ABD, İran'ın nükleer tesislerini 'hayalet uçaklarla' vurdu

ABD Başkanı Donald Trump, Amerikan güçlerinin İran nükleer tesislerine "çok başarılı" saldırılar düzenlediğini açıkladı.

Trump, Truth Social'da yaptığı paylaşımda, saldırıyı şu ifadelerle duyurdu:

"Fordow, Natanz ve Esfahan dahil olmak üzere İran'daki üç nükleer tesise yönelik saldırımızı büyük bir başarıyla tamamladık. Tüm uçaklar şu anda İran hava sahası dışındadır. Ana hedef olan Fordow'a tüm bombalar atılmıştır. Tüm uçaklar güvenli bir şekilde dönüş yolundadır. Büyük Amerikan savaşçılarımızı tebrik ederiz. Dünyada bunu başarabilecek başka bir ordu yoktur. ŞİMDİ BARIŞ ZAMANI! Bu konuyla ilgilendiğiniz için teşekkür ederiz."

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da Trump'ın İran'a saldırı düzenlendiğine ilişkin sosyal medya gönderisini paylaştı.

B-2 hayalet uçakları

Amerikan basını saldırılarda ABD'nin 'sığınak delici' bombalar taşıma kapasitesiyle bilinen B-2 hayalet uçaklarını kullandığını yazdı.  

B-2 bombardıman uçaklarının Cumartesi Missouri eyaletindeki Whiteman Hava Kuvvetleri Üssü'nden kalktığı ve Guam bölgesindeki ABD Hava Kuvvetleri üssüne doğru yola çıktığı tespit edilmişti.

Haberlerde, bombardıman uçaklarına dört adet Boeing KC-46 Pegasus yakıt ikmal uçağının eşlik ettiği, bunlardan ikisi Pasifik Okyanusu üzerinde B2 uçağı için yakıt ikmali yaptığı yer almıştı. .

Bu da ağır yük taşımaları nedeniyle yakıt depoları tam dolu olmadan fırlatıldıkları anlamına geliyordu. Uçakların taşıdığı yüklerin ise sığınak delici bombalar olabileceği öne sürülmüştü.

Haberlere göre, B-2, yalnızca ABD'nin sahip olduğu iki adet 13 tonluk sığınak bombası taşıyabilir. 

"Tamamen yok edildi

Trump, İran'daki nükleer tesislere düzenlenen saldırıların ardından yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında, ABD’nin İran’daki Fordow, Natanz ve İsfahan nükleer tesislerine yönelik saldırıyı “muhteşem bir askeri başarı” olduğunu söyledi.

Trump, İran’ın ana nükleer zenginleştirme tesislerine yönelik saldırıya ilişkin, “Sizlere bu gece bildirebilirim ki, saldırılar muhteşem bir askeri başarıydı. İran’ın önemli nükleer zenginleştirme tesisleri tamamen ve eksiksiz bir şekilde yok edildi,” dedi.

“Amacımız, dünyanın bir numaralı terör destekçisinin yarattığı nükleer tehdidi ortadan kaldırmaktı,” diyen Trump, “Orta Doğu’nun zorbası İran şimdi barış yapmalı. Yapmazlarsa, gelecekteki saldırılar çok daha büyük ve çok daha kolay olacak” diye konuştu. 

ABD Başkanı, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya övgü gönderdi ve  “İsrail için bu korkunç tehdidi yok etmek üzere bir ekip olarak çalıştık,” dedi.

Trump'ın konuşması sırasında Başkan Yardımcısı JD Vance, Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Savunma Bakanı Pete Hegseth da kendisine eşlik etti. 

Netanyahu: 'Cesur karar' 

Netanyahu ise Trump’ın kararını “tarihi değiştirecek” olarak nitelendirerek, “Başkan Trump’ın cesur kararı, ABD’nin muazzam ve haklı gücüyle İran’ın nükleer tesislerini hedef aldı. Önce güç gelir, sonra barış” dedi.

ABD’nin saldırıları, İsrail ile İran arasında günlerdir devam eden karşılıklı saldırıların ardından geldi. Trump, ABD’nin İran’a yönelik askeri müdahaleyi uzun süre değerlendirdiğini ve diplomatik çözüm arayışının sürdüğünü belirtti.

Amerikan basınında yer alan haberlere göre, Trump'ın konuşmasından önce adı açıklanmayan kaynaklar, Washington'un, İran’a yönelik saldırıların sınırlı tutulacağı ve başka saldırı planlanmadığı mesajını gizli kanallar aracılığıyla ilettiğini aktardı. Beyaz Saray, iki taraf arasında iletişimin son bir hafta içinde kesintili olsa da sürdüğünü açıkladı.

