NATO Madrid zirvesine hazırlanıyor

NATO üyesi ülkelerin liderleri 29-30 Haziran'da İspanya'nın başkenti Madrid'e toplanacak.

Toplantıya, NATO üyesi 30 ülkenin devlet ya da hükümet başkanları ile birliğin "kilit ortakları" Avrupa Birliği ve AGİT temsilcileri katılacak. 

NATO kaynaklarına göre, toplantının ana gündem maddelerini "Bugünün ve yarının en acil güvenlik endişelerinin tartışılması, NATO'nun yeni Stratejik Konseptini'nin onaylanması" oluşturacak. 

"Bugünün ve yarının en acil güvenlik endişeleri" başlığı altında İsveç ve Finlandiya'nın üyelik başvurusu, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik işgal operasyonu ve diğer bölgesel sorunların yer aldığından kuşku yok. 

İsveç ve Finlandiya kısa süre önce peş peşe NATO'ya üyelik başvurusunda bulundu. Bunda Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik operasyonunun ardından doğan güvenlik endişesi büyük etken oluşturdu. Her iki ülke de uzunca bir süredir NATO ile işbirliği içindeydi. 

Türkiye, bu iki ülkedeki PKK ve benzeri terör bağlantılı örgütlerin faaliyeti bağlamındaki endişelerinin giderilmesini istiyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu sağlanmadan üyeliğe 'evet' denmeyeceğini belirtti. 

Ayrıca, Hırvatistan Cumhurbaşkanı Zoran Milanoviç de, Mart ayındaki bir basın toplantısında, "NATO zirvesinde Finlandiya ve İsveç'in ittifaka katılımını veto edeceğini" açıklamıştı. 

Zirve öncesinde, NATO üyesi ülkelerin Savunma Bakanları 15-16 Haziran'da Brüksel'de bir araya gelecek. 

Yeni Stratejik Konsept

 Zirvenin önemli konularından biri de kuşkusuz yeni "Stratejik Konsept"in onaylanması olacak. 

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Kasım ayında, İtalya'nın başkenti Roma'da düzenlenen NATO-Endüstri Forumu'nda (NIF) bu konuda önemli ipuçları vermişti. 

NATO ve müttefik ülkelerin ihtiyaç duyduğu yetenekleri sağlamasının endüstriye bağlı olunduğunu belirten Stoltenberg, müttefiklerin savunmaya ne kadar kaynak ayıracağının yönergelerle belirlendiğini hatırlattı. GSYİH'nın 2'sini savunmaya harcanması hedefine uyan müttefik sayısının giderek arttığını belirten Genel Sekreter, son yıllarda önemli teknolojik yenilenmeler yaptılarını söyledi.  

Stoltenberg, ''Ancak diğer oyuncular hızla yetişiyor. Her zaman değerlerimizi paylaşmazlar. Veya aynı kurallara göre oynayın. Ve NATO'nun teknolojik egemenliğine meydan okuyorlar. Ana oyunculardan biri Çin" dedi. 

Son Stratejik Konsept'in 2010'da kabul edildiğini hatırlatan Stoltenberg, özetle şunları söylemişti:

''Bu mevcut stratejik konsept bize iyi hizmet etti. Aynı zamanda zamanın değiştiğini kabul etmeliyiz. Çünkü mevcut Stratejik Konsepte baktığımda, Rusya ile gerçek bir stratejik ortaklık tasavvur ediyordu. Ve Çin'den tek kelime ile bahsedilmiyor. Bu yüzden sadece stratejik konseptimizi değiştirmenin ve güncellememizin önemini vurguluyor.

Madrid Zirvesi için hazırlanırken şu anda yaptığımız da tam olarak bu. Eminim ki  Madrid'de yapılacak NATO Zirvesi'nde üzerinde anlaşacağımız bir sonraki Stratejik Konsept, ileriye dönük bir belge olacak. Bu, birliğin, Kuzey Amerika ve Avrupa'nın birlikte çalışmasının önemini vurgulayacak. Ama aynı zamanda teknolojik üstünlüğümüzü korumaya yönelik çalışmanın da önemini ortaya koyacaktır.''

30 üyeli organizasyon

NATO'nun şu anda 30 üyesi bulunuyor. 

1949'da İttifak'ın 12 kurucu üyesi vardı: Belçika, Kanada, Danimarka, Fransa, İzlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Portekiz, Birleşik Krallık (İngiltere) ve ABD. 

Zaman içinde Yunanistan ve Türkiye (1952), Almanya (1955), İspanya (1982), Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Polonya (1999), Bulgaristan, Estonya, Letonya, Litvanya, Romanya, Slovakya ve Slovenya (2004), Arnavutluk ve Hırvatistan (2009), Karadağ (2017) ve Kuzey Makedonya'nın (2020) katılımıyla bu sayı 30'a ulaştı. 

İttifaka katılışının 40. yılını dolduran İspanya, 25 yıl önce 8-9 Temmuz 1997'de yine Madrid'de bir NATO zirvesine ev sahipliği yapmıştı.