ABD Başkanı Trump'ın Kanada ve Meksika'ya yüzde 25, Çin'den ithal edilen ürünlere ise yüzde 10 ek gümrük vergisi uygulayacağını açıklamasının ardından küresel borsalar düşüşe geçti. (Foto: White House / Arşiv)

Trump piyasaları altüst etti

ABD Başkanı Donald Trump'ın Kanada ve Meksika'ya yüzde 25, Çin'den ithal edilen ürünlere ise yüzde 10 ek gümrük vergisi uygulayacağını açıklamasının ardından küresel borsalar düşüşe geçti.

Hem Kanada hem de Çin'in misilleme önlemleriyle karşılık vermesi, küresel ticaret savaşının tırmanacağı yönündeki korkuları arttırdı.

Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Kanada'nın 155 milyar Kanada doları (3,91 trilyon Türk Lirası) değerinde ABD malına yüzde 25 gümrük vergisi uygulayacağını, 30 milyar Kanada doları (758,5 milyar TL) değerindeki ithalatın bugün, geri kalanının ise 21 gün içinde yürürlüğe gireceğini açıkladı.

Trudeau, "ABD'nin ticaret eylemi geri çekilene kadar tarifelerimiz yürürlükte kalacak. ABD tarifelerinin sona ermemesi durumunda, çeşitli tarife dışı önlemleri takip etmek için iller ve bölgelerle aktif ve devam eden görüşmelerde bulunuyoruz," dedi.

Çin'den misilleme

Öte yandan, Çin, tavuk, domuz eti, soya ve sığır eti gibi önemli ABD tarım ürünlerinin ithalatına yüzde 15'e varan ek gümrük vergileri uygulayacağının ve ABD şirketleriyle ticareti daha da kısıtlayacağının sinyalini verdi.

Çin Ticaret Bakanlığı, daha önce yaptığı bir açıklamada, Pekin'in ABD'nin gümrük vergilerinden "kesinlikle memnun olmadığını ve haklarını ve çıkarlarını korumak için karşı önlemler alacağını" belirtmişti.

Çin, şubat ayında, ABD'den ithal edilen kömür ve sıvılaştırılmış doğal gaza (LNG) yüzde 15, Amerikan ham petrolüne, tarım ekipmanlarına ve bazı araçlara ise yüzde 10 gümrük vergisi getirmişti.

Trump, geçen ay, Yabancı Yatırım Komitesini ABD'deki Çin yatırımlarını engellemeye yönlendiren bir belgeyi de imzalamıştı.

Avrupa piyasalarında yükseliş

Riskten kaçınma eğilimi küresel piyasalara hakim olurken, ABD borsaları keskin bir düşüşe tanık oldu. Teknoloji ağırlıklı Nasdaq endeksi yüzde 2,6 düşerek Trump'ın seçim zaferinden bu yana elde ettiği tüm kazançları sildi.

ABD doları, ABD devlet tahvili getirilerindeki düşüş nedeniyle diğer önemli para birimlerinin çoğu karşısında zayıfladı.

Ancak Kanada Doları ve Meksika Pezosu, dolar karşısında belirgin bir düşüş gördü.

ABD devlet tahvilleri ya da Hazine tahvilleri güvenli liman varlıkları olarak kabul edilir ve tahvil fiyatları tahvil getirileriyle ters yönlü hareket eder. 

Altın ve Japon Yeni de dahil olmak üzere diğer güvenli liman varlıklarının hepsi güçlü kazançlar elde etti.

ABD borsalarındaki düşüşlerin aksine, Avrupa hisse senetleri rekor kıran yükselişini sürdürdü ve hem Euro Stoxx 600 endeksi hem de Almanya'nın DAX endeksi dün yeni zirvelere ulaştı.

Savunma hisseleri yükselerek AB sanayi sektörünü destekledi. İngiltere Başbakanı Keir Starmer’ın Londra'da Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile görüşmesinin ardından Rheinmetall AG hisseleri yüzde 13,7, Airbus yüzde 5,9 ve BYYER AG yüzde 5,7 yükseldi.

Starmer, Ukrayna ile savaşı sona erdirecek bir strateji üzerinde çalışma sözü vererek, Avrupa'da daha yüksek askerî harcama olasılığını artırdı.

Yine de Stoxx 600, DAX ve CAC 40 gibi Avrupa endekslerinde bu sabah marjinal düşüşler görüldü.

Euro ve tahvil getirilerinde yükseliş

Bu arada Euro, beklenenden daha yüksek çıkan şubat ayı enflasyon verilerinin ardından Avrupa devlet tahvili getirilerinin çoğunun yükselmesi ve Avrupa Merkez Bankası'nın agresif faiz indirimlerine ilişkin görünümünü zorlaştırması nedeniyle hafta başında güçlendi.

Almanya'nın 10 yıllık Bund getirisi dün, 10 yıllık ABD Hazine tahvillerindeki 9 baz puanlık düşüşün aksine 10 baz puan yükseldi. EUR/USD paritesi yaklaşık 1 cent artarak 1,0480 seviyesini aştı.

Bitcoin, dün 94 bin doların (3,42 milyon TL) üzerindeki en yüksek seviyesinden bugün TSİ 09.20'de 84 bin  doların (3,06 milyon TL) biraz altına gerileyerek teknoloji hisselerindeki geniş satışları yansıttı.

Dünyanın en büyük dijital parası Bitcoin, Trump'ın Truth Social'da "bir Kripto Stratejik Rezervi üzerinde ilerleyeceğini" ve "ABD'nin Dünyanın Kripto Başkenti olmasını sağlayacağını" paylaşmasının ardından kısa süreli bir artış görmüştü.