100 etkili kadın listesinde bir Türk: Canan Dağdeviren

BBC'nin 2023 yılı için dünyanın dört bir yanından ilham verici ve etkili 100 kadın listesini açıkladı. 

Listede, yaşamını ABD'de sürdüren ve Türkiye ile bağlarını hiç koparmayan bilim insanı Canan Dağdeviren de yer aldı.

"İlham verici ve etkili 100 kadın" listesinde "bilim insanı ve mucit" olarak tanımlanan Canan Dağdeviren için şu ifadelere yer veriliyor:  

"ABD'deki Massachusetts Institute of Technology (MIT) Media Lab'da doçent olan Canan Dağdeviren kısa bir süre önce meme kanserinin erken teşhisi için giyilebilir bir ultrason bandı icat etti.

Düzenli kanser taraması yaptırmasına rağmen 49 yaşında geç evre meme kanseri teşhisi konan ve altı ay sonra hayatını kaybeden teyzesinden ilham aldı.

Dağdeviren, teyzesinin başucunda, sütyen içine yerleştirilebilecek ve yüksek meme kanseri riski taşıyan bireylerin daha sık taranmasını sağlayacak bir teşhis cihazının kaba bir planını çizdi. Bu teknoloji potansiyel olarak milyonlarca hayat kurtarabilir."

"Çok yaşa Cumhuriyet"

Canan Dağdeviren, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Cumhuriyet'in 100. yılın ve Cumhuriyet değerlerine vurgu yaptı. Dağdeviren, şunları yazdı:

"BBC'nin 11.sini düzenlediği, dünyanın dört bir yanından seçilen 100 ilham verici ve etkili kadın listesine seçilmiş olmaktan, Cumhuriyet'in 100. yılında bu listede Türkiye Cumhuriyet'ini temsil ederek 'Biz de varız' diyebilmekten dolayı cok mutluyum. Kadınlar icin icat ettiğim medical cihaz buluşlarım dünya kadınlarına ve Onlar'ı sevenlere armağan olsun. Çok yaşa Cumhuriyet."

Canan Dağdeviren hakkında

Canan Dağdeviren, İstanbul'da, 1985 yılında doğdu.

2007 yılında Hacettepe Üniversitesi Fizik Mühendisliği'ni bitirdi, 2009 yılında Sabancı Üniversitesi Malzeme Bilimi ve Mühendisliği programında yüksek lisans derecesi aldı.

University of Illinois’da (ABD) Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü’nde 2014 yılında doktora derecesini tamamladı. Doktora süresince fizik, elektronik, kimya, malzeme, mekanik ve tıp alanlarının kapsamına giren esnek ve katlanabilir, vücut içine ve deri üstüne giyilebilir elektronik aletler üzerine çalışmalar yaptı.

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) Media Lab’da çalışmalarını sürdüren Canan Dağdeviren’in Harvard Üniversitesi’nde ise genç akademi üyeliği bulunmaktadır.

Farklı disiplinleri buluşturan icatlarıyla daha 30 yaşına gelmeden medikal teknoloji alanında dünyada önemli bir isim olarak gösterilmeye başlanan Canan Dağdeviren'in dünyada ses getiren buluşları arasında giyilebilir kalp pili, cilt kanserini tespit etmeye yönelik giyilebilir cihaz, parkinson hastalığının tedavisine yönelik beyin iğnesi, sindirilebilir sensör yer alıyor. 

