İsrail, Hizbullah lideri Nasrallah'ı öldürerek, İran destekli silahlı hareketine yıkıcı bir darbe indirdi. Bu saldırı, İsrail istihbaratının kapsamlı çalışmalarının ardından yapıldı. (Foto: Depo Photos)

KONULAR

Nasrallah nasıl öldürüldü?

İsrail, 27 Eylül Cuma günü, Beyrut yakınlarında düzenlediği bir saldırıda Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ı öldürerek, İran destekli Lübnan silahlı hareketine yıkıcı bir darbe indirdi.

Bu saldırı, İsrail istihbarat servislerinin kapsamlı çalışmalarının ardından yapıldı.

İsrail ordusu, cuma günü, Hizbullah'ın karargâhını vurmak üzere sığınaklara karşı bombalarla donatılmış çok sayıda İsrail savaş uçağını Lübnan'a gönderdi.

İsrail, birkaç saat süren belirsizliğin ardından cumartesi günü, Hasan Nasrallah'ı “ortadan kaldırdığını” duyurdu. Başlangıçta sessiz kalan Hizbullah, ertesi gün liderinin öldüğünü doğruladı.

Siber savaş, elektromanyetik görüntü

İsrail ordusunun bildirisine göre, Hizbullah'ın güney cephesi komutanı olarak tanıtılan Ali Karake ve diğer üst düzey yetkililer de aynı operasyonda öldürüldü.

İran ajansı İrna'ya göre, İran'ın ideolojik ordusu Devrim Muhafızlarının başkan yardımcısı General Abbas Nilfuruşan da vurularak öldürüldü. Hizbullah, saldırıda ölenlerin sayısını dört olarak açıkladı.

Hasan Nasrallah'ın kamuoyu önünde nadiren göründüğü ve hareketleri konusunda son derece ketum olduğu bir dönemde böyle bir operasyonu gerçekleştirmek için Mossad kapsamlı hazırlıklar yaptı.

İsrail ordu sözcüsü Yarbay Nadav Şoşani, cuma günü gazetecilere verdiği demeçte, “Yıllardır topladığımız istihbaratı kullandık, gerçek zamanlı bilgiye sahiptik ve bu saldırıyı gerçekleştirdik” dedi.

Bu açıklamalara uzmanlar tarafından itiraz edilmiyor. ABD ordusundan emekli albay Cedric Leighton, CNN'e yaptığı açıklamada, bu operasyonun “büyük bir hazırlık” gerektirdiğini söyledi.

Emekli albay, “Mossad, saldırmadan önce sadece Nasrallah'ın hareketlerini izlemek değil, aynı zamanda yaşam tarzını da belirlemek zorundaydı” dedi Bunu yapmak için İsrail istihbarat servisleri “elektromanyetik, insan ve görüntü” gibi farklı kaynak türlerinden yararlandı.

Askerî uzmanlar, İsrail ordusunun elektromanyetik istihbarat ve siber savaştan sorumlu ünlü “8.200 askerî birimi” çok değerli olduğunu belirtiyor.

Hizbullah'a sızma ihtimali

İsrail'deki Reichman Üniversitesine bağlı İsrail Uluslararası Terörle Mücadele Enstitüsü'nde araştırmacı olan emekli albay Miri Eisen'e göre, Mossad'ın başarılarından biri de “Hizbullah'ın içine sızmayı” becermiş olmasıdır.

Emekli subay Raphael Jerusalmy de, Mossad'ın Hasan Nasrallah'ın geçen cuma günü gerçekten de Hizbullah karargahına girdiğine ilişkin “görsel teyit” almış olması gerektiğine inanıyor.

İsrail ordusunun hedefini ıskalamayacağından emin olabilmesi için bu teyidin “fiziksel olarak olay yerinde bulunan ve hedefin vurulacak binaya girdiğini gören birinden” gelmesi gerekiyor.

Orta Doğu uzmanı James Dorsey, “Bu görsel teyit genellikle, çifte ajan olsun ya da olmasın, Hizbullah içindeki yerel suç ortaklığından gelir” dedi ve halükârda bunun “İsrail'in Hizbullah'a ne denli derinlemesine nüfuz ettiğini” gösterdiğini belirtti.

Hizbullah'ın iletişimi kesildi

Bazı uzmanlara göre, eylül ayı ortasında Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ve telsizlerinin eş zamanlı olarak patlatılması da İsrail'e atfedilen bu yukarı yönlü çalışmanın bir parçasıydı.

Arap dünyası üzerine uzmanlaşmış bir tarihçi olan Robert Satloff, bu patlamaların “Hizbullah'ın iletişimini taş devrine geri götürdüğünü” kaydetti.

İsrail ordusunun eski askerî istihbarat subaylarından Raphael Jerusalmy, Hizbullah'ın kullandığı iletişim donanımını imha etmeyi amaçlayan bu operasyonun, “İsrail'in karadan Güney Lübnan'a girmek ve Beyrut'a saldırmak üzere olduğu yönünde sinyaller ve dezenformasyon yayınlamasıyla birleştiğinde Hizbullah'ın sırtını duvara dayadığını” söyledi.

