TCMB'nin yılsonu enflasyon tahmini yüzde 42,8
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, "2022 yıl sonu enflasyon tahminini 19,6 puanlık güncellemeyle yüzde 23,2'den yüzde 42,8'e yükselttik" dedi.
Kavcıoğlu, "Enflasyon Raporu 2022-II BilgilendirmeToplantısı"nda değerlendirmelerde bulundu. Ukrayna ve Rusya gerginliğinin savaşa dönüşmesinin de etkisiyle uluslararası emtia fiyatlarının belirgin bir şekilde yükseldiğini anlatan Kavcıoğlu, yılın ilk çeyreğinde elektrik ve doğal gaz fiyatlarında yüksek artışlar yaşandığını kaydetti.
Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu'nun değerlendirmeleri satırbaşlarıyla şöyle:
"-Tahminlerimizde baz aldığımız vadeli fiyat eğrileri, ham petrol fiyatlarının önümüzdeki dönemde, Ocak Enflasyon Raporu varsayımlarının önemli bir oranda üzerinde kalacağına işaret etmektedir."
"-Ham petrol fiyatlarına ilişkin varsayımlarımızı 2022 yılında ortalama 102,2, 2023 yılında ise ortalama 93,9 doları olarak güncelledik."
"-Küresel iktisadi faaliyet üzerinde, jeopolitik riskler, artan enerji maliyetleri ve olası arz sıkıntılarına dair belirsizliklerin artmasına bağlı olarak dış talebe ilişkin varsayımlarımızı geçtiğimiz rapor dönemine göre aşağı revize ettik."
"-Ayrıca küresel enflasyondaki artışa bağlı olarak 2022 yılında finansal koşulların bir önceki rapor döneminde öngörülenden daha sıkı olacağını varsaydık."
- "Küresel barış ortamının yeniden tesis edilmesi ve baz etkenlerinin de ortadan kalkmasıyla enflasyonun kademeli olarak azalacağını ve hedeflere yakınsayacağını öngörüyoruz."
"-Enflasyon tahmin aralığımızın orta noktaları 2022 yılı sonunda yüzde 42,8, 2023 yıl sonunda yüzde 12,9 ve 2024 yıl sonunda ise yüzde 8,3 seviyelerine tekabül etmektedir.
"-Böylece 2022 yıl sonu enflasyon tahminini 19,6 puanlık güncellemeyle yüzde 23,2'den yüzde 42,8'e yükselttik."
Tahminleri etkileyen faktörler
"-Bir önceki rapor dönemine göre Türk lirası cinsinden ithalat fiyatlarına bağlı güncelleme enflasyon tahminini 5,5 puan artırırken, gıda fiyatları varsayımındaki artıştan 2,8 puan katkı gelmektedir."
"-Diğer yandan, yönetilen/yönlendirilen fiyatlar, büyük ölçüde alkol-tütün fiyatları ile elektrik ve doğalgaz fiyatlarındaki artış kaynaklı olarak yıl sonu enflasyon tahminini 2,1 puan yukarı çekerken başlangıç koşullarındaki güncellemenin enflasyon ana eğilimine katkısı tahminler üzerinde 9,3 puan artışa neden olmuştur."
"-Ayrıca, çıktı açığındaki güncellemenin ise tahminlerimize 0,1 puan aşağı yönlü katkısı olmaktadır."
"-2023 yıl sonu enflasyon tahminini de yüzde 8,2'den yüzde 12,9'a yükselttik. Başlangıç koşullarındaki güncellemenin enflasyonun ana eğilimine etkileri, 2023 yıl sonu enflasyon tahminini 1,9 puan artırmaktadır."
