İstatistiklerdeki 'alarm'

Türkiye İstatistik Kurumu'nu (TÜİK) bugün açıkladığı istatistiklerde ekonomideki alarm gizlenemiyor.

Açıklanan verilere göre Nisan 2025 döneminde sanayi sektöründeki toplam ciro yüzde 1,6, sanayideki ücretli çalışan sayısı yıllık bazda sektöründe yüzde 1,3 azaldı.

Ticaret satış hacmi 2025 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 3,1 düşüş kaydetti.

TCMB'nin açıkladığı verilere göre ise Nisan ayında kaydedilen 7,8 milyar ABD doları tutarındaki açık ile dört aylık cari açık 20 milyar ABD doları düzeyine ulaştı.

Toplam ciro arttı, sanayide düşüş var

Toplam ciro Nisan 2025 döneminde aylık yüzde 0,8, yıllık bazda ise yüzde 32,7 arttı.  Ancak, aylık bazda sanayi sektöründeki toplam ciroda yüzde 1,6 azalış yaşandı. 

TÜİK açıkladığı verilere göre sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi (2021=100), Nisan 2025 döneminde yıllık yüzde 32,7 artış kaydetti. 

Toplam cironun alt detaylarına bakıldığında; 2025 yılı Nisan ayında yıllık sanayi sektörü ciro endeksi yüzde 22,7, inşaat ciro endeksi yüzde 41,0, ticaret ciro endeksi yüzde 34,6, hizmet ciro endeksi yüzde 42,1 arttı.

Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi (2021=100), Nisan 2025 döneminde aylık yüzde 0,8 artış gösterdi. 

Toplam cironun alt detaylarına bakıldığında sanayi sektörü ciro endeksi yüzde 1,6 azaldı.  Buna karşın inşaat ciro endeksi yüzde 0,4, ticaret ciro endeksi yüzde 0,3, hizmet ciro endeksi yüzde 7,0 arttı.

Ticaret hacmi yıllık arttı, aylık azaldı

Ticaret satış hacmi Nisan 2025 döneminde yıllık bazda arttı, aylık bazda azaldı. 

TÜİK'in açıkladığı verilere göre, Nisan 2025 döneminde ticaret satış hacmi (2021=100) 2025 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,6 arttı. 

Aynı ayda motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı için satış hacmi yüzde 13,8, toptan ticaret satış hacmi yüzde 8,0, perakende ticaret satış hacmi ise yüzde 11,5 artış kaydetti. 

Ticaret satış hacmi (2021=100) 2025 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 3,1 azaldı. Aynı ayda motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı için satış hacmi yüzde 0,2, perakende ticaret satış hacmi ise yüzde 2,8 arttı.  Buna karşın toptan ticaret satış hacmi aylık bazda yüzde 6,1 azaldı. 

Ücretli çalışan sayısı 15,6 milyon

Ücretli çalışan sayısı Nisan ayında 15,6 milyon kişiyi geçti. Ücretli çalışan sayısı yıllık bazda sanayi sektöründeki azaldı, buna karşın inşaat ve ticaret sektörende arttı. 

TÜİK açıkladığı verilere göre, Nisan 2025 döneminde sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında ücretli çalışan sayısı 2025 Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,4 arttı. Ücretli çalışan sayısı bir önceki yılın aynı ayında 15 milyon 289 bin 223 kişi iken, 2025 yılı Nisan ayında 15 milyon 658 bin 462 kişi oldu.

Sanayide yıllık bazda azaldı

Ücretli çalışanların alt detaylarına bakıldığında; 2025 Nisan ayında ücretli çalışan sayısı yıllık olarak sanayi sektöründe yüzde 1,3 azaldı.

Sanayi sektöründeki ücretli çalışan sayısı Nisan 2024 döneminde 4 milyon 989 bin 612 kişi iken, bu sayısı 66 bin 883 kişi azalarak 4 milyon 922 bin 729'a düştü. 

Sanayinin alt dallarından sadece elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme ve dağıtımında artış kaydedilirken diğer alt dallarda ücretli çalışan sayısı azaldı. Öte yandan, ücretli çalışan sayısı yıllık bazda inşaat sektöründe yüzde 7,3 ve ticaret-hizmet sektöründe yüzde 3,6 arttı. 
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında ücretli çalışan sayısı 2025 Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 0,7 arttı.

