EÜAŞ, "EUAS International AŞ" adıyla yeni bir şirket kuracak

EUAŞ, 2016'daki, Jersey Kanal Adaları merkezli "EUAS International ICC"nin ardından Ankara merkezli "EUAS International Anonim Şirketi"ni kuracak. 

Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) tarafından "EUAS International Anonim Şirketi" adıyla yeni bir şirket kurulacak. 

Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı'na (CBK) göre, merkezi Ankara olacak şirkette hakim ortak EÜAŞ olacak. Türk Lirası cinsinden sermayesi 2 milyar 195 milyon 565 bin lira olarak belirlendi. 

Şirketin her biri 1 ABD Doları değerinde 150 bin adet hisse bulunuyor. Sermayenin TL cinsinden hesaplanmasında Merkez Bankası'nın 31 Mart 2022 tarihli döviz kuru esas alındı ve dolar değeri 14,6 TL olarak hesaplandı. 

CBK'de şirketin 4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu'nun ek 1. maddesi gereğince karar verildiği belirtildi. Sözkonusu madde, şu hükmü içeriyor:

"Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile ilgili kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları tarafından bu maddenin yürürlük tarihinden önce yurt dışında kurulan şirketlerin Türkiye’deki şubelerinin bulunduğu yerlerde söz konusu şirketlerin ortaklarınca, işletme konuları, ticaret unvanları, sermayeleri ve ortaklık payları aynı kalmak suretiyle, bu madde ve özel hukuk hükümlerine tabi olmak ve ikinci fıkrada belirtilen işlemleri gerçekleştirmek üzere, Cumhurbaşkanı kararıyla ayrı birer şirket kurulabilir."

Düzenlemede, belli konularda muafiyetler tanınan bu şirketlerin ortaklık yapısı, yeni şirket kurması veya kurulu şirketlere ortak olması da CBK ile sözkonusu olabilecek. 

EUAS International ICC

EÜAŞ, 2015 yılında, Jersey Kanal Adaları merkezli "EUAS International ICC" ve bu şirkete bağlı "Sinop Energy IC" adıyla iki şirket kurmuştu. Dönemin Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer'in soru önergesini yanıklarken, o tarihte kuruluş aşamasında olan şirkete ilişkin şu bilgileri aktarmıştı:

"Şirket, Jersey Kanal Adaları'ında kurulmuş ayrı bir tüzel kişiliktir. Bağımsız denetçiler tarafından denetlenecektir. Diğer taraftan, şirket faaliyetlerine ilişkin şeffaflığı sağlamak üzere de 10.08.2015 tarih ve 2015/8022 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 7. maddesi ile 'Kurulacak şirken, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı tarafından talep edilen bilgi ve belgeleri vermekle yükümlüdür' hükmü getirilmiştir. 

Yönetim kurulu üyeleri, ilgili yıl içinde Resmi Gazete'de yayımlanacak olan kamu iktisadi teşebbüslerindeki yönetim kurulu üyelerine uygulanacak ücretlerin belirlenmesine ilişkin tebliğe göre ücret almaya hak kazanacaktır. EÜAŞ Genel Müdürlüğünden 1, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'ndan 4, Hazine Müsteşarlığı'ndan 1 ve Kalkınma Bakanlığı'ndan 1'er kişi olmak üzere 7 yönetim kurulu üyesi bulunmaktadır."

O tarihte şirketi kuruluş aşamasında olması nedeniyle herhangi bir ödeme ya da para trafiği bulunmadığı belirtilen yanıtta, "Şirketin kuruluş çalışmalarını yurtdışında yürütülen müşavirlik firmasına hizmet bedeli ödenmesi, EUAS International ICC, Bakanlar Kurulu kararında belirtilen sermaye aktarımı henüz gerçekleşmediğinden EUAS International ICC ve Sinop Energy IC adına EÜAŞ tarafından ileride mahsuplaşmak üzere Türkiye Cumhuriyeti bankacılık sistemi aracılığıyla yapılmıştı."

26 Ağustos 2015 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Bakanlar Kurulu kararında EUAS International ICC'nın sermayesinin 50 milyon ABD Doları olduğu belirtiliyor. 

Yeni teknolojiler kazandırma vizyonu

EUAS International ICC'nın iş tabanlı sosyal medya hesaplarında, şirkete ilişkin şu bilgilere yer alıyor:

"Nükleer alanda yeni teknolojilerin ülkemize kazandırılması vizyonuyla 2015 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile kurulan EUAS International ICC, Eylül 2016'da faaliyetlerine başlamıştır. EUAS International ICC'nin ana hedefi nükleer santral yeni inşasını gerçekleştirmektir. Uluslararası ortaklıklarda projeler. EÜAŞ Uluslararası ICC'nin de hedefleri arasında, projelerin ihtiyaçlarını karşılayabilecek nitelik ve nicelikte yerli bir nükleer tedarik zinciri ve yerli insan sermayesi geliştirmek yer almaktadır. EUAS International ICC, yeni nükleer santrallerin planlama aşamasından tek başına sorumlu iken, geliştirme, inşaat ve işletme aşamalarında sorumluluğu uluslararası ortaklarıyla paylaşacaktır."

Bilgi paylaşımında "EUAS International ICC, Eylül 2021'in sonunda planlama aşamasını tamamlayacak ve geliştirme aşamasına geçmeye hazır olacak" deniliyor. 

Nükleer santraller

EUAS International ICC'nin kuruluş aşamasında basında yer alan haberlerde, şirketin faaliyet konuları arasında "Uluslararası anlaşmalar çerçevesinde belirlenen faaliyetler ile yurt dışında elektrik enerjisi üretimi (santral kurma dahil) ve ticareti ile yakıt ve atık yönetimine yönelik faaliyetleri yerine getirme" konusununda yer almasına dikkat çekiliyordu. 

Haberlerde, "Akkuyu nükleer santralinin, Rusya ile Türkiye arasında imzalanan ‘uluslararası anlaşma' çerçevesinde yapılacak olması, EUAS ICC'nin en başından nükleer santral için kurulduğuna işaret ediyor. EÜAŞ, Sinop'a yapılacak nükleer santral için ‘EUAŞ International ICC' dışında yine Jersey adalarında ayrıca ‘Sinop Energy IC' şirketini de 2015 yılında kurdu" bilgileri yer alıyordu. 

Ankara merkezli EUAS International AŞ'nin de bu kapsamda faaliyet göstereceği belirtildi.