KONULAR
Enflasyon yükselişte: Nisan’da TÜFE aylık yüzde 1,68, ÜFE yüzde 4,34 arttı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2021 Ocak ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) verilerini açıkladı.
Buna göre, TÜFE'de bu yılın Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 1,68, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 5,45, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 17,14 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 13,70 artış gerçekleşti.
Yİ-ÜFE’de de Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 4,34, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 12,91, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 35,17 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 19,44 artış gösterdi.
Yurt içi Üretici Fiyat Endeksindeki yıllık yüzde 35,17’lik artış 2019 Ocak ayındaki yüzde 32,93’lük artıştan sonra görülen en yüksek rakam oldu.
TÜFE’de de yıllık 17,14 oranındaki artış son 21 ayın en yüksek rakamı. TÜFE’de en son 2019 Temmuz ayında enflasyon yıllık 16,65 olmuştu.
Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi ile Tüketici Fiyat Endeksi arasında yıllık bazda açılan makas, pandemi sürecinde azalan talep nedeniyle üreticilerin, fiyatları TÜFE’deki artışa yakın bir oranda artıramadıklarından kaynaklandığı tahmin ediliyor. Üreticiler maliyetlerdeki bu artışı zaman içinde kademeli de olsa tüketici fiyatlarına yansıtabilir ve bu durum da önümüzdeki dönemde enflasyon için ciddi bir risk oluşturabilir.
En fazla artış yıllık olarak ulaştırma, aylık olarak giyim ve ayakkabıda
TÜFE verilerine göre, Nisan’da yıllık olarak artışın yüksek olduğu ana gruplar sırasıyla, yüzde 29,31 ile ulaştırma, yüzde 22,27 ile ev eşyası ve yüzde 19,20 ile sağlık oldu.
Yıllık en düşük artış ise yüzde 3,60 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 9,05 ile haberleşme, yüzde 10,21 ile eğitim ve yüzde 11,03 ile giyim ve ayakkabı oldu.
Nisan’da aylık olarak artışın yüksek olduğu gruplar sırasıyla, yüzde 7,57 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 2,13 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve yüzde 2,09 ile eğitim oldu.
Aylık en yüksek düşüş gösteren grup yüzde 0,28 ile haberleşme oldu. Ana harcama grupları itibarıyla bu yılın Nisan ayında azalış gösteren diğer ana gruplar yüzde 0,03 ile ev eşyası, yüzde 0,56 ile sağlık ve yüzde 0,73 ile alkollü içecekler ve tütün oldu.
Nisan 2021'de, endekste kapsanan 415 maddeden, 92 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 42 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 281 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
Özel kapsamlı TÜFE göstergesi
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'de 2021 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 1,65, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 5,44, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18,11 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 13,82 artış gerçekleşti.
İmalat sanayi yıllık yüzde 38,11 arttı
Yİ-ÜFE verilerine göre ise sanayinin dört ana sektöründen imalat yıllık yüzde 38,11 arttı.
Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 27,07, imalatta yüzde 38,11, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 4,50, su temininde yüzde 28,32 artış olarak gerçekleşti.
Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında yüzde 42,59, dayanıklı tüketim malında yüzde 29,24, dayanıksız tüketim malında yüzde 24,97, enerjide yüzde 38,64, sermaye malında yüzde 27,24 artış olarak hesaplandı.
Sanayinin dört ana sektöründen imalat aylık yüzde 4,55 artarken, madencilik ve taş ocakçılığı yüzde 5,02, imalat yüzde 4,55, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı yüzde 2,22, su temini yüzde 0,27 arttı.
Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara malında yüzde 6,63, dayanıklı tüketim malında yüzde 2,05, dayanıksız tüketim malında yüzde 1,99, enerjide yüzde 3,51, sermaye malında yüzde 2,85 artış olarak gerçekleşti.
Ham petrol ve doğalgazda artış yüzde 109,10
Nisan’da yıllık, kok ve rafine petrol ürünlerinde yüzde 159,53, ham petrol ve doğalgazda yüzde 109,10, ana metallerde yüzde 71,71 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
Yıllık en düşük artış yüzde 4,50 ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı, yüzde 8,49 ile deri ve ilgili ürünler, yüzde 8,92 ile giyim eşyasında gerçekleşti.
Aylık en düşük artış; yüzde 0,27 ile su ve suyun arıtılması ve dağıtılması, yüzde 0,78 ile mobilya, yüzde 1 ile giyim eşyası olarak gerçekleşti. Buna karşılık ham petrol ve doğal gaz yüzde 15,25, ana metaller yüzde 10,78, tütün ürünleri yüzde 9,45 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.