KONULAR
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, partisince hazırlanan 100 maddelik yeni anayasa teklifine ilişkin ayrıntılara açıkladı ve ''Devlet ile millet arasındaki karşılıklı sorumlulukları esas alan anayasalar değişmez, değiştirilemez metinler değildir'' dedi.
Bahçeli, parti genel merkezinde düzenlediği basın toplantısında, Anayasaların gerektiğinin yeniden yazılmasının kaçınılmaz olduğunu belirterek, şunları söyledi:
''Anayasalar devletin ana teşkilat düzenini tayin ve tespit etmektedir. Devletin siyasi ve hukuki teşkilatlanması sosyolojik ve tarihi gerçeklere mutlaka yaslanmak zorundadır. Bundan mahrum bir anayasanın ise üreteceği tek şey çatışma ve cepheleşmedir. Masa başında devlet teşkilat düzeni hazırlamak demokrasiyle izah edilemeyecektir. Yeni anayasa yapmak demek, tarih ve sosyolojiyi doğru okumak kadar, milletin ihtiyaç ve hedeflerini idrak etmek demektir.
Türkiye Devleti’nin ana teşkilat yapısı, Türk milleti temelinde üniter bir Cumhuriyettir. Türkiye Cumhuriyeti’nin temel ilkeleri ve kurucu felsefesi çağın eğilim ve yönelimleri ne olursa olsun kıskançlıkla muhafaza edilmelidir.''
''Bir bakıma korkaklıktır''
''Tarihi geriye sarmaya kalkışmak, çareyi denenmiş reçetelerde aramak bugünü ve geleceği yorumlamaktan aciz düşmektir. Bir bakıma da korkaklıktır'' diyen Bahçeli, şöyle devam etti:
''Artık uzlaşmak ve yeni bir anayasa hazırlamak milli vecibedir. Buna dudak bükenler, sırt dönenler, yapay kriz çıkaranlar, ipe un serenler, fuzuli bahanelerle konuşmaya bile kapalı duranlar tarih ve millet huzurunda demokratik hesaba şimdiden hazır olmalıdır. Cumhuriyetimizin 100’üncü yıldönümünü yeni bir anayasayla taçlandırmak Milli Mücadele kahramanlarına, Cumhuriyet’in kurucu değerlerine, milletimizin bizatihi egemenlik haklarıyla Türk tarihinin şerefli anılarına hürmetin ve gelecek nesilleri düşünen sorumluluk bilincinin gereğidir. Bundan kaçış bize göre yoktur.''
Yeni yönetimin ruhuna uygun anayasa
MHP kurultayındaki konuşmasında ''Türk tipi başkanlık modeline sahip çıkmak, ilke, kural ve kurumlarıyla yaşamasına hizmet etmektir'' dediğini hatırlatan Bahçeli, ''Bir başka stratejik hedef olarak da; sivil, geniş katılımlı, herkesi kapsayan, yeni yönetim sisteminin ruhuna ve dokusuna müzahir yeni bir anayasa hazırlığını'' gösterdiğini kaydetti.
Bahçeli, şöyle konuştu:
''MHP yeni anayasa konusunda sık sık dile getirdiği çalışmalarını Allah’a şükürler olsun ki bitirmiş ve metin yazımı sonuçlanmıştır. 'Cumhuriyet’in 100. yılında 100 maddelik yeni anayasa' adıyla ve bu çerçeve içinde 100 maddelik anayasa önerimizin, iftiharla belirtmek isterim ki, hazırlık aşaması tamamlanmıştır.
Stratejik hedeflerimizden birisiyle ilgili sözümüz yerine getirilmiştir. Bu kapsamda titizlikle sürdürülen ön çalışma şu anda elimizdedir. Partimiz, Cumhuriyet’in 100’üncü yılını yeni anayasa açısından hem bir fırsat hem de tarihi bir dönüm noktası olarak ele almaktadır.
Bilindiği üzere, Türk milleti yüz yıl önce Kurtuluş Savaşı verirken egemenlik yetkisini Büyük Millet Meclisi’ne devretmiştir. Gazi Meclis kurucu iktidar yetkisine dayanarak 20 Ocak 1921 tarihinde Teşkilat-ı Esasi’ye Kanunu’nu kabul etmiş, 29 Ekim 1923 tarihinde de bir anayasa değişikliği ile Cumhuriyet rejimine geçiş sağlamıştır.
Cumhuriyet’in 100’üncü yılında, milletin iradesinden feyzini alarak, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kabul edip aziz milletimizin takdir ve tensibine sunmasını amaçladığımız sivil anayasa ile 'Yeni yüzyılı lehimize çevirme' imkanı doğmuştur. Her zaman millet iradesini ve egemenlik haklarını esas alan, bu doğrultuda fikri ve siyasi mücadelesini kararlılıkla ifa ve icra eden partimiz 'Cumhuriyet’in 100. yılında 100 maddelik yeni anayasa önerisini milletimize ve siyasi muhataplarımıza bugün itibariyle duyurmaktadır.
Milliyetçi Hareket Partisi’ne göre, Cumhuriyet’in 100. yılında yeni anayasa yapmak, yeni bir toplum sözleşmesini milletimize kazandırmak bir tercihten öte tarihi, ahlaki ve milli bir sorumluluktur.”