Trump konuşmasında ayrıca, İran’a barış çağrısı yaparken, eğer barış sağlanmazsa ABD’nin başka hedeflere de hızla ve hassasiyetle saldırabileceği uyarısında bulundu: “Bu gece en zor ve muhtemelen en öldürücü saldırıydı. Ama barış gelmezse, diğer hedeflere de dakikalar içinde yöneleceğiz.”

İran atom kurumu doğruladı

İran Atom Enerjisi Kurumu (AEOI), ülkedeki üç nükleer tesise yönelik saldırıyı "hukuksuz ve acımasız bir eylem" olarak niteledi. 

Yapılan açıklamada, “Son birkaç gün içinde Siyonist düşmanın acımasız saldırılarının ardından, bugün şafak vakti, Fordow, Natanz ve İsfahan'daki ülkenin nükleer tesisleri, İslam İran'ın düşmanları tarafından uluslararası hukuka, özellikle de Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması'na (NPT) aykırı acımasız bir eylemle saldırıya uğradı” denildi.

Açıklamada, Amerikanın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın sürekli denetimi altında bulunan söz konusu tesislere yönelik saldırının sorumluluğunu üstlendiği belirtildi. 

"Uluslararası toplumun, orman kanunlarına dayalı bu kanunsuzluğu kınaması ve İran'ın meşru haklarını elde etmesine destek vermesi beklenmektedir" denilen açıklamada  "bu ulusal sanayinin gelişiminin engellenmesine izin verilmeyeceği" kaydedildi.  

Açıklamada, “Söz konusu tesislerin çevresinde yaşayanlar için herhangi bir tehlike bulunmamaktadır” denildi. 

BM'den "diplomasi" çağrısı

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, ABD'nin İran topraklarına yönelik saldırılarının uluslararası barış ve güvenliğe doğrudan bir tehdit oluşturduğunu söyledi. 

Guterres, X üzerinden yaptığı paylaşımda ABD'nin İran'a yönelik saldırısından duyduğu endişeleri dile getirdi, diplomatik çözüm ve barış çağrısı yaptı. Guterres şunları yazdı:

"Bugün ABD'nin İran'a karşı güç kullanmasından derin endişe duyuyorum. Bu, zaten gergin bir bölgede tehlikeli bir tırmanış ve uluslararası barış ve güvenliğe doğrudan bir tehdittir.

Bu çatışmanın hızla kontrolden çıkma riski artmaktadır ve bu da siviller, bölge ve dünya için felaketle sonuçlanabilir.

Üye rdevletleri, gerilimi azaltmaya ve BM şartı ve diğer uluslararası hukuk kuralları kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmeye çağırıyorum.

Bu tehlikeli saatlerde, kaos sarmalının önlenmesi hayati önem taşımaktadır. Askeri bir çözüm yoktur. İleriye giden tek yol diplomasi. Tek umut barış."

Dışişleri: "Riski en üst düzeye çıkardı"

Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine yönelik operasyonunun "güven ortamını istikrarsızlaştırma" riskini en üst düzeye çıkardığını belirterek, " felaket senaryosunun hayata geçmesini istemiyoruz" uyarısında bulundu. 

Bakanlıktan yapılan açıklamada şu değerlendirmelere yer verildi:

"Türkiye olarak, bölgede İsrail saldırganlığıyla başlayan çatışmanın yayılması ve güvenlik ortamının istikrarsızlaşması riskine her vesileyle dikkat çekmiştik. İran’ın nükleer tesislerine ABD tarafından bugün (22 Haziran) yapılan saldırı, söz konusu riski en üst düzeye çıkarmıştır.

Türkiye, ABD’nin İran İslam Cumhuriyeti’nin nükleer tesislerine yönelik saldırısının muhtemel sonuçlarından derin endişe duymaktadır. Yaşanmakta olan gelişmeler bölgesel ihtilafın küresel düzeye taşınmasına neden olabilecektir. Bu felaket senaryosunun hayata geçmesini istemiyoruz.

İlgili tüm tarafları sorumlu davranmaya, saldırıları an itibarıyla karşılıklı olarak durdurmaya ve daha fazla can kaybına ve yıkıma yol açabilecek adımlardan kaçınmaya davet ediyoruz.

İran’ın nükleer programına ilişkin ihtilafın tek çözüm yolu müzakerelerden geçmektedir. Uluslararası toplumu, taraflar arasında diplomatik bir çözüm bulunması yönündeki çabaları desteklemeye çağırıyoruz. Türkiye, üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeye ve yapıcı katkılar sunmaya hazırdır."