Etkili 100 kadın

BBC, 2023 yılı için dünyanın dört bir yanından ilham verici ve etkili 100 kadın listesinde yer alan isimler şöyle: 

1.      Michelle Obama, ABD, Avukat, yazar ve kampanyacı

2.      Huda Kattan, ABD, Güzellik şirketi kurucusu

3.      Iryna Stavchuk, Ukrayna, İklim politikası danışmanı

4.      Oksana Zabuzhko, Ukrayna, Yazar

5.      Yasmina Benslimane, Fas, Politics4Her Kurucusu

6.      Maryam Al-Khawaja, Bahreyn/Danimarka, İnsan hakları kampanyacısı

7.      Marcela Fernández, Kolombiya, Keşif rehberi

8.      Paulina Chiziane, Mozambik, Yazar

9.      Canan Dağdeviren, Türkiye, Bilim insanı ve mucit

10.    Marijeta Mojasevic, Karadağ, Engelli hakları aktivisti

11.    Alice Oseman, Birleşik Krallık, Senarist

12.    Chila Kumari Burman, Birleşik Krallık, Sanatçı

13.    Rina Gonoi, Japonya, Eski askeri görevli

14.    Camila Pirelli, Paraguay, Olimpiyat sporcusu

15.    Anna Huttunen, Finlandiya, Karbon etkisi teknoloji uzmanı

16.    Basima Abdulrahman, Irak, Yeşil bina girişimcisi

17.    Georgia Harrison, Birleşik Krallık, TV kişiliği

18.    Amal Clooney, Birleşik Krallık/Lübnan, İnsan hakları avukatı

19.    Arati Kumar-Rao, Hindistan, Fotoğrafçı

20.    Najla Mohamed-Lamin, Batı Sahra, Kadın hakları ve iklim aktivisti

21.    Andreza Delgado, Brezilya, Küratör ve kültür yöneticisi

22.    Fabiola Trejo, Meksika, Sosyal psikolog

23.    Wanjira Mathai, Kenya, Çevre Danışmanı

24.    Paramida, Almanya, DJ ve müzik yapımcısı, 

25.    Justina Miles, ABD, Sağır sanatçı

26.    Natalia Idrisova, Tacikistan, Yeşil enerji danışmanı

27.    Bianca Williams, Birleşik Krallık, Atlet

28.    Natalie Psaila, Malta, Tıp doktoru

29.    Sonia Kastner, ABD, Orman yangını tespit teknolojisi geliştiricisi

30.    Christiana Figueres, Kosta Rika, Diplomat ve iklim politikası müzakerecisi

31.    Sonia Guajajara, Brezilya, Devlet Bakanı

32.    Astrid Linder, İsveç, Trafik Güvenliği Profesörü

33.    Amina Al-Bish, Suriye, Gönüllü kurtarma çalışanı,

34.    Bayang, Çin, Günlük yazarı ve sürdürülebilirlik savunucusu

35.    Dayeon Lee, Güney Kore, Kpop4Planet Kampanyacısı

36.    Alicia Cahuiya, Ekvador, Yerli hakları aktivisti

37.    Lala Pasquinelli, Arjantin, Sanatçı

38.    Claudia Goldin, ABD, Ekonomist ve Nobel Ödülü sahibi

39.    Bella Galhos, Doğu Timor, Siyasi aktivist

40.    Shairbu Sagynbaeva, Kırgızistan, For Life dikiş mağazasının kurucu ortağı

41.    Carolina Díaz Pimentel, Peru, Gazeteci

42.    Dia Mirza, Hindistan, Oyuncu

43.    Susan Chomba, Kenya, Bilim İnsanı

44.    America Ferrera, ABD, Oyuncu

45.    Tran Gam, Vietnam, Biyogaz işletme sahibi

46.    Vee Kativhu, Zimbabve/İngiltere, İçerik yaratıcısı ve YouTuber

47.    Bernadette Smith, Turtle Adası / Kanada, Kayıp kişilerin aileleri için avukat

48.    Tamar Museridze, Gürcistan, Gazeteci

49.    Sumini, Endonezya, Orman yöneticisi

