“Kayyum” atanan belediye sayısı yediye yükseldi

31 Mart seçimleriyle göreve gelen Mardin, Hakkari, Batman ve Tunceli illeri ile Esenyurt (İstanbul), Halfeti (Şanlıurfa), Ovacık (Ovacık) ilçelerinin belediye başkanları görevden uzaklaştırıldı.  

Seçimle göreve gelen başkanları görevden uzaklaştırılan ve yerlerine, kamuoyunda “kayyum” olarak nitelelen “vekil ataması” yapılan belediyelerin sayısı yediye yükseldi.  

Tunceli ve Ovacık ilçelerinin belediye başkanları da bugün görevden uzaklaştırıldı. Böylece bir büyükşehir (Mardin), üç şehir (Hakkari, Batman, Tunceli) ve üç ilçe (Esenyurt, Halfeti, Ovacık) belediye başkanları haklarındaki mahkumiyet kararlarının ardından görevden uzaklaştırıldı. 

Bu belediyelerden sadece Esenyurt (İstanbul) ilçe belediyesinde CHP'li, diğerlerinde ise DEM Parti'li seçilmiş başkanlar görev yapıyordu.  bulunuyordu.  

31 Mart seçimlerinin ardından göreve gelen belediye başkanlarına ilişkin görevden uzaklaştırma süreçleri şöyle:

Türkiye’de yerel seçimler yoğun bir propaganda döneminin ardından 31 Mart 2024 tarihinde yapıldı. Seçmenler yerel yöneticilere ilişkin tercihlerini yapmak için sandık başına gitti ve seçim kurulları sonuçları açıkladı. 

Seçim sonrasındaki ilk tartışma Van’da yaşandı. Seçim sonuçları belli olduktan sonra, yarışı önde tamamlayan DEM Parti’li Abdullah Zeydan’ın hakkındaki davalar nedeniyle “memnu hakları” elinden alınarak, mazbatası verilmedi. 

Bu işlemin ardından, seçimden ikinci sırada çakın AK Parti adayı Abdulahat Arvas’a teslim edildi. Yaşanan hukuki süreç ve protestoların ardından Zeydan mazbatasını alarak görevine başladı. 

İlk görevden uzaklaştırma Hakkâri’de

İçişleri Bakanlığı’nın ilk görevden uzaklaştırma kararı 3 Haziran 2024 tarihinde geldi. 31 Mart’ta Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi’nden (DEM Parti) aday olan ve yüzde 48,9 oyla belediye başkanı seçilen Mehmet Sıddık Akkış, seçimden 65 gün sonra görevden uzaklaştırıldı. 

Uzaklaştırma kararında Akkış’ın “PKK/KCK yapılanmasında üst düzeyde görev aldığı”, “Eylem amaçlı gelen teröristleri evinde barındırdığı”, “Hakkındak terör örgütü üyeliği ve örgüt propagandası yapmak” suçunda davanun sürdüğü

Akkış’ın yerine Hakkâri Valisi Ali Çelik “belediye başkan vekili” olarak atandı. 

İstanbul Esenyurt Belediyesi 

İstanbul’un Esenyurt ilçesinin CHP'li Belediye Başkanı Ahmet Özer, 30 Ekim 2024 tarihinde gözaltına alındı. 

Savcılıkta ifadesi alınan Ahmet Özer, "PKK/KCK silahlı terör örgütüne üye olmak" suçlamasıyla çıkarıldığı mahkemece tutuklandı. 

Özer’in yerine İstanbul Vali Yardımcısı olarak görevlendirilen Can Aksoy “belediye başkan vekili” olarak getirildi. O tarihte Beyoğlu Kaymakamı olan Aksoy’un vali yardımcılığına atanmasına ilişkin karar ise 3 Kasım’da Resmî Gazete’de yayımlandı. 

31 Mart’taki seçimlerde sandıkta çıkan Özer, 216 gün görevde kaldı. 

Mardin Büyükşehir Belediyesi

Mardin, Batman ve Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesinin belediye başkanları 4 Kasım 2024 tarihinde İçişleri Bakanlığı’nca görevden uzaklaştırıldı, o yerlerin mülki amirleri “kayyum” olarak atandı. 

