'Mısırlı şirket Gazze'deki dramdan milyonlar kazanıyor'
Mısırlı bir şirket Gazze'den kaçmak isteyen Filistinlilerden yetişkin kişi başına 5.000 dolar talep ediyor ve savaşın başlamasından bu yana fiyatlarını 14 kat arttırdı.
Sky News, şirketin güvenlik arayışındaki pek çok aile için nasıl tek seçenek haline geldiğini haberleştirdi. Gazze Şeridi'nden Mısır'a geçmek isteyen Filistinlilerle yapılan görüşmelerin de yer aldığı haberde savaştan sonra bu geçişlerin neredeyse imkansız hale geldiği belirtiliyor.
Filistinlilerin Gazze Şeridi'nden ayrılmak için para ödeyerek izin alabildikleri bir sistemin "koordinasyon" olarak tanımlanıyor. Habere göre "eskiden koordinasyon sağlayan birkaç şirket varken, şimdi sadece bir tane var: Mısır firması Hala."
Savaştan önce, Hala hizmetlerini sunan Gazze merkezli bir seyahat acentesinin ilanında 350 dolarlık bir ücret talebp edilmesine karşın, savaşın başlamasından sonra bu fiyatın yetişkin başına 5.000 dolara yükselmiş. Bu 14 kata yakın bir artış anlamına geliyor. Çocuk başına istenen fiyat ise 2.500 dolar.
Yabancılara ve yaralılara izin var
Mısır, resmi olarak sadece yabancı uyrukluların ve yaralıların tahliyesine izin veriyor. Ancak son haftalarda Gazze'den çıkış izni alanların çoğunluğu bunu Hala üzerinden yaptmış.
Sadece 27 Şubat'ta 40 tıbbi tahliye ve 123 yabancı uyrukluya karşılık 246 kişi Hala ile seyahat etmek üzere kayıt yaptırmış. O günkü seyahat listesinde altısı Mısır vatandaşı olmak üzere 48 çocuk ve 198 yetişkin yer alıyordu.
İHala'nın ücretleri hakkındaki bilgilendirmeye dayanarak yapılacak bir hesaplama bu şirketin sadece bir günde 1 milyon dolardan fazla para alması anlamına geliyor.
Bu bilinen tek liste ve diğer günlerdeki yolculuklara ilişkin Şirketin diğer günlerde ne kadar kazandığını tam olarak bilinmiyor. - bu, seyahat listelerinin yolcuların uyruklarını içerdiği tek zaman ve Mısırlılar çok daha düşük bir ücret ödüyorlar. Ancak yolcu hacmi haftalardır istikrarlı bir seyir izliyor.
Hala nasıl çalışıyor
Adı açıklanmayan Filistinlilerle yapılan görüşmelere de yer verilen habere göre, Hala arkasında çok az belge bırakıyor. Şirket, sınır ötesi seyahatle ilgilenen Mısırlı şirketlerin yapması gerektiği gibi, Eski Eserler ve Turizm Bakanlığı'nın web sitesinde kayıtlı değil. Şirketin internetteki tek varlığı iki Facebook sayfası ve bir Google formu.
Hala'dan "koordinasyon" hizmeti almak isteyenler ödemeyi nakit yapıyor ve hiçbirine makbuz verilmemiş. Sadece üzerlerinde isimlerinin yazılı olduğu bir bilet almışlar, ancak ödenen meblağ hakkında hiçbir bilgi almamışlar.
Fiyat listeleri sosyal medyada kolayca bulunabilse de, Hala tarafından resmi olarak hiçbiri sağlanmıyor.
Hala'nın ana ofisi, ana şirketi Organi Group'un Kahire'nin Nasr City bölgesindeki genel merkezinde bulunuyor. Ofisi ziyaret eden bir kaynak, "Tüm bina muazzam bir güvenlikle korunuyor. Çok süslü bir yer" diye tanımlıyor binayı.
