Yeni Zelanda'da deniz seviyesi düşünülenden iki kat daha hızlı yükseliyor

Ülkedeki deniz seviyesindeki yükselmeye ilişkin yeni veriler, Yeni Zelanda'nın büyük bir bölümünde deniz seviyesinin yükselme hızının iki katına çıktığına tanık olunacağını, bunun önceki tahminlere göre 20 ila 30 yıl daha hızlı görüleceğini ortaya koydu.

Mevcut uluslararası emisyon azaltma politikalarına dayanarak, küresel deniz seviyelerinin 2100 yılına kadar yaklaşık 0,6 metre yükselmesi bekleniyor. Ancak Victoria Üniversitesi Profesörü ve NZ SeaRise programının eşbaşkanı Tim Naish, Yeni Zelanda'nın büyük bölümü için bunun, devam eden arazi çökmesi nedeniyle iki katına çıkarak yaklaşık 1,2 metreye ulaşacağını söyledi.

"Harekete geçmek için düşündüğümüzden daha az zamanımız var" diyen Naish sözlerine, "İnsanlar için asıl sürprize gelince, Auckland ve Wellington gibi Yeni Zelanda'nın en yüksek nüfuslu bölgelerinin çoğu için bu kaçınılmaz yükselişin düşündüğümüzden daha hızlı gerçekleşeceği olabilir" diyerek devam etti.

GNS Science ve Wellington'daki Victoria Üniversitesi'nden, NZ SeaRise programının eşbaşkanı Richard Levy de, "Dikey kara hareketleri, deniz seviyesindeki bu değişikliklerin önceki tahminlerden 20 ila 30 yıl daha hızlı gerçekleşebileceği anlamına geliyor" dedi.

Kıyılarda 30 santimetrelik yükselme

Levy, 100 yıllık kıyı fırtınasının yıllık bir olay haline geldiği Yeni Zelanda kıyılarının birçok yerinde 30 santimetrelik deniz seviyesindeki yükselmenin, şiddetli sel için bir eşik olduğunu söyledi.

Hükümetin finanse ettiği beş yıllık bir araştırma programı olan NZ SeaRise, Yeni Zelanda'da deniz seviyesinin yükselmesine ilişkin projeksiyonlar geliştirmek için üniversitelerden ve araştırma enstitülerinden 30 yerel ve uluslararası uzmanı bir araya getiriyor.

Program, Yeni Zelanda kıyılarının her 2 kilometresi için 2300 yılına kadar konuma özgü deniz seviyesindeki yükselme tahminlerini yayınladı. Programa göre, Yeni Zelandalılar ilk kez kendi kıyılarında ve mahallelerinde deniz seviyesinin ne kadar ve ne hızda yükselebileceğini çevrimiçi olarak görebilecek.

Levy, yeni projeksiyonların yerel yönetimlerin kıyı tehlikeleri ve iklim değişikliği konusundaki çalışmaları için bir sonraki Çevre Bakanlığı kılavuzuna dahil edildiğini söyledi.

Temel sebep iklim değişikliği ve artan sıcaklar

İklim değişikliği ve artan sıcaklıklar, deniz seviyelerinin yılda ortalama 3,5 milimetre yükselmesine neden oluyor. Deniz seviyesindeki bu yükselmeye, okyanusun termal genişlemesi ve karadaki buzullarla birlikte Grönland ve Antarktika buz tabakalarının erimesi yol açıyor.  

Bununla birlikte, Yeni Zelanda kıyılarındaki yerel deniz seviyesi yükselmesi, arazisinin yukarı ve aşağı yönlü hareketlerinden de etkileniyor. Programdan yapılan açıklamada, "Depremler sırasında bu dikey yer hareketlerinin ne zaman büyük sıçramalar halinde meydana geldiğinin gayet farkındayız, ancak hepimiz için daha az belirgin olan, büyük sismik olaylar arasında sürekli olarak daha küçük kaymaların meydana gelmesidir" denildi.

"Bu küçük ama sürekli değişikliklerin toplanacağı ve çöken (alçalan) alanlarda yıllık deniz seviyesindeki yükselme oranının iki katına çıkabileceği" belirtilen açıklamada, programın yerel olarak ilgili deniz seviyesi projeksiyonları sağlamak amacıyla bu dikey kara hareketi verilerini iklim kaynaklı deniz seviyesindeki artışla ilişkilendirdiği ifade edildi.

Levy, mülk sahiplerini, belediyeleri, altyapı sağlayıcılarını ve diğerlerini sel, erozyon ve yükselen yeraltı sularıyla ilgili riskleri göz önünde bulundurabilmeleri amacıyla deniz seviyelerinin gelecek on yıllarda nasıl değişeceğini kavramaya çağırdı.

Paris Anlaşması'nın küresel ısınmayı 2100 yılına kadar 1,5 ila 2 santigrat derece arasında sınırlandırma hedeflerini karşılayacak politikaları yürürlüğe koyarak deniz seviyesinin yükselmesi minimumda tutulabilir. Naish, "Ne kadar erken hareket edersek eylem o kadar etkili olur" dedi.

İklim Değişikliği Bakanı James Shaw da, Yeni Zelanda'nın bu ayın sonunda ülkenin her yerinde emisyonları azaltmaya yönelik ilk planını yayınlayacağını söyledi. (Xinhua)