"Arz ve tedarik sorunları düzelme eğilimine girmedi"
"-Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmanın, başta Avro Bölgesi olmak üzere, küresel ekonomiyi emtia fiyatları, tedarik ve ticaret kanallarıyla etkilemesi küresel büyüme görünümü üzerindeki riskleri artırmaktadır. Bu doğrultuda ticaret ortaklarımızdaki büyüme beklentileri de önceki rapor dönemine göre aşağı yönlü güncellenmektedir."
"-Bölgesel çatışmaların tetiklediği güçlü negatif arz şokları, küresel ham madde fiyatlarında büyük artışa yol açmıştır. Dünya genelinde gerek manşet gerekse çekirdek enflasyon oranları yüksek seviyelere ulaşmıştır."
"-Salgının etkilerinin zayıflamasıyla ortadan kalkması beklenen arz ve tedarik sorunları henüz düzelme eğilimine girmedi. Aynı zamanda jeopolitik riskler de bahsedilen kanallarla, enflasyonu olumsuz etkilemeye devam etmiştir."
"Yatırım harcamaları artış eğiliminde"
"-Sanayi ciro endeksleri de yurt dışı talebin sanayi üretimini olumlu etkilediğini göstermektedir."
"-Sanayi üretimi uzun süredir devam eden arz kısıtlarına rağmen esnek ve dayanıklı yapısıyla büyümeyi ve iş gücü piyasasını desteklemektedir. Yatırım harcamaları güçlü bir artış eğilimindedir."
"-Potansiyel büyümenin sürükleyicilerinden makine-teçhizat yatırımları 2019 yılının son çeyreğinden bu yana dokuz çeyrektir yıllık bazda üst üste artış kaydetmektedir. Söz konusu dönemde makine-teçhizat yatırımlarının yıllık bazda ortalama büyüme oranı yaklaşık yüzde 20 seviyesinde olmuştur."
"-Diğer taraftan, net ihracat gibi cari dengeyi destekleyen bileşenlerin katkısı salgın sonrasında yüksek seviyelerde gerçekleşmiştir. Bu durum büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerinin güçlendiğine işaret etmektedir."
"-2021'de makine-teçhizat yatırımları ve net ihracatın gayrisafi yurtiçi hasıla içindeki payı yüzde 17,4'e çıkarak son 10 yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır."
"-Yurt içi üretim ihracatın katkısıyla güçlü seyrederken ekonomimizin istihdam oluşturma kapasitesinin sürekli arttığını görüyoruz."
"-Türkiye salgın sonrasında OECD ülkeleri arasında istihdamını en fazla artıran ülke olmuştur."
Küresel ticaretteki konum
"-Ülkemiz, 200'den fazla ülkeye 4 bin 300 civarında çeşitte ürün satarak benzer ülkelere kıyasla daha yüksek bir pazar ve ürün çeşitlenmesine ulaşmıştır."
"-En fazla ihracatı yapılan üç ürünün toplam ihracat içindeki payının yaklaşık yüzde 29 gibi görece düşük bir oranda olması ise ihracatın belli ürünlerde yoğunlaşmadığına işaret etmektedir."
"-Salgın döneminde Türkiye'nin küresel ticaretteki konumu önem kazanmış, ekonomimizin sahip olduğu göreli avantajları değerlendirebileceği bir fırsat penceresi oluşmuştur. Bu dönemde ekonomimiz hızla bölgesel bir üretim merkezine dönüşmektedir."
"-Cari işlemler dengesinde enerji fiyatlarından kaynaklanan riskler devam etmektedir. Uzun dönemli eğilimi gösteren 12 aylık birikimli cari işlemler açığı yükselen enerji fiyatlarının etkisiyle son aylarda artmıştır."
"-Altın ve enerji hariç bakıldığında ise yıllık cari dengedeki iyileşmenin sürmekte olduğu görülmektedir."
İlk çeyrekte ticari kredilerdeki artış
"-Liralaşma stratejisi çerçevesinde kredilerin büyüme hızı ve kompozisyonu fiyat istikrarı ve finansal istikrarla uyumlu hale getirilecek."
