İstatistiklerle Türk gençliği

Türkiye nüfusunun yüzde 15,1'ini genç nüfus oluşturan gençlerin yüzde 22,5’i “ne eğitimde ne istihdamda.”

Gençlerin yüzde 54’ü mutlu olduğunu ifade ederken, en büyük mutluluk kaynağı sağlık. Çalışan gençlerin yüzde 75,2’si işinden memnun. 

TÜİK’in açıkladığı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre 2023 yıl sonu itibarıyla Türkiye'nin toplam nüfusu 85 milyon 372 bin 377 kişi iken 15-24 yaş grubundaki genç nüfus 12 milyon 872 bin 39 kişi oldu. Genç nüfus, toplam nüfusun yüzde 15,1'ini oluşturdu. 

Genç nüfusun yüzde 51,3'ünü erkek nüfus, yüzde 48,7'sini ise kadın nüfus oluşturdu. Birleşmiş Milletler tanımına göre 15-24 yaş grubunu içeren genç nüfus, 1950 yılında toplam nüfusun yüzde 20,8'ini oluştururken bu oran 2013 yılında yüzde 16,6 ve 2023 yılında yüzde 15,1 oldu. 

Nüfus projeksiyonlarına göre genç nüfusun toplam nüfus içindeki oranının 2030 yılında yüzde 14,0, 2040 yılında yüzde 13,4, 2060 yılında yüzde 11,8 ve 2080 yılında yüzde 11,1'e düşeceği öngörüldü.

Genç nüfus AB ülkelerinden yüksek

Türkiye'nin genç nüfus oranının yüzde 15,1 ile Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin genç nüfus oranlarından daha yüksek olduğu görüldü. AB üyesi 27 ülkenin genç nüfus oranları incelendiğinde, 2023 yılında genç nüfus ortalaması yüzde 10,6 oldu. 

AB üye ülkeleri arasında en yüksek genç nüfus oranına sahip olan ülkelerin sırasıyla yüzde 12,5 ile İrlanda, yüzde 12,3 ile Hollanda ve yüzde 12,2 ile Danimarka olduğu görüldü. Genç nüfus oranının en düşük olduğu ülkeler ise sırasıyla yüzde 8,9 ile Bulgaristan, yüzde 9,5 ile Litvanya ve Slovenya, yüzde 9,7 ile Polonya ve Letonya olduğu görüldü.

Genç nüfus ve illere göre durum

 ADNKS sonuçlarına göre 2023 yılında genç nüfus oranının en yüksek olduğu il, yüzde 21,5 ile Hakkari oldu. Bu ili yüzde 21,1 ile Şırnak ve Siirt, yüzde 20,2 ile Bayburt izledi.

Genç nüfus oranının en düşük olduğu il yüzde 12,1 ile Balıkesir oldu. Bu ili yüzde 12,2 ile Muğla ve yüzde 12,4 ile Ordu izledi.

Yüzde 30,3'ü 15-17 yaş grubunda  

Genç nüfus yaş grubuna göre incelendiğinde, 2023 yılında genç nüfusun yüzde 30,3'ünün 15-17 yaş grubunda, yüzde 19,4'ünün 18-19 yaş grubunda, yüzde 29,4'ünün 20-22 yaş grubunda ve yüzde 20,9'unun ise 23-24 yaş grubunda yer aldığı görüldü.

Beklenen yaşam süresi 63,5 yıl 

Hayat Tabloları, 2020-2022 sonuçlarına göre doğuşta beklenen yaşam süresi, Türkiye geneli için 77,5 yıl, erkekler için 74,8 yıl ve kadınlar için 80,3 yıl oldu. 

Türkiye'de çalışma çağının başlangıcı olan 15 yaşındaki gençler için beklenen yaşam süresinin 63,5 yıl, erkekler için 60,8 yıl ve kadınlar için 66,2 yıl olduğu görüldü. Diğer bir ifade ile 15 yaşına ulaşan genç kadınların genç erkeklerden ortalama 5,4 yıl daha fazla yaşayacağı tahmin edildi.

Evli genç kadınların oranı daha yüksek

Genç nüfus yasal medeni duruma göre incelendiğinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduğu görüldü. Genç erkek nüfusun 2023 yılında yüzde 96,4'ünün hiç evlenmemiş, yüzde 3,5'inin evli, yüzde 0,1'inin boşanmış olduğu görülürken genç kadın nüfusun yüzde 86,8'inin hiç evlenmemiş, yüzde 12,7'sinin evli, yüzde 0,4'ünün ise boşanmış olduğu görüldü.

Yükseköğretime gitme oranı kadınlarda daha yüksek 

Türkiye'de 2021/'22 öğretim yılında yüzde 44,7 olan yükseköğretim net okullaşma oranı, 2022/'23 öğretim yılında yüzde 46,0'a yükseldi. 