50.    Matcha Phorn-in, Tayland, Yerli ve LGBTQ+ hakları için kampanyacı

51.    Kera Sherwood-O'Regan, Yeni Zelanda, Yerli hakları ve engellilik savunucusu

52.    Sarah Ott, ABD, Okul öğretmeni

53.    Qiyun Woo, Singapur, Hikaye Anlatıcısı

54.    Summia Tora, Afganistan, Mülteci Hakları Kampanyacısı

55.    Anamaría Font Villarroel, Venezuela, Parçacık fizikçisi

56.    Gladys Kalema-Zikusoka, Uganda, Veteriner Hekim

57.    Aitana Bonmatí, İspanya, Futbolcu

58.    Izabela Dtuzyk, Polonya, Ses kayıtçısı

59.    Zandile Ndhlovu, Güney Afrika, Serbest Dalış Eğitmeni

60.    Licia Fertz, İtalya, Model ve influencer

61.    Aziza Sbaity, Lübnan, Sprinter

62.    Susanne Etti, Avustralya, Sürdürülebilir turizm uzmanı

63.    Neema Namadamu, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Engelli hakları kampanyacısı

64.    Ulanda Mtamba, Malavi, Çocuk yaşta evliliğe karşı kampanyacı

65.    Desak Made Rita Kusuma Dewi, Endonezya, Hızlı tırmanışçı

66.    Dehenna Davison, Birleşik Krallık, Parlamento Üyesi

67.    Gloria Steinem, ABD, Feminist lider, 

68.    Jetsunma Tenzin Palmo, Hindistan, Bhikşuni, Budist rahibe

69.    Jannatul Ferdous, Bangladeş, Yanıklardan kurtulan

70.    Olena Rozvadovska, Ukrayna, Çocuk hakları savunucusu

71.    Antinisca Cenci, İtalya, Atlı atlamacı

72.    Esi Buobasa, Gana, Balık Tüccarı

73.    Natasa Kandic, Sırbistan, Avukat ve insan hakları aktivisti

74.    Shamsa Araweelo, Somali/İngiltere, kadın sünneti kampanyacısı

75.    Anne Grall, Fransa, Komedyen

76.    Timnit Gebru, ABD, yapay zeka uzmanı,

77.    Monica McWilliams, Birleşik Krallık, Eski siyasetçi ve barış müzakerecisi

78.    Neha Mankani, Pakistan, Ebe

79.    Rukshana Kapali, Nepal, Konut kampanyacısı

80.    Afroze-Numa, Pakistan, Çoban Kız

81.    Isabel Farías Meyer, Şili, Erken menopoz kampanyacısı

82.    Daria Serenko, Rusya, Şair

83.    Jess Pepper, Birleşik Krallık, Climate Café Kurucusu

84.    Xu Zaozao, Çin, Yumurta dondurma kampanyacısı

85.    Sophia Kianni, ABD, Öğrenci ve sosyal girişimci

86.    Sara Al-Saqqa, Filistin Toprakları, Genel cerrah

87.    Louise Mabulo, Filipinler, Çiftçi ve girişimci

88.    Jennifer Uchendu, Nijerya, Ruh sağlığı savunucusu

89.    Elham Youssefian, ABD/İran, İklim ve Engellilik Danışmanı

90.    Leanne Cullen-Unsworth, Birleşik Krallık, Deniz bilimci

91.    Harmanpreet Kaur, Hindistan, Kriket oyuncusu

92.    Rumaitha Al Busaidi, Umman, Bilim İnsanı

93.    Sagarika Sriram, Birleşik Arap Emirlikleri, Eğitimci ve iklim danışmanı

94.    Sofia Kosacheva, Rusya, İtfaiyeci

95.    Hosai Ahmadzai, Afganistan, TV sunucusu

96.    Yael Braudo-Bahat, İsrail, Barış aktivisti

97.    Clara Elizabeth Fragoso Ugarte, Meksika, Kamyon şoförü

98.    Sepideh Rashnu, İran, Yazar ve sanatçı

99.    Khine Hnin Wai, Myanmar, Oyuncu

100.  Renita Holmes, ABD, Konut kampanyacısı