Dört aylık cari açık 20 milyar dolarını aştı

TCMB'nin Nisan 2025 dönemi Ödemeler Dengesi Gelişmeleri raporuna göre Nisan ayında cari işlemler hesabı 7 milyar 864 milyon ABD doları açık kaydetti.  Bu kapsamda Ocak-Nisan dönemindeki cari açık 20 milyar 301 milyon ABD doları düzeyine yükseldi. 

Geçen yılın aynı döneminde Nisan ayındaki cari açık 4,8 milyar ABD doları, dört aylık cari açık ise 14,5 milyar ABD doları olmuştu. 

Nisan 2025 döneminde altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 1 milyar 938 milyon ABD doları açık verdi. Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 9.891 milyon ABD doları olarak gerçekleşti. 

Yıllıklandırılmış verilere göre, Nisan ayında cari açık yaklaşık 15 milyar 8 milyon ABD doları olurken, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret dengesi de 60 milyar 400 milyon ABD doları açık olarak hesaplandı. 

Aynı dönemde hizmetler dengesi 62 milyar ABD doları fazla verirken, birincil ve ikincil gelir dengesi sırasıyla 17 milyar 3 milyon ABD doları ve 188 milyon ABD doları açık verdi. 

Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler bu ay 3.903 milyon ABD doları seviyesinde gerçekleşmiş olup, bu kalem altında taşımacılık hizmetleri ve seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler sırasıyla 1.600 milyon ABD doları ve 3.092 milyon ABD doları oldu. 

Finans Hesabı

2025 yılı Nisan ayı yıllıklandırılmış cari açığın finansmanına net doğrudan yatırımlar 4 milyar 300 milan milyar ABD doları, net portföy yatırımları 0,8 milyar ABD doları, krediler 25 milyar ABD doları ve ticari krediler 3 milyar 800 milyon ABD doları katkı verirken; net efektif ve mevduatlar 17 milyar 100 milyar ABD doları negatif yönlü etki etti. 

Merkez Bankası döviz cinsinden net rezerv azalışı 10,9 milyar ABD doları olmuştur.

Doğrudan yatırımlar

Nisan ayında doğrudan yatırımlar kaynaklı net çıkışlar 268 milyon ABD doları olarak kaydedilmiştir. Yurt dışı yerleşiklerin Türkiye’ye toplam doğrudan yatırımları 408 milyon ABD doları artarken, yurt içi yerleşiklerin yurt dışındaki doğrudan yatırımları 676 milyon ABD doları arttı. 

Gayrimenkul yatırımları incelendiğinde, yurt içi yerleşiklerin yurt dışında 232 milyon ABD doları gayrimenkul alımı ve yurt dışı yerleşiklerin ise Türkiye’de 140 milyon ABD doları net gayrimenkul alımı yaptığı görüldü. 

Portföy yatırımları Nisan ayında 10 milyar 877 milyon ABD doları tutarında net çıkış kaydetti. 

Hisse senedi piyasası

Yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 147 milyon ABD doları ve DİBS piyasasında 6 milyar 430 milyon ABD doları net satış yaptı. Yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak; yurt dışı yerleşiklerin bankalar,

Genel Hükümet ve diğer sektör ihraçlarında sırasıyla 578 milyon ABD doları, 2 milyar 139 milyon ABD doları ve 17 milyon ABD doları net satış yaptığı görüldü. 

Yurt dışı kredi kullanımı

Yurt dışından kredi kullanımlarında bu ay bankalar 10.830 milyon ABD doları geri ödeme gerçekleştirirken, Genel Hükümet ve diğer sektörler sırasıyla 3 milyon ABD doları ve 625 milyon ABD doları net kullanım kaydetti.

Diğer yatırımlar altında, yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları, Türk lirası ve yabancı para cinsinden sırasıyla 327 milyon ABD doları net azalış ve 861 milyon ABD doları net artış olmak üzere toplam 534 milyon ABD doları net artış kaydetti. 

Resmi rezervlerde Nisan ayında 24 milyar 988 milyon ABD doları net azalış oldu.