Döviz artışı yayıncıları zora soktu

Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk, döviz fiyatlarındaki artışla birlikte, tamamına yakını ithal olan kağıdın maliyetinin de artmasıyla birlikte yayıncılık alanında büyük bir zorluk yaşandığını söyledi. 

Kocatürk, insanların satın alma gücünde düşme olduğunda en kolay vazgeçtikleri şeylerden birinin kitaplar olduğunu belirterek, maliyetlerdeki artışla birlikte kitap fiyatlarının yüzde 20-40 arasında bir artış beklediklerini bildirdi. 

Ajansbizim’e dövizdeki artışın yayıncılığa etkilerini değerlendiren Kocatürk, “Şimdi zorluklarla elimiz titreye titreye kitap fiyatında artış yapıyoruz. Geçmişte kağıdın üretimdeki maliyetindeki payı yüzde 30 iken şimdi bu pay yüzde 60-70’lere kadar çıkmış durumda. Bu da ciddi şekilde ithal kağıt fiyatlarının artmasından. Şu anda birçok yayıncı eski fiyatları değiştirmemek için çaba gösteriyor ama yeni baskılarda yeni fiyatlar belirleyecekler” dedi. 

Türkiye’de üretim yüzde 3

Kocatürk, dövizin artmasıyla sektörün en önemli hammaddesi kağıdın sadece yüzde 3’ünün Türkiye’de üretilmesi ve ithal kağıt kullanıldığı için maliyetlerin çok yükseldiğini belirtti. 

Kocatürk, dövizdeki artışla birlikte matbaa malzemelerinde de artış olduğunu ifade etti. Kocatürk, yılbaşından itibaren özellikle kitap kapağı kağıdında, çocuk ve sanat kitaplarıyla ilgili kuşe kağıtlarda yüzde yüze yakın bir artış olduğunu, buna ek olarak döviz artışının geldiğini bildirdi. 

Kocatürk, şunları söyledi: 

“Döviz artışı dışında kağıdın fiyatlarının artmasının bir nedeni de, dünyadaki fiyatlardaki artış. Ayrıca ithal olduğu için taşıma, navlun bedellerinde artış var.  Bütün bunlarla yayın dünyası maliyetleri inanılmaz şekilde arttı. Maliyetlerdeki artışla zaten fiyatları belirlemede bir zorluk yaşıyorduk. Şimdi o zorluklarla elimiz titreye titreye kitap fiyatlarını belirliyoruz. Türkiye’de kitap fiyatlarının yüksek olduğu söylenir ama ortalama fiyatı kabaca 2.5 dolardır.”

Yerel yönetimler kütüphane kurmalı 

Kocatürk, fiyat artışları nedeniyle batıdaki gibi kütüphanelerin artması gerektiğini söyledi. Kocatürk, Kültür Bakanlığının sınırlı bütçesi nedeniyle halk kütüphanelerinin sayısının yetersiz kaldığını ancak yerel yönetimlerin de kütüphaneler kurarak bedelsiz kitaba ulaşmayı sağlamalarını beklediklerini bildirdi. Milli Eğitim Bakanlığının da okul kütüphaneleri kurması gerektiğini ifade etti. 

Kağıt fabrikaları kurulmalı 

Kocatürk, 2018’de döviz artışıyla birlikte, kağıdın Türkiye’de üretilmesini önerdiklerini bildirdi. Kocatürk, şu anda kağıdın sadece yüzde üçünün Türkiye’de üretildiğini geri kalanının ithal edildiğini belirterek, şunları söyledi:

“Kısa vadede yayıncılık alanındaki sorunların çözümü için sübvansiyona ihtiyaç var. Orta ve uzun vadede de ise stratejik bir ürün haline gelen kitap kağıdı üretiminin teşvik edilmesi gerekiyor. Bu konuyla ilgili Sanayi Bakanı Varank 2019 da bu konuyla ilgili çalışmalarının olduğunu söylemişti. O çalışmaların sonuç vermesini bekliyoruz çünkü biz kağıdın stratejik bir ürün olduğunu söylüyoruz ve kamu hizmeti olan yayıncılık için ülkenin mutlaka yerli kağıt üretimi olmalı. Bugün gazetesini ve kitap kağıdını kendisi üretemeyen bir ülke durumuna düşüyor olmamız sıkıntı verici bir durum.”

Kitapta uluslararası firmaların ticaret savaşı

Kocatürk, uluslararası büyük firmaların Türkiye’ye gelmesiyle yayıncılık alanında yeni bir problemin ortaya çıktığını dile getirdi. Kocatürk, Amazon da dahil bazı uluslararası firmaların çok satan kitaplarda yüzde 50-70 arasında indirim yaptıklarını, bazı durumlarda kargo ücreti de almadıklarını belirterek, bu durumda kitabevlerinin kapanma ihtimali olduğunu söyledi. 

Kocatürk, “Başka ülkelerde sabit fiyat diye adlandırılan yazılı kültürü koruma kanunları var ve bu tür yıkıcı indirimler yüzünden kitabevlerinin zorluklar içinde kalmaları engellenmiş oluyor. Bizde de bu tür yıkıcı indirim yapan internet sitelerine de karşı kitabevlerinin korunması ve kültür alanında belirleyici olmalarının önlenmesi gerekiyor. Bu aynı zamanda devletin vergi kaybına da yolaçıyor” dedi. 

Yardımcı kitabı yasak kararı

Kocatürk,  Milli Eğitim Bakanlığının Resmi Gazete’de yeni bir yönetmeliğinin yayınlandığını ve öğretmenlerin varolan ders kitapları dışında kitap tavsiye etmesinin yasakladığını, yardımcı kitapların da devlet tarafından verileceğinin açıklandığını söyledi. 

Kocatürk, bunun çocukların kitaptan uzaklaşmasına, özel ve devlet okulları arasındaki farklılığın artmasına neden olabileceğini belirterek, gözden geçirilmesi gerektiğini bildirdi. Kocatürk, çocukların kültürel gelişimi için devlet tarafından verilen kitapların da kitabevleri aracılığıyla verilmesini önerdiklerini ifade etti.