Bahçeli, ''Yeni yönetim sisteminin doğasıyla çatışmayan, aynı zamanda Türkiye’nin dünyada yükselen güçlü rolünü destekleyecek yeni bir anayasaya ihtiyaç ileri düzeyde'' olduğunu ifade ederek, siyasi partilerin ''Nasıl bir anayasa istediklerini somut teklifle ortaya koymaları gerektiğini'' söyledi.
Öncelikle AK Parti ile paylaşılacak
Parti olarak bu yılın başında bu çalışmaya başladıklarını anlatan Bahçeli, ilk olarak bir akademisyen grup tarafından “100 maddelik yeni anayasa metni” hazırlandığını dile getirdi.
Bahçeli, ''Hazırlığını tamamladığımız 100 maddelik anayasa hazırlık önerimizi öncelikle Sayın Cumhurbaşkanımızla ve Cumhur İttifakı’nın ana paydaşı olan AK Parti’yle paylaşmak hedefimizdir. Ardından yapılacak müzakere ve görüşmeler doğrultusunda diğer partilere de anayasa önerimizi sunmamız söz konusu olacaktır. Çalışmamız son olarak şeffaflık ilkesi doğrultusunda kamuoyunun tartışmasına da açılacaktır'' dedi.
“Anayasa devleti kurmaz, millet anayasayı yaparak devleti kurar” diyen Bahçeli, anayasalar çağın ihtiyaçlarıyla birlikte, milletin ruh köküne, milli kimliğine, milli dokusuna, milli ve manevi değerlerinin üzerine bina edilmek durumunda olduğunu söyledi.
Ana hatlarıyla MHP'nin anayasa önerisi
Bahçeli'nin verdiği bilgiye göre, hazırladıkları çalışma genel hatlarıyla şöyle:
-Anayasa önerisi, “Başlangıç'', ''Genel Esaslar'', ''Temel Hak ve Ödevler'' ''Cumhuriyetin Temel Organları'' ve ''Son Hükümler” olmak üzere dört bölüm ve 100 maddeden oluşuyor.
-Başlangıç bölümünde “Allah’ın lütfu, kardeşlik ruhu ve vatan sevgisiyle varlık bulmuş biz Türk Milleti” düsturu ile giriş yapılıyor.
-Devletin genel esasları ilk beş maddede, “Devletin şekli ve nitelikleri” aynen korunarak birinci maddede ele alınmış, maddenin son fıkrasında “Bu madde değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez” deniliyor.
-İkinci kısmında “Temel hak ve ödevler” düzenleniyor: Birinci bölümde tüm haklara dair ortak rejimi belirleyen “genel hükümler” yer alıyor. İkinci bölümde “haklar ve hürriyetler” başlığı ile temel hak ve hürriyetler “sınıflandırılmadan” en geniş şekilde güvence altına alınıyor. Sınırlama rejimi tek bir maddede düzenleniyor, hakları düzenleyen tüm maddelerdeki sınırlama sebepleri kaldırılıyor.
-Üçüncü kısım üç bölümden oluşuyor: “Cumhuriyetin temel organları”, yasama, yürütme ve yargı başlıklarıyla düzenleniyor. Yasama organı için “milli birliği sağlama”, yürütme için “kurumsallaşmış başkanlık sistemi”, yargı için “bağımsız ve tarafsız yapılanma” anlayışı ön plana çıkarılıyor.
-TBMM’nin yetkileri; kanun yapımında, antlaşmaların onaylanmasında ve sona erdirilmesinde, bütçenin kabul edilmesinde, anayasal kurum ve kuruluşlara üye seçmede, meclis soruşturması açılmasında kuvvetlendiriliyor.
-Yürütme organı “başkan” ve “idare” şeklinde iki başlık altında düzenleniyor. Başkan ile iki başkan yardımcısının seçilmesi öngörülüyor. Başkanlık Kabinesi anayasal statüye dahil ediliyor, buna ilişkin düzenlemeler getiriliyor.
-Üniter devlet ilkesine anayasada açıkça yer verilerek, idari yapılanmada “il esası” korunuyor.
Türkiye Diyanet Kurumu
-Anayasal kurumlardan Atatürk, Kültür, Dil ve Tarih Kurumu varlığını sürdürüyor.
-Diyanet İşleri başkanlığı “Türkiye Diyanet Kurumu” olarak yeniden yapılandırılıyor. Yükseköğretim Kurulu’nun oluşumunda TBMM’nin yetkileri artırılıyor.
-''Türkiye Liyakat Kurumu” öneriliyor. Türkiye Merkez Bankası anayasal kuruluş haline getiriliyor.
Yüce Divan mahkemesi
“Yargı ayrılığı sistemi” devam ettiriliyor, Hakimler ve Savcılar Kurulu “Yargı Yüksek Kurulu” adıyla yeniden düzenleniyor. Anayasa Mahkemesi yüksek mahkeme değil, özel bir statüde düzenleniyor. Yüce Divan yargılaması ve siyasi parti kapatma davaları “Yüce Divan” adıyla oluşturulan yeni bir mahkemeye veriliyor. Yüksek mahkemeler başlığı altında Sayıştay ve Yüksek Seçim Kurulu’nun statüsü yeniden düzenleniyor. Yargıya ilişkin üye seçiminde TBMM’nin yetkileri genişletiliyor.
Anayasa’nın son kısmında değiştirilme usulü genel olarak korunuyor, Anayasa değişikliklerini halkoyuna sunma konusunda Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne yetki verilmiştir.