Raphael Jerusalmy, “Bu durum Hizbullah'ın üst düzey liderlerini acil bir toplantı yapmaya zorladı ve geçmişte sahip oldukları iletişim araçlarına artık sahip olmadıkları için yüz yüze görüşmek zorunda kaldılar” dedi.

Hasan Nasrallah böylece, İsrail ordusunun cuma günü vurduğu Hizbullah’ın karargâhına gitmek zorunda kaldı.

Sofistike teknoloji

İsrail operasyonu özellikle sofistike "teknolojik araçlara" dayanıyordu. New York Times'a göre, bir ordu videosunun analizi, saldırıya katılan uçakların her birinin " 900 kg ağırlığında en az 15 bomba ile donatıldığını" gösteriyor.

Videoda, aralarında Amerikan yapımı BLU-109'un da bulunduğu en az 15 adet 900 kg’lık bombayla donatılmış sekiz uçak görülüyor.

Yeraltı sığınaklarına karşı kullanılan bu bombalar, patlamadan önce yerin derinliklerine nüfuz edebiliyor.

Rus havacılık uzmanı Justin Bronk, Guardian'a yaptığı açıklamada, yaklaşık bomba kullanıldığını ve her birinin "her iki saniyede bir" atılarak üç binayı tamamen yok ettiğini söyledi.

Le Parisien’in iddiası

Fransız Le Parisien gazetesinin bir kaynağa dayandırdığı haberine göre “İranlı casus, İsrailli yetkilileri Hizbullah'ın Beyrut'un güney banliyölerindeki yeraltı karargahında yapacağı toplantı hakkında bilgilendirdi. Casus ayrıca Nasrallah'ın yanı sıra örgütün bazı üst düzey komutanlarının da toplantıya katılacağı bilgisini verdi.”

İlk fırsatta seçim yapılacak

Hizbullah'ın iki numaralı ismi, hareketin lideri Hasan Nasrallah'ın cuma günü düzenlenen bir İsrail saldırısında dört kişiyle birlikte öldürüldüğünü ve Hizbullah'ın "fırsat bulur bulmaz" liderinin yerine geçecek kişiyi seçeceğini duyurdu.

Naim Kasım, Nasrallah'ın güney Lübnan'da İsrail'le savaşan cephenin komutanı Ali Karake, İran Devrim Muhafızlarından Tuğgeneral Abbas Nilfuruşan ve diğer iki Hizbullah üyesiyle birlikte öldürüldüğünü söyledi. Kasım, İsrail'in iddiasının aksine saldırıda 20'den fazla kişi ölmediğini kaydetti.

Kasım, Nasrallah'ın halefinin ne zaman belirleneceği ya da İran yanlısı güçlü oluşumun liderinin cenaze töreninin ne zaman yapılacağı konusunda bir açıklama yapmadı. 

Grubun liderinin yerine aralarında Nasrallah’ın kuzeni ve Hizbullah'ın önde gelen isimlerinden Haşim Safiyeddin de bulunduğu çok sayıda aday ortaya atılıyor. 

Kasım, Hizbullah'ın İsrail tarafından yapılması ihtimal dahilinden olan bir kara saldırısını püskürtmeye hazır olduğunu söyledi. Hizbullah lideri, "Her türlü ihtimalle yüzleşeceğiz ve İsrailliler karadan girmeye karar verirse direniş güçlerimiz kara çatışmasına hazır" dedi. 

Kasım, Hizbullah’ın "Gazze'yi desteklemek için" İsrail'e karşı mücadelesini sürdüreceğini de belirtti.

Hamas'ın Lübnan'daki lideri öldürüldü

Filistinli Hamas hareketi, bugün yaptığı açıklamada, Lübnan'daki liderinin, İsrail ordusunun Hizbullah'a karşı saldırılar düzenlediği ülkenin güneyindeki bir hava saldırısı sırasında öldürüldüğünü duyurdu. 

Hamas'tan yapılan açıklamada, Hamas'ın Lübnan'daki lideri ve hareketin yurtdışındaki lider kadrosunun üyesi olan Fetih Şerif Ebu el Emin'in Lübnan'ın güneyindeki Al-Bass kampındaki evine düzenlenen bir saldırıda öldürüldüğü belirtildi. 

Lübnan resmi haber ajansı ANI, ülkenin güneyindeki Sur kenti yakınlarındaki kampa bir hava saldırısı düzenlendiğini bildirdi. 

İsrail Lübnan'daki saldırılarına devam ediyor. Lübnanlı bir güvenlik kaynağına göre, İsrail ordusu, şafak vakti Beyrut'un merkezinde, İsrail ile Hizbullah arasında bir yıl önce çatışmaların başlamasından bu yana ilk kez bir saldırı düzenlediğini ve silahlı bir grubun üç üyesini öldürdüğünü duyurdu.

Baskın, İsrail ordusunun Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ı öldürdükten üç gün sonra Lübnan'daki kalelerine düzenlediği şiddetli saldırılarla Hizbullah'a yönelik askeri baskıyı sekizinci güne taşıdığı bir döneme rasgeldi.