"-Yılın ilk çeyreğinde firmalara verilen kredilerdeki artış kredi büyümesinin en önemli belirleyicisi olmuştur."
"-Nisan itibarıyla kur etkisinden arındırılmış ticari kredi ve tüketici kredisi büyüme hızları sırasıyla yüzde 47,9 ve yüzde 17,7 düzeyinde gerçekleşmiştir."
"-Jeopolitik riskler neticesinde küresel emtia fiyatlarındaki artışlar işletme sermayesi talebini artırarak ticari kredilerdeki artışta önemli rol oynamıştır. Ticari kredi büyümesi enflasyona kıyasla daha yavaş seyretmiştir."
"-Ticari kredilerdeki ivmelenmenin iktisadi faaliyetle uyumlu olmayan kısmından duyduğumuz rahatsızlığı PPK kararlarında dile getirmiş ve son karar metnimizde makro ihtiyati araçlarımızı bu doğrultuda güçlendireceğimizi belirtmiştik. Bu kapsamda kredilerin üretim, yatırım ve ihracat için kullandırılmasına yönelik makro ihtiyati tedbirlerimizi kararlılıkla uygulamaktayız."
Talepte yavaşlama
"-Şubat sonunda sıcak çatışmaya dönen jeopolitik gelişmelerle birlikte gıda fiyatlarına ilişkin riskler belirginleşmiş, başta buğday ve ayçiçek yağı olmak üzere uluslararası tarımsal emtia fiyatlarında yüksek artışlar gözlenmiştir."
"-Geçtiğimiz yıl canlı seyreden iç talep koşullarının 2022 yılının ilk çeyreğinde yavaşladığını görüyoruz."
"-Bu dönemde dış talep, jeopolitik gelişmelere karşın gücünü korumuş, mal ihracatının güçlü seyrine hizmet ihracatındaki toparlanma eşlik etmiştir."
"-Kredi kullanımında gözlenen yavaşlama 2021'in son çeyreğinde tersine döndükten sonra 2022'nin ilk aylarında yükseliş eğilimine girmiş ve iktisadi faaliyeti destekleyen unsurlardan biri olmuştur. "
"-Sektörel kırılımlar incelendiğinde, kredi gelişmelerini TL cinsinden firma kredilerinin sürüklediği izlenmiştir."
"-Bireysel kredilerin tarihsel ortalamasına yakın bir seyir izlemesiyle enflasyon üzerinde tüketici kredisi kaynaklı etkiler ılımlı seyretmiştir."
Liralaşma stratejisi
"-Hane halkı, firma ve banka bilançolarında milli paramızın ağırlığının kalıcı olarak artması ve ülkemizde tek ödeme aracının Türk lirası olması, liralaşma stratejimizin nihai hedefidir."
"Bir bütün olarak para politikası araçlarımızın etkinliğini artıracak kapsamlı çalışmaları tüm taraflarla birlikte yürütmekteyiz."
"-Nihai amacımız, bütün ekonomik birimlerimizin her türlü kararlarında lira dışında hiçbir para birimine gerek duymadan Türk lirası ile tasarruf yapabildikleri, tüm finansal kararlarını Türk lirası ile alabildikleri bir finansal mimariyi tamamlamaktır."
Sorulara yanıtlar
"-Hükümet kanadında alınan tedbirlerle beraber enflasyonun öngördüğümüz patika içinde düşme eğilimine gireceğini düşünüyoruz. Tabii küresel anlamda ve içerideki gelişmeler de birbirini etkileyecektir."
"-Enflasyon patikasındaki yol haritamıza da baktığımızda mayıs ayından sonra aşağı doğru enflasyonun inmeye başladığını görüyoruz. Olumlu gelişmelerle beraber onun daha da fazla, düşündüğümüzün de altında gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Şu an mevcut verilerle öngörümüz yılsonu ama 2023'te daha aşağı geleceğini tahmin ediyoruz."