Yükseköğretim net okullaşma oranı cinsiyete göre incelendiğinde, erkeklerde bu oran yüzde 40,3'ten yüzde 41,1'e kadınlarda ise yüzde 49,2'den yüzde 51,2'ye yükseldi.

Yüzde 22,5’I ne okuyor ne de çalışıyor  

Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre gençlerde işgücüne katılma oranı, 2022 yılında yüzde 43,8 iken 2023 yılında yüzde 45,6 oldu. Genç erkeklerde işgücüne katılma oranı 2022 yılında yüzde 56,2 iken 2023 yılında yüzde 57,4, genç kadınlarda ise bu oran 2022 yılında yüzde 31,0 iken 2023 yılında yüzde 33,1 oldu.

Gençlerde işsizlik oranı, 2022 yılında yüzde 19,4 iken 2023 yılında yüzde 17,4 oldu. Genç erkeklerde işsizlik oranı 2022 yılında yüzde 16,4 iken 2023 yılında yüzde 14,3, genç kadınlarda ise bu oran 2022 yılında yüzde 25,2 iken 2023 yılında yüzde 23,2 oldu.

Ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin oranı 2022 yılında yüzde 24,2 iken 2023 yılında yüzde 22,5 oldu. Genç erkeklerde ne eğitimde ne istihdamda olanların oranı 2022 yılında yüzde 16,4 iken 2023 yılında yüzde 15,6, genç kadınlarda ise bu oran 2022 yılında yüzde 32,3 iken 2023 yılında yüzde 29,8 oldu.

İstihdamın yüzde 55,3'ü hizmet sektöründe 

Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre genç nüfusun istihdam oranı, 2022 yılında yüzde 35,3 iken 2023 yılında yüzde 37,7'ye yükseldi. Genç erkeklerde istihdam oranı 2022 yılında yüzde 46,9 iken 2023 yılında yüzde 49,2, genç kadınlarda ise bu oran 2022 yılında yüzde 23,2 iken 2023 yılında yüzde 25,4 oldu.

Genç nüfusun istihdamı sektörlere göre incelendiğinde, istihdam edilen gençlerin 2023 yılında yüzde 13,6'sının tarım sektöründe, yüzde 31,1'inin sanayi sektöründe, yüzde 55,3'ünün ise hizmet sektöründe yer aldığı görüldü. İstihdam edilen genç erkeklerin yüzde 12,5'inin tarım sektöründe, yüzde 36,7'sinin sanayi sektöründe, yüzde 50,8'inin hizmet sektöründe yer aldığı görülürken genç kadınların yüzde 15,8'inin tarım, yüzde 19,6'sının sanayi, yüzde 64,6'sının ise hizmet sektöründe yer aldığı görüldü. 

Genç nüfusun obezite oranı artı 

Türkiye Sağlık Araştırması sonuçlarına göre boy ve kilo değerleri kullanılarak hesaplanan vücut kitle indeksi incelendiğinde, 2019 yılında genç nüfusun obezite oranı yüzde 4,6 iken bu oran 2022 yılında yüzde 5,0 oldu. 

Genç nüfusun obezite oranı cinsiyete göre incelendiğinde, genç erkeklerde 2019 yılında bu oranın yüzde 4,8 iken 2022 yılında yüzde 5,3'e, genç kadınlarda ise 2019 yılında yüzde 4,5 iken 2022 yılında yüzde 4,6'ya yükseldiği görüldü. 

Diğer taraftan, 2019 yılında genç nüfusta normal kilolu olanların oranı yüzde 64,3 iken bu oran 2022 yılında yüzde 65,6 oldu. Normal kilolu genç nüfus oranı cinsiyete göre incelendiğinde, genç erkeklerde 2019 yılında yüzde 64,3 iken bu oran 2022 yılında yüzde 66,0, genç kadınlarda ise 2019 yılında yüzde 64,3 iken 2022 yılında yüzde 65,3 oldu.

Gençlerin meyve alışkanlığı düştü  

Türkiye Sağlık Araştırması sonuçlarına göre 2019 yılında gençlerde günde bir kere ya da daha fazla meyve tüketme sıklığı yüzde 40,3 iken bu oran 2022 yılında yüzde 28,4'e düştü. 

Gençlerde günde bir kere ya da daha fazla meyve tüketme sıklığı cinsiyete göre incelendiğinde, genç erkeklerde 2019 yılında yüzde 37,9 iken bu oran 2022 yılında yüzde 27,0, genç kadınlarda ise 2019 yılında yüzde 42,7 iken 2022 yılında yüzde 29,9 oldu.

