirlilikte en büyük düşüşe sahip ülkeler oldu.

Çeşitli gruplardan bilim insanları ve analistler tarafından tutulan veriler, aynı zamanda karbonmonoksit, uçucu organik bileşikler, amonyak, sülfürdioksit ve kirli havayla ilişkili diğer kimyasallar gibi geleneksel kirleticileri de inceledi.

Fosil yakıtların yakılmasının her iki tür kirliliğe de yol açtığını belirten Gore, her yıl dünya genelinde milyonlarca insanın hava kirliliği nedeniyle hayatını kaybettiğine dikkat çekti.

Bunun “insanlığın karşı karşıya olduğu en büyük sağlık tehdidi olduğunu” söyleyen Gore, bir petrol ülkesi olan ve dünyanın ilk petrol kuyularının bulunduğu Azerbaycan'ın ve geçen yıl Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) COP adı verilen iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını da eleştirdi.

Petrol endüstrisi 

Gore, “Fosil yakıt endüstrisinin ve petrol devletlerinin COP sürecinin kontrolünü sağlıksız bir derecede ele geçirmiş olması talihsiz bir durum. Gelecek yıl Brezilya'da, bu modelde bir değişiklik göreceğiz. Ancak, biliyorsunuz, dünyanın bir numaralı çevre kirliği yaratan endüstrisine tüm süreç üzerinde bu kadar kontrol yetkisi vermek dünya toplumları için iyi değil” dedi.

Brezilya Cumhurbaşkanı Luiz Inacio Lula da Silva, iklim değişikliği konusunda daha fazla şey yapılması çağrısında bulundu. Üçüncü kez Başkanlığa gelen Lula, ormanların tahrip edilmesini yavaşlatmaya çalışıyor.

Ancak ABD Enerji Enformasyon Dairesine göre, Brezilya, geçen yıl, Azerbaycan ve BAE’nden daha fazla petrol üretti.