'-Turizmde herhangi bir sıkıntı görmüyoruz hatta iyi bir artış bekliyoruz. Bu, bizim cari denge söylemimize de olumlu yansıyacaktır."
"Eylül ayı gibi taşınacağımız düşünüyorum"
"-Zaten yüzde 50'ye yakın İstanbul'a taşınmış durumdayız. İstanbul'da idari binamız var. Önemli birimleri zaten İstanbul'a taşıdık."
"-Kalan birimler de yol haritamızda planladığımız gibi devam ediyor, inşaatımız planladığımız gibi devam ediyor."
"-Eylül ayı gibi taşınacağımızı düşünüyorum. Bu anlamda sıkıntı görmüyorum."
Zorunlu karşılıklar
"-Zorunlu karşılıkları doğru okumak lazım. Zorunlu karşılıklardaki nihai hedefimizle kredilerin iktisadi faaliyetle doğru şekilde buluşmasını arzuluyoruz."
"-KOBİ'ler, esnaf kredileri, üretimi, ihracatı ve yatırımı olumlu anlamda etkileyen krediler bunun dışında."
"-Çok geniş okumamız gerekirse kredilerin iktisadi faaliyetle doğru buluşması için yapılan düzenleme. Bunun içinde dövize gitmesi de var kredilerin, farklı yöne gitmesi de var, bunu arzulamıyoruz."
"-Çünkü Merkez Bankası olarak düşük faiz politikası uygularken temel hedefimiz, üretim, yatırım ve ihracatı finanse edip istihdamı artırmaktı. Bunun sonucunda da sürdürülebilir fiyat istikrarını sağlamak için cari dengeyi sağlamak. Bunu bu şekilde okumak çok daha anlamlı olacaktır."
"Kur arzuladığımız noktada değil"
"-Kur şu an arzuladığımız noktada değil ama bu geçmiş dönemde de faiz indirirken kur artarken de sanki rekabetçi kur haline getirmek için bilerek yapıyoruz şeklindeki yorumlar doğru değildi."
"-Kurun serbest piyasada oluşacağı noktada diğer ülkelerin ve enflasyonun kendi içinde oluşacağı noktada reel kur endeksinin geldiği ideal nokta kafamızda bir şey var tabii. Orası bizim için ideal bir nokta olur ama şu an ki nokta bizim arzuladığımız bir nokta değil." i
500 liralık banknot
"-Böyle bir şeyin konuşulduğunu zannetmiyorum. Bir tane arkadaşın 'tweet'i ile gündemi bu kadar ciddiye almak doğru değil."
"-Bizim böyle bir hazırlığımız, böyle bir beklentimiz yok, vatandaşın ya da piyasanın böyle bir beklentisi yok."
"-Enflasyonun bu noktada biraz artış göstermesi bu işi çok bildiğini düşünen arkadaşların kendilerini gündemde tutmak için attığı bir tweet. Ciddiye alınacak bir tarafı olduğunu düşünmüyorum, Böyle bir hazırlığımız da yok."
"Sıkıntımız enflasyon"
"-Türkiye'nin makro ekonomik göstergelerine baktığımızda çok büyük bir sınavı çok başarıyla verdiğimizi görmekteyiz. Sıkıntımız enflasyon."
"-Farkındayız, ciddiye alıyoruz ve tüm paydaşlarımızla kararlı şekilde çalışıyoruz. Vatandaşımızın, dar gelirli kesimin bundan olumsuz etkilendiğinin farkındayız."
"-Bunun için de ciddi ve kararlı tedbirler alarak bu işi en kısa sürede çözecek noktaya geleceğimizi düşünüyoruz. Bu noktada da halkımız bize güvensin."
"-Merkez Bankası olarak kalıcı fiyat istikrarını en kısa sürede sağlayacağımızı çok rahat şekilde ifade edebilirim."
