Uluslararası Af Örgütü, 2020 yılında dünya genelinde idam edilenlerin sayısı azalırken, bazı ülkelerde idam edilen kişilerin sayısının arttığını açıkladı.
Örgütün açıklanan yıllık idam değerlendirme raporunda, benzersiz koronavirüs salgınının geçen yıl idam sayısının azalmasına katkısı olduğunu ama 18 ülkede idamların devam ettiğini bildirdi.
Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnes Callamard, “ölüm cezası iğrenç bir cezalandırma biçimi ve salgının ortasında bile idam peşinde koşmak bu cezanın doğasındaki vahşiliği ortaya koyuyor” dedi.
İdamla ilgili verilen Çin ve Vietnam dahil bazı ülkelerde gizlenirken, Laos ve Kuzey Kore gibi ülkelerde ise sınırlı ya da hiç bilgi alınamıyor.
Raporda 2020’de tespit edilen idam sayısının en az 482 olduğu, bunun son 10 yıldaki en düşük idam sayısı olduğu belirtildi.
2020’deki idam sayısı, 2019 ile karşılaştırıldığında yüzde 26, 1,634 kişinin idam edildiği 2015 ile karşılaştırıldığında ise yüzde 70’lik bir düşüş gösterdi. Bu düşüş asıl olarak Irak ve Suudi Arabistan’daki azalma sonucu oldu.
Ayrıca idam cezası uygulayan sayısı geçen yıl 20 iken bu yıl 18’e düştü.
Korkunç Sıralama
Her yıl binlerce kişinin idam edildiği Çin’de bilgilerin gizil olması nedeniyle kaç kişinin idam edildiği kesin olarak bilinemiyor.
Çin’den sonra dört Orta Doğu ülkesi İran, Mısır, Irak ve Suudi Arabistan, geçen yıl bilinen idamların yüzde 88’ini gerçekleştirdi.
İran 246 idamla en çok idam cezası uygulayan 2. ülke olurken, Mısır bir önceki yıla göre idamları üçe katlayarak, 107 idamla üçüncü oldu.
Dördüncü sıradaki Irak, geçen yıl 45’den fazla kişiyi idam etti. Bu sayı 2019’da idam edilenlerin yarısından az.
Suudi Arabistan ise en az 27 idamla beşinci sırada. Suudi Arabistan’da 2019’da 184 olan idam sayısı geçen yıl yüzde 85 azalmış oldu.
ABD ise Amerika kıtalarında idam uygulayan tek ülke oldu. Eski Başkan Donald Trump zamanında Temmuz 2020’de 17 yıldan sonra ilk idam gerçekleştirildi.
Uluslararası Af Örgütü bazı idamların uluslararası yasaları ihlal ettiğini bunlar arasında bir kişinin halkın gözleri önünde idam edilmesi ve İran’da 18 yaşın altında 3 kişinin idam edilmesi olduğunu belirtti.
Raporda, uluslararası yasaları ihlal eder biçimde ABD, Japonya, Maldivler ve Pakistan’ın da aralarında bulunduğu bazı ülkelerde, zihni ve akli yetenekleri olmayan kişilerin idam edildiği kaydedildi.
Bu arada Bahreyn, Bangladeş, Mısır ve Singapur dahil birçok ülkede ölüm cezalarının uluslararası adil yargılama standartlarına uymayan yargılamalar sonucu verildiğine dikkati çekildi.
Çin, İran ve Suudi Arabistan’da infaz edilen en az 30 ölüm cezası ise uyuşturucu kaçakçılığı ile ilgili.
Öte yandan, Çad ve ABD’nin Colorado eyaleti geçen yıl idam cezasını kaldırdı. Böylece idam cezasını yasal olarak kaldıran ülke sayısı 108’e, fiilen uygulamayan ülkeler de katıldığında ise idam cezasının kalktığı ülke sayısı 144’e çıktı.