Bakanlık açıklamasında, Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk’ün Kobani davası kapsamında “silahlı terör örgütüne üye olma suçundan 10 yıl hapis cezası” aldığı; Ankara’da “terör örgütü propagandası yapmak suçundan davasının devam ettiği” ve Mardin Cumhuriyet Başsavcılığı’nın “silahlı terör örgütüne üye olma suçundan yürütülen soruşturması” olduğu belirtildi. 

Mardin Valisi Tuncay Akkoyun Mardin Büyükşehir Belediye Başkan Vekili olarak görevlendirildi. 

Ahmet Türk, 31 Mart 2024 tarihinde DEM Parti'den “eş belediye başkan adayı” olarak katıldığı seçimde yüzde 57,5 oy almıştı.  Ahmet Türk, 31 Mart'tan bu yana 219 gün görevde kalabildi. 

Batman belediye başkanı 

Batman Belediye Başkanı Gülistan Sönük’ün de görevden uzaklaştırıldı,  yerine Batman Valisi Ekrem Canalp “Batman Belediye Başkan Vekili olarak görevlendirildi. 

Sönük'ün görevden uzaklaştırmak gerekçesinde, hakkında “silahlı terör örgütüne üye olmak suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası” bulunduğu; “silahlı terör örgütü propagandası yapmak” ve “silahlı terör örgütüne üye olmak suçundan” yürütülen iki ayrı soruşturma bulunduğu belirtildi. 

DEM Parti’den “eş belediye başkan adayı” olarak seçime katılan Sönük, yüzde 64,5 oranında oy almıştı. 

Halfeti belediye başkanı 

Şanlıurfa’nın Halfeti Belediye Başkanı Mehmet Karayılan da İçişleri Bakanlığı’nca görevinden uzaklaştırıldı, yerine Halfeti Kaymakamı Hakan Başoğlu “belediye başkanvekili” olarak atandı. 

Karayılan’ın Gaziantep’teki davada “terör örgütüne üye olmak suçundan 6 yıl 3 ay 15 gün ceza aldığı”, ayrıca hakkında “silahlı terör örgütüne üye olmak suçundan” yürütülen bir soruşturma bulunduğu belirtildi. 

Halfeti’de 31 Mart 2023 tarihinde yapılan seçimde Karayılan yüzde 39,45 almıştı.  

Batman ve Halfeti Belediye Başkanları da 219 gün görevde kalabildi. 

Tunceli ve Ovacık 

İçişleri Bakanlığı, 22 Kasım 2024 tarihinde, Tunceli Belediye Başkanı Cevdet Konak'ın Tunceli 1. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki davada "PKK/KCK

silahlı terör örgütüne üye olmak" suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası aldığı, hakkında  "PKK/KCK terör örgütü propagandası yapmak" suçundan soruşturmasının devam etmesi nedeniyle görevden uzaklaştırıldığı belirtildi. 

Cevdet Konak'ın yerine Tunceli Valisi Bülent Tekbıyıkoğlu "belediye başkanvekili olarak görevlendirildi."

Tunceli'nin Ovacık ilçesi belediye başkanı Mustafa Sarıgül de Tunceli 1. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki davada ""PKK/KCK silahlı terör örgütüne üye olmak" suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası alması nedeniyle görevden uzaklaştırıldı. Mustafa Sarıgül'ün yerine Ovacık Kaymakamı Hüseyin Şamil Sözen "belediye başkan vekili" olarak görevlendirildi.

31 Mart seçimlerinde DEM Parti'den belediye başkanı seçilen Konak ve Sarıgül, 237 gün görevde kalabildi. 

Yasal dayanak

Bakanlığın bugüne kadarki görevden uzaklaştırma kararlarında, yasal dayanak olarak “Anayasa'nın 127’nci maddesi ile 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 47’nci maddesi gereğince geçici bir tedbir olarak İçişleri Bakanlığınca görevden uzaklaştırıldığı”, “5393 sayılı Belediye Kanunun 45 ve 46’ncı maddeleri uyarınca” da “belediye başkan vekili görevlendirildiği” belirtiliyor.

İlgili düzenleme, terör suçları nedeniyle görevden uzaklaştırılan belediye başkanlarının yerine İçişleri Bakanlığı ya da valiliklerce görevlendirme yapılmasına imkan veriyor.