İran'da cumhurbaşkanı seçimi ikinci tura kaldı
İran'daki seçim sonuçları, hiçbir adayın yeterli çoğunluğu sağlayamadığı ve cumhurbaşkanı seçiminin reform yanlısı adayı Mesud Pezeşkiyan ile muhafazakar aday Said Celili arasında ikinci tura kaldığını gösteriyor.
İçişleri bakanlığı yetkilisi Muhsin İslami devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, dün yapılan seçimde düşük profilli ılımlı aday Mesud Pezeşkiyan'ın yaklaşık 10,4 milyon oyla ilk sırada bulunduğunu, sertlik yanlısı eski nükleer müzakereci Celili'nin 9,4 milyon oy aldığını bildirdi.
Sertlik yanlısı Meclis Başkanı Muhammed Bagher Kalibaf yaklaşık 1.9 milyon oyla üçüncü sırada yer alırken, eski İçişleri Bakanı Mustafa Purmuhammedi yaklaşık 112 bin oy aldı.
İran basınında yer alan haberlerde Celili'nin aldığı oy oranı sürpriz olarak nitelendiriliyor.
Bu sonuçlara göre adaylardan hiçbiri seçilmek için gerekli yüzde 50 oya ulaşamadı ve en çok oy alan Pezeşkiyan ile Celili 5 Temmuz'da yapılacak ikinci turda yarışacak.
Ülkeden gelen haberler Tahran ve diğer bazı şehirlerdeki oy verme merkezlerinde kalabalık oluşmadığı yönünde. Ancak, katılım oranını yüksek olması için oy verme saatleri üç kez uzatıldı ve gece yarısına doğru sandıklar kapandı. Bazı yetkililer katılım oranının yüzde 40 civarında olduğunu ve bunun İran'daki dini yöneticilerin beklentilerinin altında olduğunu söyledi.
Kalibah'tan Celili'ye destek
Kalibah, yaptığı açıklamada, ikinci tura kalan diğer aday Mesut Pezeşkiyan'a saygı duyduğunu belirterek, "Tüm devrimci güçlerden ve destekçilerimden ekonomik ve siyasi sorunlarımızın önemli bir kısmına neden olan hareketin iktidara geri dönmemesi için yardım istiyorum" dedi.
Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindekilerin 19 Mayıs'ta bir helikopter kazasında trajik bir şekilde hayatını kaybetmesinin ardından 28 Haziran'da yerini alacak cumhurbaşkanının seçim süreç başlatılmıştı. Seçiciler kurulu altı başvurucunun adaylığını onaylamıştı.
İkinci turda yarışması beklenen iki aday hakkındaki bilgiler şöyle:
Said Celili
58 yaşındaki Celili sertlik yanlısı bir siyasetçi ve eski üst düzey nükleer müzakereci. İran'ın 2013 cumhurbaşkanlığı seçimleri için başvurdu, ancak Reisi'yi desteklemek için adaylıktan çekildi.
Geçmişte müzakerelerde Celili ile muhatap olan mevcut CIA direktörü Bill Burns, onu görüşmelerde "sersemletici derecede donuk" olarak tanımlıyor. Celili, 1980'lerdeki İran-Irak savaşında bir bacağını kaybettikten sonra "Yaşayan Şehit" lakabını aldı. İran'ın nükleer programı konusunda Batı ile müzakere etmesine gerek olmadığını savunuyor. Hamaney'le yakın bağları olduğu düşünülse de ön sıralarda değil. Kampanyası büyük ölçüde kırsal kesimdeki seçmenlere odaklanmış durumda.
Mesud Pezeşkiyan
69 yaşında bir kalp cerrahı olan Pezeşkiyan, cumhurbaşkanlığı için yarışan sertlik yanlısı isimler arasındaki tek reformist adaytı. Batı ile yeniden müzakere ederek 2015 nükleer anlaşmasının bir versiyonunu yeniden başlatmayı deneyeceğini söyledi. İran'ın dünyayla iletişim kurması gerektiğini belirterek anlaşmaya duyulan ihtiyacı ekonomik terimlerle ifade etti.
Görece ılımlı Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani döneminde görev yapan ve nükleer anlaşmanın imzalanmasına yardımcı olan İran'ın eski Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif de ona destek verdi. Ancak analistler Pezeşkiyan'ın kazanması için yüksek bir katılım oranına ihtiyaç duyacağını düşünüyor ki ülkeyi saran mevcut ilgisizlik göz önüne alındığında bu pek olası görünmüyor. Pezeşkiyan'ın kampanyası gençlerin, kadınların ve İran'ın etnik azınlıklarının oylarına odaklandı.