Salata tüketme sıklığı azaldı

Türkiye Sağlık Araştırması sonuçlarına göre 2019 yılında gençlerde günde bir kere ya da daha fazla sebze ya da salata tüketme sıklığı yüzde 49,1 iken bu oran 2022 yılında yüzde 35,1'e düştü. 

Gençlerde günde bir kere ya da daha fazla sebze ya da salata tüketme sıklığı cinsiyete göre incelendiğinde, genç erkeklerde 2019 yılında yüzde 44,7 iken bu oran 2022 yılında yüzde 33,5, genç kadınlarda 2019 yılında yüzde 53,7 iken 2022 yılında yüzde 36,7 oldu.

Sağlıklıyım diyenlerin oranı yüzde 86,8 

Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre 18 ve daha yukarı yaştaki bireylerin genel sağlık durumlarından memnuniyet oranı 2022 ve 2023 yıllarında yüzde 69,2 oldu. Genç nüfusun genel sağlık durumundan memnuniyet oranı ise 2022 yılında yüzde 84,8 iken 2023 yılında yüzde 86,8'e yükseldi. Bu oran 2023 yılında genç erkeklerde yüzde 89,1, genç kadınlarda ise yüzde 84,4 oldu.

Gençlerin yüzde 54,0'ı mutlu  

Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre 2023 yılında 18 ve daha yukarı yaştaki bireylerden kendini mutlu hissettiğini belirtenlerin oranı yüzde 52,7 iken kendini ne mutlu ne mutsuz hissettiğini belirtenlerin oranı yüzde 33,6, kendini mutsuz hissettiğini belirtenlerin oranı ise yüzde 13,7 oldu. 

Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre 2023 yılında 18-24 yaş grubundaki genç nüfus içinde kendini mutlu hissettiğini belirtenlerin oranı yüzde 54,0 iken kendini ne mutlu ne mutsuz hissedenlerin oranı yüzde 33,3, kendini mutsuz hissettiğini belirtenlerin oranı ise yüzde 12,7 oldu. 

Kendini mutlu olarak hisseden 18-24 yaş grubundaki erkek nüfusun oranı yüzde 52,7 iken kendini ne mutlu ne mutsuz hissettiğini belirtenlerin oranı yüzde 34,2, kendini mutsuz hissettiğini belirtenlerin oranı ise yüzde 13,2 oldu. Kendini mutlu hissettiğini belirten 18-24 yaş grubundaki genç kadın nüfusun oranı yüzde 55,4 iken kendini ne mutlu ne mutsuz hissedenlerin oranı yüzde 32,4, kendini mutsuz hissettiğini belirtenlerin oranı ise yüzde 12,2 oldu.

Sağlık en büyük mutluluk kaynağı 

Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre 2023 yılında gençlerin mutluluk kaynağı olan değerler arasında yüzde 45,5 ile sağlık, ilk sırada yer aldı. Bunu, yüzde 23,7 ile başarı, yüzde 12,6 ile sevgi izledi. 

Mutluluk kaynağı cinsiyete göre incelendiğinde, genç erkeklerde yüzde 42,3 ile ilk sırayı sağlık alırken bunu yüzde 25,6 ile başarı ve yüzde 15,5 ile para takip etti. Genç kadınlarda ise yüzde 49,0 ile ilk sırayı sağlık alırken bunu yüzde 21,7 ile başarı ve yüzde 16,6 ile sevgi takip etti.

Gençlerin yüzde 75,2'si işinden memnun 

Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre 2023 yılında, gençlerin yüzde 75,2'si çalıştığı işinden memnun olduğunu, yüzde 47,8'i elde ettiği kazançtan memnun olduğunu belirtti. 

Genç erkeklerde çalışılan işten duyulan memnuniyet oranı yüzde 75,6, elde edilen kazançtan memnuniyet oranı yüzde 48,6 olurken genç kadınlarda ise bu oranlar yüzde 74,4 ve yüzde 46,1 olarak gerçekleşti.

İnternet kullanım oranı yüzde 97,5

Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre 2023 yılında, gençlerin yüzde 65,5'i şimdiye kadar almış olduğu eğitimden memnun olduğunu belirtti. Bu oran genç erkeklerde yüzde 62,1 iken genç kadınlarda yüzde 69,2 oldu.

Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması sonuçlarına göre İnternet kullanım oranı, 16-24 yaş grubundaki genç nüfusta 2022 yılında yüzde 96,9 iken 2023 yılında yüzde 97,5 oldu. İnternet kullanım oranı, genç erkeklerde 2022 yılında yüzde 97,6 iken 2023 yılında yüzde 98,4, genç kadınlarda ise 2022 yılında yüzde 96,1 iken 2023 yılında yüzde 96,6 oldu.