Üretimden yapılan satışlar 18,8 trilyon lira oldu
Türkiye'de 2024 yılında üretimden yapılan satışlar 18,8 trilyon lira oldu, bunun yüzde 14,9'ünü gıda sanayi ürünleri oluşturuyor.
2023 yılı verileriyle karşılaştırıldığında gıda sanayi ürünlerinde yaşanan artışa karşın motorlu kara taşıtı tekstil sanayi üretiminde düşüş yaşandı, metal sanayi ürünleri oranı ise aynı kaldı.
Açıklanan rakamlara göre 2023 yılında 1 milyon 203 bin 933 adet olan otomobil üretimi 2024 yılında 34 bin düşüşle 1 milyon 169 bin 17 adet oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2024 Yıllık Sanayi Ürün (PRODCOM) İstatistikleri açıklandı.
Buna göre, girişimlerin ürettikleri ürünlerden yaptıkları satış 2024 yılında 18 trilyon 800 milyar 473 milyon TL olarak gerçekleşti. Bu rakam bir önceki yıla göre 5 trilyon 463 milyar 420 milyon liralık bir artışı gösteriyor.
Bu değer 2023 yılında 13 trilyon 337 milyar 53 milyon TL iken; 2022 yılında 8 trilyon 950 milyar 599 milyon TL oldu.
Yüzde 14,9'u gıda sanayi ürünleri
Girişimlerin 2024 yılında ürettikleri ürünlerden yapılan satış değerinin yüzde 14,9'unu gıda sanayi ürünleri oluşturdu. Bu oran geçen yıl yüzde 13,7 düzeyindeydi.
Bunu yüzde 10,7 ile ana metal sanayi ürünleri yüzde 9,3 ile motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı ve yüzde 6,1 ile tekstil sanayi ürünleri takip etti.
2023 yılı istatistiklerine bakıldığında ana metal sanayi ürünlerinin yüzde 10,7 ile aynı kaldığı görülüyor. Buna karşın motorlu kara taşıtında yüzde 9,5'ten yüzde 9,3'e, tekstil sanayi ürünlerinin ise yüzde 6,3'ten 6,1'e düştüğü görülüyor.
Yüksek teknoloji ürünlerinde yüzde 0,1 arttı
İmalat sanayinde 2024 yılında üretilen ürünler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında, yüksek teknoloji sınıfındaki ürünlerin toplam satış değerinin yüzde 3,5'ini oluşturduğu görüldü. Bu oran 2023 yılında yüzde 3,4 idi.
Düşük ve orta-düşük teknoloji gruplarının toplamı yüzde 68,4 olurken; orta-yüksek teknoloji grubunun payı yüzde 28,1 olmuştur. 2023 yılı verilerine bakıldığında yüzde 68,5 olan düşük ve orta-düşük teknolojileri yüzde 0,1'lik bir düşüş, yüksek teknoloji grubunun payında ise bir değişiklik olmadığı görülüyor.
Ana sanayi gruplarında ara malları ilk sırada
İmalat sanayinde 2024 yılında üretilen ürünler ana sanayi gruplarına göre sınıflandırıldığında; toplam satış değerinin yüzde 44,6'sını ara malları oluşturdu. Bu geçen yıl yüzde 45,2 düzeyindeydi ve yüzde 0,6 oranında bir düşüş söz konusu.
Üretilen ürünlerin yüzde 23,4'ünü dayanıksız tüketim mallarının oluşturdu. Bu gruptaki ürünler geçen yıl yüzde 22,1 düzeyindeydi ve dayanıksız tüketim malları ürünlerinde yüzde 1,3'lük bir artış kaydedilmiş durumda.
İmalat sanayinde 2024 yılında üretilen ürünler ana sanayi gruplarına göre sınıflandırılmasında sermaye mallarını payı ise yüzde 21,0 oldu.
Otomobil üretimi düştü
Türkiye'de 2024 yılında 1 milyon 169 bin 17 adet otomobil üretildi. Bu sayıs 2023 yılında 1 milyonyon 203 bin 933 olarak açıklanmıştı ve bir yılda otomobil üretiminde 34 bin 916 düşüş sözkonusu.
Türkiye'de 2024 yılında 9 milyon 392 bin 251 adet ev tipi buzdolabı ve dondurucu üretildi. Bu rakam 2023 yılında 9 milyon 986 bin 534 olarak açıklanmıştı. Ev tipi buzdolabı ve soğutucu üretimdeki düşüş 594 bin 283 oldu.
2024 yılında 1 milyon 204 bin 576 adet kombi (hermetik) üretildi ve rakam bir önceki yıl 1 milyon 559 bin 366 düzeyindeydi.
Güneş paneli ve hazır beton üretimi arttı
Buna karşın güneş pili ve paneli üretimi 2023 yılında 17 milyon 373 bin 413 adet iken 2024 yılında 34 milyon 810 bin 425 adete yükseldi.
Bir başka artış ise hazır beton üretiminde oldu. 2023 yılında 280 milyon 588 bin 963 ton olan hazır beton üretimi 2024 yılında 301 milyon 519 bin 254 ton düzeyine ulaştı.
Motosiklet üretimi de 2023 yılında 877 bin 479 iken 2024 yılında 1 milyon 14 bin 794 adete çıktı.
Motorlu taşıt üretimi beş büyük ilde
Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatında en büyük paya sahip beş il, toplam satış değerinin yüzde 82,3'ünü oluşturdu. 2023 yılında bu oran yüzde 80,4 düzeyindeydi.
Üretimden yapılan satışların yüzde 32,3'ü Kocaeli'nde, yüzde 28,8'i Bursa'da, yüzde 13'ü Sakarya'da, yüzde 4,2'si Aksaray'da ve yüzde 4'ü İstanbul'da gerçekleşti.
Fason üretimde en yüksek pay giyimde
İmalat sanayinde 2024 yılında fason üretilen ürünlerin toplam satış değerinin yüzde 36,4'ünü giyim eşyaları imalatı, yüzde 17,4'ünü tekstil ürünleri imalatı ve yüzde 9,1'ini fabrikasyon metal ürünleri imalatı oluşturdu.
Geri dönüşümden 2,4 milyon ton ham madde
Tasnif edilmiş materyallerin geri kazanımı faaliyetlerinden 2024 yılında toplam 2 milyon 456 bin 307 ton ikincil hammadde elde edildi.
Bu ikincil hammaddelerin yüzde 61,7'sini metal esaslı (yüzde 59 demir ve yüzde 2,7 demir dışı metal), yüzde 38,3'ünü ise metal olmayan ikincil hammaddeler oluşturdu.
