Türkiye'de yıllık su tüketimi 20 milyar m3'ü aştı

Türkiye'deki su kaynaklarından, 2024 yılında toplam 20,3 milyar m3 su çekildi, bunun 7,3 milyar m3'lük bölümü belediyelere ait. 

Doğrudan alıcı ortamlara toplam 17,2 milyar m3 atıksu deşarj edildi. Soğutma suyu hariç doğrudan alıcı ortamlara deşarj edilen atıksuyun yüzde 78,3'ü arıtıldı. 

Üç büyük kentte çekilen kişi başı günlük ortalama su miktarında 270 litre ile Ankara başı çekerken, kişi başı ortalama atıksu miktarında 291 litre ile  İstanbul ilk sırada yer alıyor. 

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2024 yılı su ve atık su istatistikleri yayımlandı. 

Su ve atıksu istatistikleri Türkiye'deki 50 ve üzeri çalışanı olan imalat sanayi işyerleri, kurulu gücü 100 MW ve üzeri olan tüm faal termik santraller, altyapısı tamamlanmış tüm Organize Sanayi Bölgeleri (OSB), Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne referans yıl için üretim beyan eden maden işletmelerinden ve tüm belediyelerden derlenen verilere dayanıyor. 

Araştırma kapsamındaki belediyeler, imalat sanayi işyerleri, termik santraller, OSB müdürlükleri, maden işletmeleri ve köyler tarafından 2022 yılında su kaynaklarından toplam 19,2 milyar m3 su çekilirken, 2024 yılında ise bu miktar toplam 20,3 milyar m3 oldu. 

Yüzde 45,4'ü tatlı su kaynakları

2024 yılında çekilen suyun yüzde 54,6'sı denizden; yüzde 23,6'sı yeraltı ve yüzde 21,8'i yüzey suları olmak üzere toplam yüzde 45,4'ü tatlı su kaynaklarından temin edildi. Denizden çekilen suyun yüzde yüzde 93,8'i soğutma amaçlı temin edildi.

2024 yılında tatlı su kaynaklarından çekilen suyun yüzde 81'i belediyeler, yüzde 7,3'ü imalat sanayi işyerleri, yüzde 5,8'i maden işletmeleri ile OSB müdürlükleri, yüzde 4,3'ü köyler ve yüzde 1,6'sı termik santraller tarafından temin edildi.

17,2 milyar m3 atıksu 

Belediyeler, imalat sanayi işyerleri, termik santraller, OSB müdürlükleri, maden işletmeleri ve köyler tarafından 2024 yılında doğrudan alıcı ortamlara toplam 17,2 milyar m3 atıksu deşarj edildi. 

Doğrudan alıcı ortamlara deşarj edilen atıksuyun yüzde 75,9'u denizlere, yüzde 19,5'i akarsulara, yüzde 1,1'i barajlara, yüzde 0,8'i foseptiklere, yüzde 0,6'sı göl/göletlere, yüzde 0,2'si araziye, yüzde 1,9'u ise diğer alıcı ortamlara deşarj edildi. Denize deşarj edilen atıksuyun yüzde yüzde  80,1'i soğutma suyundan oluştu.

En çok atık su termik santrallerden geldi

2024 yılında toplam atıksuyun yüzde 50,2'si termik santraller tarafından üretilerek alıcı ortamlara deşarj edildi. Onu yüzde 31,9 ile belediyeler izledi. 

Ayrıca yüzde 13,8'i imalat sanayi işyerleri, yüzde 1,7'si OSB müdürlükleri, yüzde 1,6'sı maden işletmeleri, yüzde 0,8'i ise köyler tarafından doğrudan alıcı ortamlara deşarj edildi.

Atıksu arıtmada yetersizlikler

Soğutma suyu hariç doğrudan alıcı ortamlara deşarj edilen atıksuyun yüzde 78,3'ü arıtıldı. 

Belediyeler, köyler, imalat sanayi işyerleri, termik santraller, OSB'ler ve maden işletmeleri tarafından deşarj edilen atıksuyun yüzde 60,9'unu soğutma suyu, yüzde 39,1'ini ise diğer atıksular oluşturdu

Şebeke suyu kullanımı

Toplam bin 401 belediyenin bin 397'sinde içme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verildi. İçme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusunun toplam belediye nüfusuna oranı yüzde 98,8 olarak belirlendi.

Belediyelerce 7,5 milyar m3 su çekildi

Belediyeler tarafından su kaynaklarından çekilen 7,5 milyar m3 suyun yüzde 39,8'i barajlardan, yüzde 29,8'i kuyulardan, yüzde 16,8'i kaynaklardan, yüzde 9,6'sı akarsulardan ve yüzde 3,9'u göl, gölet veya denizlerden sağlandı.

Belediyeler suyun yüzde 59,1'ini arıttı

Kaynaklardan çekilen toplam 7,5 milyar m3 suyun 4,4 milyar m3'ü içme ve kullanma suyu arıtma tesislerinde arıtıldı. 

Arıtılan suyun yüzde 96,7'sine konvansiyonel, yüzde 2,9'una gelişmiş, yüzde 0,4'üne ise fiziksel arıtma uygulandı.

Belediyeler ve kanalizasyon şebekesi

Toplam bin 401 belediyenin 1 379'una kanalizasyon şebekesi ile hizmet verildi. Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusunun toplam belediye nüfusuna oranı yüzde 92,8 olarak belirlendi.

Belediyelerin atıksu deşarjı 5,8 milyar m3 

Kanalizasyon şebekesi ile toplanan 5,8 milyar m3 atıksuyun yüzde 48,5'i akarsuya, yüzde 37,9'u denize, yüzde 3,1'i baraja, yüzde 1,9'u göl/gölete, yüzde 0,4'ü araziye ve yüzde 8,3'ü diğer alıcı ortamlara deşarj edildi.

Atıksuyun yüzde 85,4'ü arıtıldı

Kanalizasyon şebekesinden deşarj edilen 5,8 milyar m3 atıksuyun 4,9 milyar m3'ü atıksu arıtma tesislerinde arıtıldı. Arıtılan atıksuyun yüzde 53,8'ine gelişmiş, yüzde 24,5'ine biyolojik, yüzde 21,4'üne fiziksel ve yüzde 0,3'üne doğal arıtma uygulandı.

Atıksuda geri kullanım oranı yüzde 1,3

Belediyeler tarafından arıtılan atıksuyun yüzde 1,3'ü sanayi, tarımsal sulama vb. alanlarda yeniden kullanıldı.

Atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun toplam belediye nüfusuna oranı yüzde 76,9 olarak belirlendi.

Kişi başı günlük 255 litre su tüketildi

Belediyeler tarafından içme ve kullanma suyu şebekesine çekilen kişi başı günlük ortalama su miktarı 255 litre olarak hesaplandı. 

Üç büyük şehirde ise çekilen kişi başı günlük ortalama su miktarının İstanbul için 203 litre, Ankara için 270 litre ve İzmir için 215 litre olduğu tespit edildi.

Kişi başı günlük 210 litre atıksu üretildi 

Belediyeler tarafından kanalizasyon şebekesi ile deşarj edilen kişi başı günlük ortalama atıksu miktarı 210 litre olarak hesaplandı. Üç büyük şehirde ise günlük kişi başı ortalama atıksu miktarının İstanbul için 291 litre, Ankara için 209 litre ve İzmir için 186 litre olduğu tespit edildi.