Gazze Şeridi: 41 kilometrelik kıyıda 2,2 milyon insan
Toplam 2,2 milyon insana ev sahipliği yapan Gazze Şeridi 41 km uzunluğunda ve 10 km genişliğinde; Akdeniz, İsrail ve Mısır tarafından sınırlandırılmış bir yerleşim bölgesi.
Başlangıçta Mısır tarafından işgal edilen Gazze, 1967 Orta Doğu savaşı sırasında İsrail tarafından ele geçirildi. İsrail 2005 yılında askerlerini ve yaklaşık 7.000 yerleşimciyi geri çekti.
Silahlı grup Hamas'ın kontrolü altında olan Gazze, 2007'de yaşanan şiddetli bir çatlağın ardından o dönem iktidarda olan Filistin Yönetimi'ne bağlı güçleri bölgeden uzaklaştırdı.
O zamandan bu yana İsrail ve Mısır, ablukanın güvenlik nedeniyle gerekli olduğunu söyleyerek Gazze'ye mal ve insan giriş çıkışını kısıtladı.
ABD, AB ve İngiltere'nin yanı sıra diğer güçler tarafından da "terörist grup" olarak tanımlanan Hamas, Gazze'de iktidarı ele geçirdiğinden bu yana İsrail ile birçok savaşa girdi.
Ayrıca İsrail'e binlerce roket fırlattı ya da diğer militan grupların fırlatmasına izin verdi ve başka ölümcül saldırılar gerçekleştirdi.
Son şiddet olaylarını ne tetikledi?
7 Ekim'de yüzlerce Hamas militanı İsrail'in güneyine eşi benzeri görülmemiş bir saldırı başlatarak en az 1.300 kişiyi öldürdü ve onlarca rehineyi Gazze'ye geri götürdü.
İsrail buna karşılık olarak Gazze'ye hava ve topçu saldırıları düzenledi. Bu saldırılarda en az 2.215 Filistinli öldürüldü. İsrail ordusu olası bir kara operasyonu için yığınak yapıyor.
İsrail başbakanı savaşta Hamas'ı yenme ve "Orta Doğu'yu değiştirme" hedefinden söz etti.
"Tam bir kuşatma"
BBC'nin haberine göre, Hamas'ın saldırısına verdiği yanıtın bir parçası olarak İsrail Savunma Bakanı 9 Ekim'de Gazze'nin "tamamen kuşatılması" emrini verdi ve ekledi: "Elektrik yok, yiyecek yok, yakıt yok, her şey kapalı olacak."
İsrail Altyapı Bakanı daha sonra Gazze Şeridi'nin su kaynaklarını da kesti.
Bu hareket, nüfusun yüzde 80'inin zaten uluslararası yardıma muhtaç olduğu Gazze'deki "vahim" insani durumu daha da kötüleştirdi.
Gazze'nin tek elektrik santrali 11 Ekim'de yakıtının bitmesinin ardından çalışmayı durdurdu. Hastaneler yedek jeneratörlere bel bağlayan yaralılarla dolup taştı. Depoları sınırlı olan bazı hastanelerin yakıtı tükenmek üzere.
İsrail'in su kaynaklarını kesme kararıyla 600.000'den fazla kişi de içilebilir sudan yoksun kaldı. Yerel su pompaları ve kanalizasyon sistemleri de çalışabilmek için yakıta ihtiyaç duyacak.
İsrail ile Kerem Şalom mal geçişinin kapatılması gıda stoklarının tükenmesi anlamına geliyor: Gazze'deki dükkanların üçte biri mal sıkıntısı çektiğini bildiriyor. BM, çoğu dükkânda yaklaşık iki hafta yetecek kadar yiyecek olduğunu açıkladı.
En az 200,000 kişi can korkusuyla ya da hava saldırılarında evleri yıkıldığı için kaçarak yerlerinden oldu. Çoğu BM okullarına sığınmış durumda.
Elektrik kesintileri
BM'ye göre, mevcut çatışmadan önce bile Gazze'de elektrik kesintileri her gün yaşanan bir olaydı ve haneler günde ortalama sadece 13 saat elektrik alabiliyordu.
Gazze Şeridi elektriğinin neredeyse üçte ikisini İsrail'den satın alıyor, geri kalanı ise Gazze Elektrik Santrali (GES) tarafından üretiliyordu. Ancak birleşik arz, talebin yalnızca yarısından azını karşılıyordu.
Kesintilerle başa çıkmak için hizmet sağlayıcılar ve haneler yedek jeneratörlere başvurmak zorunda. Ancak bu jeneratörler, kıt yakıt ve yedek parçalara bağımlı oldukları için güvenilmezler. İsrail bunları "çift kullanımlı" sivil ve askeri kapasite olarak sınıflandırdığı için ithalat kısıtlamaları var.
Sınır kapatmaları
Sivillerin çatışmalardan kaçmak için Gazze'den ayrılma umudu çok az.
İsrail, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Erez sınır kapısını süresiz olarak kapattı. Güneydeki Mısır kontrolündeki Refah sınır kapısı da 9 ve 10 Ekim'de İsrail'in Filistin tarafındaki kapıya yakın noktalara düzenlediği hava saldırıları nedeniyle kapatıldı.
Tırmanıştan önce Filistinlilerin İsrail tarafından verilen bir çıkış izni almadıkları sürece İsrail üzerinden Gazze'yi terk etmeleri yasaktı. Bu izinler gündelik işçiler, iş adamları, tıbbi hastalar ve refakatçileri ve yardım çalışanları ile sınırlıydı.
BM'ye göre Ağustos ayında 58.600 kişinin Erez üzerinden seyahat etmesine izin verildi ve bu rakam 2022 yılı aylık ortalamasının yüzde 65 üzerindeydi.
