Rusya, tahıl anlaşmasını askıya aldı

Rusya Savunma Bakanlığı, Moskova'nın Ukrayna limanlarından Karadeniz yoluyla gıda ve gübre taşınmasını öngören tahıl anlaşmasına katılımını askıya aldığını açıkladı.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, Kiev’in bugün “İngiliz uzmanların katılımıyla Karadeniz Filosu gemilerine ve tahıl koridorunun güvenliğini sağlamada yer alan sivil gemilere karşı terör eylemi gerçekleştirdiği” belirtildi.

Açıklamada şu ifadeler kullanıldı:

“Kiev rejiminin Karadeniz Filosu gemilerine ve tahıl koridorunun güvenliğini sağlamakla görevli sivil gemilere karşı gerçekleştirilen terör saldırısı gözönüne alındığında, Rusya tarafı, Ukrayna limanlarından tarım ürünlerinin ihracatına ilişkin anlaşmalara katılımını askıya almıştır.”

Rusya Savunma Bakanlığı, bugün erken saatlerde Ukrayna'nın, Sivastopol'da bulunan Rus savaş ve sivil gemilerine yönelik saldırı düzenlediğini açıklamıştı.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, saldırıda çok sayıda insansız hava aracının kullanıldığı ve bunların tamamının yok edildiği belirtilmiş, saldırıya uğrayan Karadeniz Filosu gemilerinin, tahıl anlaşması kapsamında oluşturulan koridorun güvenliğinin sağlanması sürecinde yer aldığı ifade edilmişti.

İHA saldırısı

Rusya, anlaşmanın askıya alınmasını, Kırım yarımadasında Sivastopol limanındaki gemilerine karşı bugün “İngiltere’nin yardımıyla Ukrayna’nın giriştiği İHA saldırılarını” gerekçe gösterdi.

Rusya Savunma Bakanlığı, yaptığı açıklamada, Kiev’in bugün “İngiliz uzmanların katılımıyla Karadeniz Filosu gemilerine ve tahıl koridorunun güvenliğini sağlamada yer alan sivil gemilere karşı terör eylemi gerçekleştirdiği” ifade etti.

Tahıl anlaşması temmuz ayında Birleşmiş Milletler ve Türkiye’nin önderliğinde İstanbul’da imzalanmıştı.

120 gün süreli bu anlaşma sayesinde şubat ayından beri Ukrayna limanlarında biriken önemli miktarda ton tahıl ihraç edilebilmişti. 

Ukrayna tahılının ihraç edilememesi nedeniyle gıda fiyatlarında artış meydana gelmişti.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de, son haftalarda, anlaşmaya yönelik eleştirilerini dile getiriyor, Rusya’nın tahıl ve gübresinin ihracatının yaptırımlardan dolayı sıkıntıya düşmesinden yakınıyordu.

Rusya Savunma Bakanlığının Telegram üzerinden yapılan açıklamasında şöyle dendi:

“Kiev rejiminin Karadeniz Filosu gemilerine ve tahıl koridorunun güvenliğini sağlamakla görevli sivil gemilere karşı gerçekleştirilen terör saldırısı göz önüne alındığında, Rusya tarafı, Ukrayna limanlarından tarım ürünlerinin ihracatına ilişkin anlaşmalara katılımını askıya almıştır.”

Bakanlık, saldırıda çok sayıda insansız hava aracının kullanıldığı ve bunların tamamının yok edildiği belirtmiş ve saldırıya uğrayan Karadeniz Filosu gemilerinin, tahıl anlaşması kapsamında oluşturulan koridorun güvenliğinin sağlanması sürecinde yer aldığını bildirmişti.

Öte yandan, İngiltere Savunma Bakanlığı, Rusya’nın suçlamaları karşısında, “dikkati başka yöne çekmek amaçlı yanlış bilgi yayılmasını” kınadı.

Ukraynalı bir yetkili de olayın kaynağının Rus kuvvetleri tarafından “patlayıcıların ihmalkâr kullanımı” olduğunu öne sürdü.

Anlaşması 100 gün sürdü

Tahıl sevkiyatına ilişkin anlaşma, 22 Temmuz'da İstanbul'da imzalandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile BM Genel Sekreteri Antonio Gutarres’in katılımıyla imzalanan anlaşma Karadeniz’de ticarî gemilerin sefer yapabilmesi için güvenli koridorlar oluşturulmasını öngörüyor.

Anlaşma uyarınca, Rusya ve Ukrayna tam bir tarafsızlıkla davranma yükümlülüğü altına giriyor. Anlaşma uyarınca tahıl ihracatının Odesa, Pivdeni ve Çornomork limanlarından başlatıldı. 

Türkiye'nin arabuluculuğuyla BM, Rusya ve Ukrayna arasında imzalanan ve savaş nedeniyle Ukrayna limanlarında biriken tahılın ihracatını İstanbul'dan idare edecek Müşterek Koordinasyon Merkezi de 27 Temmuz'da resmen açıldı. 

Anlaşma 120 gün için imzalandı. Ukrayna limanlarında silolarda 20-25 milyon ton tahıl biriktiği göz önüne alınırsa, ayda 8 milyon ton ihracat hesabıyla dört aylık sürenin biriken tahılı eritmeye yeteceği hesaplanıyor. 

Tahıl koridoru anlaşması kapsamındaki ilk gemi ise 1 Ağustos'ta Odessa Limanı'ndan hareket eden Sierra Leone bayraklı ROZANI oldu. 

Bu sürede 360'ı aşkın gemiyle yaklaşık 8 milyon ton tahıl Ukrayna limanlarından taşındı.

Normal süresinin bitmesine 20 gün kala Rusya'nın askıya aldığı anlaşmanın uzatılması için de temaslar başlamıştı.