"-Parasal genişlemeye fırsat vermeden selektif kredisi şeklinde üretim, yatırım ve ihracatı artıracak ve sonucunda cari dengeyi ve kalıcı fiyat istikrarını sürdürülebilir şekilde sağlayacak noktaya geleceğimizi düşünüyoruz."
"-Geçmiş dönemde faiz artırımlarıyla sağlanan bu sürecin sürdürülebilir olmadığını gördük. Türkiye'nin kendine özgü politikalarını uygulayarak bu süreci en iyi şekilde yönetebileceğini gösteriyoruz."
"-Kalıcı fiyat istikrarı için en doğru kararları aldığımızı ve doğru şekilde uyguladığımızı düşünüyorum."
"-Şu an gündemimizin en önemli sorunu enflasyondur. Enflasyonun düşürülmesi noktasında büyük bir gayret gösteriyor ve tedbirler alıyoruz, alacağız da. Burada bir tereddüt yok."
"(Liralaşma) meyvelerini veriyor"
"-Özellikle Türkiye gibi ülkelerde kur artışlarının enflasyon üzerinde çok büyük bir etkisi var. Dolayısıyla geçen yıl sonunda başlattığımız liralaşma, önemli sonuçlar doğurmaya başladı, meyvelerini veriyor."
"-Türkiye'nin global bir dünya içinde dünya ile ticaret yaptığını da gözardı etmeyelim."
"-Hazine ve Maliye Bakanlığının bu anlamda aldığı kararlara baktığımızda yurtdışı taraflar önemli. Süreç içinde tedricen alınacak kararlarla bizim arzuladığımız noktaya geleceğini düşüyoruz. Bu yöndeki kararları da destekliyoruz."
"-Dünyada ve bizdeki pandemi süreciyle başlayan tedarik zinciri sıkıntısı ve çatışmayla birlikte emtia, enerji, gıda fiyatlarındaki artışı gözardı edersek haksızlık yapmış oluruz."
"Türkiye'de bir yanılgı var"
"Faiz indirmek de bir para politikası aracını kullanmaktır. Onun dışında makro ihtiyati tedbirleri almak da para politikası aracı kullanmaktır."
"-Türkiye'de böyle bir yanılgı var. Sadece faiz artırırsanız para politikası araçlarını kullanıyorsunuz, onun dışında aldığınız tedbirler para politikası olarak kabul edilmiyor."
"-Bu da bizim kabul etmediğimiz bir şey. Kendi ülkemizin sorunlarını, ihtiyaçlarını biliyoruz. Para politikasını ona göre belirliyor ve uyguluyoruz."
"Kur serbest piyasada oluşuyor"
"-Fiyatlardaki bozulma ve kontrolün dışındaki hareketleri kontrol etmeyi, fiyat kontrolü gibi düşünmemek lazım."
" -Normal giden bir şeye müdahale ediliyorsa fiyat kontrolü olur. Ama anormal, sıra dışı, olağan dışı şeylerin yaşandığı yerde de bazı tedbirler almak gerekebilir. Bu, Bakanlığın alacağı ve uygulayacağı bir kadar. Böyle bir şeye gerek görürlerse içeriğine bakmak lazım."
"-Kur serbest piyasa oluşuyor. Kur hep aynı noktada değil. Geçmiş dönemdeki anormal artışlar olmuyor. Bu da güçlü rezervlerimiz ve uyguladığımız doğru politika sonucunda oluyor."
"-Dolayısıyla bizim ne geçmişte ne de şimdi kura bir müdahalemiz söz konusu değil. Serbest piyasa koşulları içinde kur kendi dengesini bulmaya çalışıyor."
"Dijital para çalışmalarımız çok ciddi ve hızlı şekilde devam ediyor. Yılın ikinci yarısı farklı testlerimiz ve çalışmalarımız önemli bir noktaya gelecek."