Birçok kaynak dışarıda çok sayıda insanın kuyrukta beklediğini söylüyor. Sadece binaya girebilmek için geri ödemesiz 1.000 dolar ön ödeme yapmak zorunda kaldıklarını söyleyenler bile var.
Mısır'da bulunan akraba ya da tanıdık tarafından "koordinasyon" ücreti teslim edildikten sonra o ve Gazze'deki yolcuların seyahat için kabul edilip edilmediklerini öğrenmek için bekliyorlar.
"Koordinasyon" için irtibatlar
İsrailli insan hakları örgütü Gisha'nın icra direktörü Tania Hary, "Anladığımız kadarıyla Mısır ve İsrail, sınır kapısından kimin çıkabileceği konusunda çok sıkı bir koordinasyon içinde" diyor ve ekliyor "Dolayısıyla Hala'nın listelerinin İsrail'in incelemesinden korunmuş olması beni şaşırtırdı."
İsimleri onaylandıktan sonra yolculara bir seyahat bileti veriliyor ve isimleri bir seyahat listesinde görünene kadar bekliyorlar.
Hary, "İnsanlar oldukça çaresiz. Bağış topluyorlar, aile üyelerinden para istiyorlar, kendi özgürlüklerinin bedelini ödemek için çok yüksek miktarlarda para toplamak için ellerinden geleni yapıyorlar" diyor.
"Koordinasyon" için kaynak bulmak konusunda kimi zaman Avrupa ülkelerinde bulunan yakınlar da seferber oluyor. Kimi zaman GoFundMe yardım kampanyası sayfalarından da bu konuda çaba gösterenlere rastlamak olası.
"Koordinasyon" dışındaki yollar
Koordinasyon dışında Gazze'den ayrılmak için sadece iki yol var. Yabancı uyruklu olanlar büyükelçilikleri aracılığıyla, ağır yaralı olanlar ise tıbbi tahliye için başvuruda bulunarak Gazze'den ayrılabiliyor.
Ağır yaralılar için bile yaralı listesinde yer almak kolay bir iş değil.
10-29 Şubat t arasında, Hala ile koordine olan ortalama 234 kişiye kıyasla, her gün ortalama sadece 44 kişi bu listeye dahil edilebilmiş.
Yabancı uyruklulardan da resmi yollardan çıkışta zorluklarla karşılaşanlar var.
Resmi makamlar ne diyor?
Sky News, Mısır Dışişleri Bakanı Semih Şükrü'le hükümetin Hala'nın Filistinlilerden Gazze Şeridi'ni terk etmeleri için 5,000 dolar talep etmesine göz yumup yummadığını sormuş.
"Kesinlikle hayır" diyor Şükrü ve ekliyor: "Bunu kısıtlamak ve tamamen ortadan kaldırmak için gereken her türlü tedbiri alacağız. Parasal kazanç için bu durumdan faydalanılmamalıdır. Hükümet zaten bu konuyu inceliyor ve bu tür faaliyetlere karışan herkesle ilgili olarak harekete geçecektir."
İnsan Hakları İzleme Örgütü Mısır uzmanı Amr Magdi ise resmi açıklamaları "içi boş" olarak niteliyor. Magdi "Bu hiç mantıklı değil. Ordudan yeşil ışık almadan ve orduyla gerçek bağlantıları olmadan böyle bir ekonomik faaliyet olamaz, özellikle de tekel olduğunda. Sınırı kontrol edenler esas olarak ordu ve askeri istihbarat. Mısırlı yetkililerin bilgisi olmadan kimse sınırdan geçemez."
Hala'nın ana şirketi Organi Group, Mısır'da yüksek profilli bir şirket. Ocak 2023'te Afrika'nın en başarılı futbol takımı olan Al Ahly'nin resmi sponsoru oldu.
Haberde yer alan iddialara ilişkin Hala ve Organi Group'a ile İsrail ve Mısır hükümetlerine yapılan başvuruya yanıt gelmediği belirtiliyor.
