Brezilya: Lula da Silva Cumhurbaşkanı seçildi

Brezilya'da, eski Devlet Başkanı, solcu aday Lula da Silva oyların yaklaşık yüzde 51’ini alarak Devlet başkanı seçildi.

İkinci turu dün yapılan Devlet Başkanlığı seçilerinin ikinci tur oylamasında aşırı sağcı aday Jair Bolsonaro da oyların yaklaşık yüzde 49’unu elde etti.

Yüksek Seçim Kurulu (TSE), yüzde 99'u açılan sandık sonuçlarına göre, Lula da Silva’nın yüzde 50,84, Bolsonaro’nun da yüzde 49,16 oy aldığını duyurdu. TSE, açılmayan sandıklardan gelen oyların sonucu etkilemeyeceğini belirtti.

Böylece Latin Amerika’nın en büyük ekonomisine sahip Brezilya’da, sert geçen bir seçim kampanyasından sonra 77 yaşındaki eski Devlet Başkanı Lula, yeniden iktidara dönmeyi başardı.

Brezilya'da 2 Ekim'de düzenlenen seçimlerin ilk turunda hiçbir aday seçilememiş, bunun üzerine en yüksek oyu alan Lula ve Bolsonaro ikinci tura katılmaya hak kazanmıştı.

2003-2010 arasında ülkeyi yöneten Lula, 2023-2027 dönemi için üçüncü kez Cumhurbaşkanlığına seçilmiş oldu. Luiz Inacio Lula da Silva, 1 Ocak 2023'te Devlet Başkanlığını görevini Bolsonaro'dan devralacak.

Lula da Silva, seçimi kazandığının açıklanmasından sonra, birlik mesajı verdi ve ekonomiden iklim değişikliğine kadar her konuda tüm Brezilya halkının tümü için başkanı olacağını söyledi. Lula, seçmenlerine hitaben yaptığı konuşmada, “Bıraktığım yerden ulaştığım yere kadar Tanrı'nın hep bana karşı çok cömert davrandığını düşündüm” dedi.

Lula, “1 Ocak 2023'ten itibaren sadece bana oy verenleri değil, 215 milyon Brezilyalıyı yöneteceğim. İki Brezilya yok. Biz tek ülke, tek bir halk ve büyük bir milletiz” diye konuştu.

"Barışı yeniden kuracağız"

Hakkındaki yolsuzluk davaları ve 1,5 hapis yatmasından sonra davaların düşürülmesi sürecini hatırlatan Lula, “Siyasî hayatta bir diriliş süreci geçirdiğini” belirterek, “Beni diri diri gömmeye çalıştılar ama şimdi ülkeyi yönetmek için buradayım" dedi.

Lula, “Çok zor bir durumdayız ama halkın yardımıyla çıkış yolu bulacağımızdan eminim. Barışı yeniden kuracağız” diye ekledi.

İlk tur oylamada Lula yüzde 48,43, Bolsonaro da, şaşırtıcı bir sonuçla yüzde 43,20 oy almıştı.

Brezilya Demokratik Hareketi'nin adayı Simone Tebet (4,16 oy) ve Demokratik İşçi Partisi adayı Ciro Gomes (3,14 oy) ikinci turda Lula’yı destekleyeceklerini açıklamıştı.

Yaklaşık 152 milyon seçmen dün sandık başına çağrılmıştı. Birinci tırda yaklaşık 32 milyon seçmen (Yüzde 21) sandığa gitmemişti. Bu seçmen grubu, ilk turda iki aday arasında 6 milyon oy farkı olduğu için ikinci turun hedef kitlesiydi.

Lula’nın işi zor görünüyor

Eski sendikacı Lula, her zamankinden daha çok kutuplaşmış bir ülke devralacak. 

Gözlemciler, Bolsonaro’nun, 2018 seçim kampanyasında, 2011-2016 yılları arasında Lula'nın sosyalist soluna ve halefi Dilma Rousseff'e karşı nefreti körüklemekten ve reddetmekten çekinmediği ve dezenformasyon ve sistem karşıtı duruşuyla iktidara geldiği görüşünde!

Lula’yı bekleyen zorluklara arasında, Bolsonaro döneminde katliam yaşayan Amazon ormanlarının korunması ve yönetilmesi, Covid-19 salgını karşısında başarısız kalan politikalar ve sonuçları, çok yüksek seviyelerde seyreden işsizlik de var.

Lula ayrıca, açlık ve yoksullukla mücadele, ekonomik toparlanma ve aile ya da Hıristiyanlık gibi geleneksel değerlerin korunması gibi sorunlarla da baş etmek durumun da kalacak.

Lula'nın zaferi, her şeyden önce, dört yıllık yönetimin ardından Bolsonarist hareket için gerçek bir gerilemeye işaret ediyor. 

Bu sonuçla, destekçileri tarafında “Efsane” diye anılan Bolsonaro, Brezilya'da 1985'te demokrasiye geri dönülmesinden bu yana ikinci bir dönem için yeniden seçilemeyen görevdeki ilk Cumhurbaşkanı oldu.

Jair Bolsonaro'nun solcu rakibinin seçim zaferini tanımaması, bu yenilginin büyük bir siyasî krize yol açması korkusunu artırıyor.

Ancak Bolsonaro, cuma günü, son televizyon tartışmasında, “Trumpist çıkışlarını” yumuşattı ve “En çok oyu alan kazanır. Demokrasidir” dedi.

Bu ifadeler, bir nebze güven verdiyse de 67 yaşındaki eski askerin “sahte elektronik sandık sistemine yönelik” aralıksız saldırıları hâlâ herkesin aklında!

Hapisten Devlet Başkanlığına

Hakkındaki davaların düşürülmesinden sonra yeniden Devlet Başkanlığı yarışına giren Lula, kamuoyu araştırmalarına göre kadınların, yoksulların ve Katoliklerin adayı olarak öne çıkmıştı.

Sendikacı kökenli Lula, iktidarı sırasında uyguladığı sosyal yardımlarla yaklaşık 30 milyon Brezilyalının fakirlikten kurtulmasını sağlamasıyla dikkat çekti.

Lula, Kasım 2019'da tahliye edildi ve aldığı cezalar ve yolsuzluk davaları, 2021'de, bu davaların yargıcı Sergio Moro'nun taraflı ve politik davrandığına hükmeden Yüksek Mahkeme tarafından düşürüldü.

21 yaşında madenciler sendikasına giren ve askeri diktatörlük döneminde, 1970’li yıllarda büyük grevlere önderlik eden Lula, 80’li yılların başında İşçi Parti'sinin kurucuları arasında yer aldı.

İlk kez 1989’da Başkanlık seçimine giren Lula, az farkla seçimi kaybetti. Lula, 1994 ve 1998 yıllarındaki başarısızlıktan sonra dördünce denemede, Ekim 2002’de Devlet Başkanı seçildi ve 2006’da ikinci bir dönem daha Cumhurbaşkanlığına geldi.

Lula, şimdi üçüncü kez Cumhurbaşkanı…