Türkiye'nin plastik çöp ithalatı 685 bin tona geriledi
TBMM Çevre Komisyonu üyesi ve CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, son iki yıla dair çöp ithalatını Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'a sordu.
Kurum, soru önergesine verdiği yanıtta, 2020 yılında 775 bin ton olan plastik çöp ithalatının 2021’de 685 bin tona gerilediğini söyledi, yapılan çöp ithalatının ülkelere göre dağılımı hakkında ise bilgi vermedi.
"Temiz ve geri dönüşüm verimi yüksek plastik atıklara izin veriliyor"
Kurum, 2021 yılı itibariyle kaynağı, içeriği ve kalitesi belirsizlikler içeren karışık türde plastiklerin ithalatının yasaklandığını belirterek, şu bilgiyi verdi:
"Bununla birlikte atık ithalatı yapan tesislere getirilen yeni tesis kriterleri ve Banka Teminat Mektubu uygulamaları ile atık ithalatı yapan tesis sayısı kontrol altına alınmıştır. Ayrıca ithal edilecek atık plastiklerdeki kontaminasyon oranı yüzde 1 ile sınırlandırılarak, temiz ve geri dönüşüm verimi yüksek atık ithalatı yapılması sağlanmıştır. Çoğunlukla Avrupa ülkelerinden olmakla birlikte dünyanın muhtelif ülkelerinden atık ithalatı yapılmakta olup, gümrüklerde ve tesislerde yapılan sıkı denetimler sayesinde 2022 yılında da temiz ve geri dönüşüm verimi yüksek plastik atıkların ithalatına müsaade edilmektedir."
"Gizlenen ‘hammadde ithalatı' mı yoksa ‘suç rotası’ mı?"
CHP’li Bakan, konuya dair şu değerlendirmeyi yaptı:
“2018 yılından beri ülkemize giren çöplere, çöp ithalatındaki inanılmaz sıçrayışa dikkat çekiyor, Bakanlığa onlarca soru soruyor, yanıt alamıyor ve uyarılarımızı yineliyoruz. Son aylarda kentlerimizdeki ormanlık alanlara ve özellikle Çukurova’daki tarım alanlarının çok yakınına dökülen çöpler kamuoyunun gündeminden düşmüyor. Bloomberg’in yaptığı Londra’daki TESCO geri dönüşüm kutusuna 3 adet GPS (uydu tabanlı radyonavigasyon sistemi) cihazı yerleştirerek başlattığı araştırmanın sonunda atık kutularından birinin ülkemize gelmesiyle dünya kamuoyunda önemli tartışmalar yükseldi. Defalarca sorup herhangi bir istatistik alamadığımız soruya yine eksik olsa da bu kez Murat Kurum’dan yanıt aldık.
2020’de 775 bin ton olan plastik atık ithalatı yapılmış, bu ‘alınan tedbirler sayesinde’ 2021’de 685 bin tona gerilemiş. Bu büyük başarı. Limanlarımızdaki 141 konteyner çöpün akıbetini yurtdışı basından takip ederken, ülkemizdeki gerçeğin uluslararası istatistik kurumlarının ve çevreci örgütlerin açıkladığı çöp ithalatı verilerinin çok üzerinde olduğunu Bakan’ın kendisinden öğrenmiş olduk.
‘Alınan tedbirler,’ ‘gümrüklerde ve tesislerde yapılan sıkı denetimler’ sayesinde gerileye gerileye 90 bin ton gerileyebilmiş çöp ithalatı. Yani devede kulak! En önemlisi de bu çöplerin hangi ülkelerden geldiği niçin gizleniyor? Gizlenen ‘hammadde ithalatı’ mı yoksa ‘suç rotası’ mı? Daha önce defalarca uyardık; bu çöpler özellikle Mersin Limanı’ndan ülkemize giriyor ve sektörde ‘Çukurova grubu’ olarak adlandırılan birtakım şirketlerce yönlendiriliyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı da İçişleri Bakanı da ve bu işin içinde olanlar da bilsin ki, Türkiye’yi bu suç rotalarına dahil etmelerine izin vermeyeceğiz.”
