Merkez Bankası, "fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğinin artırılması" için zorunlu karşılık düzenlemesinde değişikliğe gitti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından yapılan açıklamaya göre, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğinin artırılması amacıyla, Türk lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilmesi imkânı azami oranının yüzde 20’den yüzde 10’a düşürüldü. Söz konusu imkân 1 Ekim 2021 tesis tarihinde sonlandırılacak.

Döviz cinsinden mevduat/katılım fonuna uygulanan zorunlu karşılık oranları da tüm vade dilimlerinde 200 baz puan artırıldı.

Alınan bu kararla, ilk aşamada Türk lirası cinsinden zorunlu karşılık tesislerinin 13,2 milyar lira, döviz cinsinden zorunlu karşılık tesislerinin yaklaşık 2,7 milyar dolar tutarında artması bekleniyor. 

TL’ye dönüşen tutarlar yükümlülükten muaf

Ayrıca, 25 Haziran 2021 tarihinde yabancı para mevduat/katılım fonu hesaplarında bulunan ve bu tarihten sonra Türk lirası mevduat/katılım fonuna dönüşen tutarların zorunlu karşılık yükümlülüğünden muaf tutulmasına, Türk lirası cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıklara, bankacılık sistemindeki toplam mevduat/katılım fonu içinde Türk lirasının payını artırıcı yönde ilave faiz/nema uygulanmasına karar verildi.

Söz konusu değişiklikler, tesisi 6 Ağustos 2021 tarihinde başlayacak olan 19 Temmuz 2021 yükümlülük döneminden itibaren geçerli olacak.

Uygulamaya ilişkin ayrıntılar

- Türk lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilmesi imkânı azami oranı, tesisi 6 Ağustos 2021 tarihinde başlayacak olan 19 Temmuz 2021 yükümlülük döneminden itibaren geçerli olmak üzere yüzde 20’den yüzde 10’a düşürüldü. Söz konusu imkân, tesisi 1 Ekim 2021 tarihinde başlayacak olan 17 Eylül 2021 yükümlülük döneminden itibaren yüzde 0’a indirilerek sonlandırılacak.

- Döviz cinsinden mevduat/katılım fonuna uygulanan zorunlu karşılık oranları, tesisi 6 Ağustos 2021 tarihinde başlayacak olan 19 Temmuz 2021 yükümlülük döneminden geçerli olacak şekilde tüm vade dilimlerinde 200 baz puan artırıldı.

-25 Haziran 2021 tarihinde mevcut olan zorunlu karşılığa tabi mevduat/katılım fonu dikkate alınarak;

Yabancı para mevduat/katılım fonundan 1 ay ve daha uzun vadeli Türk lirası mevduat/katılım fonuna dönüşen tutar vadeli Türk lirası hesabında kaldığı sürece zorunlu karşılık yükümlülüğünden muaf tutulacak.

Türk lirası cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıkların, ilgili maddedeki tutarın Türk lirası mevduat/katılım fonuna uygulanan en yüksek zorunlu karşılık oranı ile çarpılmasıyla bulunan tutar kadar olan kısmına yüzde 19 oranında faiz/nema ödenecek.

İlgili maddede belirtilen tutar dışında kalan Türk lirası cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıklara tespit edilen tabloda gösterildiği şekilde her iki koşulun aynı anda sağlanması şartıyla kademeli olarak ilave faiz/nema uygulanacak.

-Türev işlemler vasıtasıyla yabancı para mevduat/katılım fonu azalışı ile yurt dışına çıkarılan veya yurt dışından gelen yabancı para mevduat/katılım fonu azalışı/artışı hesaplamalarda dikkate alınmayacak.

-Uygulama kapsamında ihtiyaç duyulan veriler 19 Temmuz 2021 tarihli zorunlu karşılık yükümlülük döneminden itibaren raporlanacak. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar konusunda Zorunlu Karşılıklar Uygulama Talimatında detaylı bilgilendirme yapılacak.

Bu arada düzenlemeye ilişkin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının,  “Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ”i Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı.